Nikolićeva pobjeda i mađarski populizam su alarm za EU

Dvije nedjelje nakon političkog zemljotresa u Grčkoj, u Srbiji je registrovan potres nakon pobjede nekadašnjeg ekstemnog nacionaliste, kaže Miša Gleni, britanski publicista i dobar poznavalac prilika na Balkanu. Ishod izbora možda djeluje kao lokalna stvar Srbije, ali bi on mogao postati regionalni i evropski problem, piše Gleni u „Gardijanu“.

Nikolić zaplakao dok je podnosio ostavku u SNS-u >>>

Navodi da Balkan, osim drame oko Haškog tribunala, već godinama nije u centru pažnje, ali da nekoliko najznačajnijih političkih i ustavnih problema tog regiona ostaje neriješeno.

„A štetni uticaj recesije i krize eurozone prijeti da 'ponovo zatruje' neka od tih neriješenih pitanja“, piše Gleni. Navodi da je od potresa zbog izbornih rezultata podrhtavalo tlo daleko van Beograda jer je Nikolić nekada bio odani sluga i imenovani nasljednik Vojislava Šešelja – „samoproglašenog lidera ubilačkog Srpskog četničkog pokreta“.

„A štetni uticaj recesije i krize eurozone prijeti da 'ponovo zatruje' neka od tih neriješenih pitanja“, piše Gleni.

Nikolić sada tvrdi da je odbacio beskompromisni nacionalizam i da ga niko ne može vratiti sa evropskog puta. Ali, Gleni predviđa da bi ionako haotičnu situaciju u Bosni pogoršalo kada bi vjetrovi nacionalizma počeli da duvaju od njenih susjeda. Isto tako, stoji u komentaru, nezavisnost Kosova je i dalje sporno pitanje i do sada ostvareni napredak mogao bi propasti ukoliko Nikolić bude insistirao na tvrdolinijaškom stavu.

Gleni vidi ironiju u tome što Tadićev poraz nije odraz porasta nacionalizma među srbijanskim biračima, već da su oni na taj način kaznili vladu zbog katastrofalnog ekonomskog pada.

Razočarana urbana srednja klasa

Britanski novinar kaže da srbijanska urbana srednja klasa, razočarana ekonomskim neuspjehom i nizom velikih korupcijskih skandala, nije izašla na izbore. Za njega je najveće iznenađenje Nikolićeva pobjeda protiv Tadića u Beogradu, uporištu liberalnih Srba.

„Sada se političari van Srbije pitaju hoće li Nikolić dopustiti da njegove nekadašnje predrasude ugroze stabilnost u regionu“.

Gleni ocjenjuje da je to malo vjerovatno u skorijoj budućnosti. Navodi da Zapad ulaže značajne diplomatske napore da ubijedi Nikolića da prije svega raskrsti sa Šešeljem, tvrdeći da će, ukoliko ne prigrli Evropsku Uniju, uvijek biti marginalna figura.

„Sada se političari van Srbije pitaju hoće li Nikolić dopustiti da njegove nekadašnje predrasude ugroze stabilnost u regionu“.

U komentaru objavljenom u londonskom „Gardijanu“, piše da bi Nikolićeva pobjeda, u kombinaciji sa uznemirujućim porastom populizma u Mađarskoj, trebalo da bude poziv na buđenje za EU. Kriza eurozone praćena je jačanjem nacionalističkih, čak i fašističkih stranaka u većem dijelu kontinenta, podsjeća Gleni. „Sa visokom stopom nezaposlenosti i siromaštva, balkanske države su podložne ovoj podmukloj bolesti“.

Gleni prognozira da će iskušenje za nacionalističkim rješenjima biti sve veće kako njihove privrede budu dalje tonule (kako se predviđa).

„Bosna, Srbija, Kosovo i Makedonija još se bore sa komplikovanim pitanjima političkog identiteta i stabilnosti, koja bi se mogla pogoršati. To je još jedan veoma dobar razlog za evropske lidere da se uhvate u koštac sa krizom i stimulišu ekonomski rast“, zaključuje Miša Gleni.

Galerija

( Angelina Šofranac )