SIM kartice se prodaju bez ikakvih dokumenata

Iako je propisima precizirano da je prilikom kupovine kartice (broja) za mobilni telefon obavezna registracija, odnosno uzimanje osnovnih ličnih podataka, u Podgorici bez ikakavog problema i bez identifikacije možete kupiti i koristiti novi broj na nekoj od tri mobilne mreže.

Pravilnik o načinu registracije korisnika usluga javnih kominukacionih mreža je suviše jasan da ga operateri ne bi mogli dobro razumjeti, što bi se moglo pomislitit iz njihovih odgovora na pitanja “Vijesti”.

“Operator koji pruža usluge u mobilnoj telefoniji registruje korisnike usluga i neophodne podatke unosi u svoju elektronsku bazu u roku od pet radnih dana od dana potpisivanja korisničkog ugovora, odnosno 48 sati od preuzimanja SIM kartice , piše u pravilniku o registraciji korisnika javnih komunikacionih mreža

Prvo kažu da je sve po propisima

I pored toga reporter “Vijesti” je bez ikakvog problema, sredinom prošle sedmice u Podgorici u Ulici Ivana Vujoševića, bez identifikacije kupio po jednu karticu sva tri mobilna operatora.

Kartice su aktivirane u petak, a bez problema i bez ikakve smetnje se koriste ovih dana. Ni traga od poziva ili poruke operatera kojim bi svog novog korisnika morali da podsjete na obavezu identifikacije ukoliko ne želi da mu se broj isključi.

Na prvo pitanje “Vijesti”, može li se desiti da neko bez identifikacije kupi njihovu SIM karticu i što se dešava sa takvim brojevima, operateri su se prošle sedmice pozvali na propise.

Iz sva tri operatera (T-mobile, Telenor i M-tel) stigao je gotovo istovjetan odgovor čija je suština u tome da je registracija obavezna i da se neregistrovani korisnici isključuju.

Pošto su kartice , iako je registracija navodno obavezna, kupljene bez identifikacije, zatim i aktivirane i bez problema se koriste, novo pitanje “Vijesti” početkom ove sedmice bilo je nakon koliko vremena od aktiviranja kartice se gasi broj kojem se ne zna vlasnik.

Operateri su u odgovoru na novo pitanje počeli da relativizuju ono što jasno piše u Pravilniku o registraciji i što su rekli u prvom odgovoru, ističući da je registracija obevezana ali da se ipak dešavaju propusti. Nijedan od operator nije odgovorio na pitanje koji je rok za gašenje neidentifikovanog broja. U Telekomu kažu da je “najvjerovatnije u pitanju propust prodavca”

“U razgranatoj prodajnoj mreži učestvuje veliki broj maloprodajnih objekata tako da je poštovanje ove procedure nemoguće u svakom trenutku u potpunosti iskontrolisati... Ukoliko se ispostavi da nije obavljena registracija broj se isključuje sa mreže”, kažu u Crnogorskom telekomu. Izostao je odgovor kada se takav broj isključuje.

Onda je problem razgranata mreža

I u Telenoru se pozivaju na razgranatu mrežu objekata na kojim je moguće kupiti karticu. Kažu da je “kontrola idetifikacije na samom prodajnom mjestu složena” i da se “radi ručno”.

“Ukoliko korisnik koristi neregistrovanu karticu prvo se upozorava i poziva da istu registruje, a zatim isključuje sa mreže ukoliko registracija broja u međuvremenu nije urađena”, kažu u Telonoru. Nema odgovora na dilemu kada se broj gasi.

U M-telu kažu da je “moguće da se dešavaju propusti” i da u tim situacijama “reaguju isključenjem sa mreže” takvog broja, samo ne kažu kada.

U Agenciji za elektronske komunikacije nijesu odgovorili na pitanje “Vijesti” kada operater, ako tako mora po propisima, gasi broj kojem se ne zna vlasnik.

O potrebi registracije svih korisnika mobilnih telefona u Crnoj Gori govori se posljednjih par godina. Jedan od glavnih razloga je taj da bi se znalo ko je vlasnik svakog broja da bi se izbjegle manipulacije i zlupotrebe. Zbog registracije je na kraju prošle godine ugašeno oko 150.000 neidentifikovanih pripejd brojeva.

Kritičari stanja u oblasti telekomunikcija često prigovaraju da se godinama naduvavaju podaci o broju mobilnih telefona (nešto preko milion), a ustvari je tek petina ili četvrtina kartica stalno aktivna. Ostale su aktivne dok se potroši povoljno kupljen prvi kredit.

Razlog za to je da bi se stvorio lažni utisak da ovo tržište odlično funkcioniše, da su cijene više nego pristupačne a kvalitet usluga visok, pa građani bez brige mogu da imaju po više mobilnih telefona. Koliko su podaci o penetraciji u mobilnoj telefoniji (broj mobilnih telefona po glavi stanovnika) bili tačni do početka ove godine pokazuje broj ugašenih kartica.

Takvim brojevima se čine krivična djela

Za inženjera Predraga Boljevića, sudskog vještaka za oblast telekomunikcija, nema ništa čudno u tome što “operateri ne poštuju propise države u kojoj ostvaruju veliki profit”.

“Oni su više od države u državi i oni propise samo poštuju u mjeri gdje im odgovora za ostvarivanje profita i to nije nikakva novost”, kaže Boljević.

Za njega je veći problem mogućnost zloupotrebe brojeva kojima se ne zna vlasnik: “Ja sam svjedok da se sa takvim neidentifikovanim kraticama čine krivična djela i makar zbog toga je neobjašnjivo zašto neko u ime države ne reaguje”.

Boljevića ne čudi ni to što regulatorna Agencija za elektronske komunikacije ne reaguje: “Agencije nije tu zbog regulacije tržišta i građana nego da bi od operatera uzeli pare i da bi se bavili građevinarstvom”.

Galerija

( Miodrag Babović, Maja Ivanović, Milica Novaković )