NEDJELJNA MANDALA
Pobjeda demokratije
Politička fantazija na tragu ranijih indonežanskih iskustava i recentnih strujanja na jugoistoku Evrope
Bilo je zastrašujuće gledati lica i osmjehe te polusvjesne sorte. Bilo je nekog perverznog osjećaja, kao da prisustvuješ razgovoru lutaka, i svakom novom rečenicom bivalo je jasnije da više nema nazad.
Kuda su krenuli i kome su se političari-glumci obraćali nije bilo jasno. Njihove poruke bile su vještačke, pristup do te mjere lažiran, da se nije moglo računati ni na najmanju spontanu reakciju sa druge strane. Izgledalo je kao da glumci-političari takvo šta više i ne očekuju i da će kola okrenuti u drugom pravcu.
Kad je postalo očigledno da govori ne dopiru nikud, počeli su da se javljaju prvi plaćeni slušači. Da bi imali kome govoriti političari su potplatili publiku, pa je osim govornika i sama publika počela da dobija novac.
Početak ovog procesa odigrao se u izolovanim uslovima partijskih produkcija gdje su omladinu podvodili režiserima. Usluga je plaćana političkom provizijom, sitnom uslugom ili krupnim obećanjem.
Kraj ovog procesa desio se kad je čitav politički život postao mašina za pranje novca koji je raspoređivan od lidera nadolje, preko aktivista, sve do onog mališana u posljednem redu što veselo maše zastavom dok mu curi krv iz nosa.
Na partijske konvencije i mitinge ljudi su dolazili isključivo da bi bili isplaćeni. Sve to čisto, jasno i dozirano. Niko nije vjerovao ni u jednu riječ, ni u jedan glas, a precizna režija činila je da politički prostor izgleda nestvarno. Lider bi recitovao i dobio svoj dio, plaćena publika bi aplaudirala, pjevači brojali honorare za zabavni dio programa i himnu.
Politika je postala pozorište i tržnica, skup unaprijed spremljenih šifri i znakova, i kao takva stvorila zatvoren sistem koji osim honorara nije imao nikakav dodir sa realnim. Politika je postepeno raskinula sa svakom iskrenom emocijom. Paradoksalno ili ne, to je ujedno dovelo i do raskida sa racionalnim.
Prostor je konačno bio otvoren za ogromne uplive nadrealnog.
Prvo su se počele pojavljuvati partije sa zastavama iz drevnih godina i ćubastim kapama, govorili su protiv izvjesnih manjina, njihova predstava bila je živopisna jer nije imala ni najmanje uporište u zdravom razumu.
Politika je počela da produkuje opskurne scene, automobili su trubili kroz puste varoši, unezvijereni lideri pucali su od ludila, preglumljeni, izgubljeni u vlastitoj poruci, sa ponekim zaostalim refleksom, davnom željom da ih neko stvarno čuje, da gore na tribinama nisu samo plaćene uši.
Zatim su se pojavili otvoreni fašisti, pozivali su na pravo krvi, biološke superiornosti odnosno ukidali pravo fizičkog prisustva drugačijeg, seksualnog, nacionalnog, rasnog, koje se polako premetalo u ideološko i vraćalo nazad kao poziv na linč.
Sljedeći korak bio je očekivan. Najprije verbalno, a onda i fizičko nasilje postalo je valuta jednako živa kao i novac. Tako je prva dodirna tačka politike sa realnim životom bila u novcu, a druga u batini neformalnih ideoloških grupa, mafije, i gradskih paramilicija.
Politička pozornica konačno je postala poprište ogoljenih fantazija, a prevagnule su one najjače, libidalni diktat, dominacija. To je bila budućnost koju su svi čekali. Životinjsko carstvo i savršeni oblik zajednice ustrojen nepogrešivim koagulatom apsolutnog besmisla i nagona. Kao pčelinja zajednica beslovesnih sisara, bila je to konačna pobjeda apsoluta - plaćenim glasačima predstavljana je politička pornografija, hiperrealnost koja je trebalo da ih trigeruje da budu ili letargični ili krajnje nasilni.
Cijeli sistem radio je na uspostaljanju takvog pojedinca, koji će mu između te dvije krajnje tačke savršeno služiti kao gnojivo, biološka osnova i uslov održivosti. To je bila zapravo završna faza, stvaranje čovjeka koji unutar političkog ne razabira suštinu u kojoj učestvuje.
Moglo se čuti da je to pobjeda demokratije.
( Brano Mandić )