Ostaci najstarijeg naselja na Jadranu

Hrvatski arheolozi iz Arheološkog muzeja Istre otkrili su u priobalju kod Umaga, u uvali Zambratija ostatke neolitskog naselja starog preko 6.000 godina.

"Istraživanja su proteklih godina vodili kustosi Arheološkog muzeja Istre, a predstavljeni su nalazi neolitskog naselja i ostaci najstarijeg broda na Jadranu, koji se svojom unikatnošću mogu svrstati u sam vrh arheoloških otkrića", rekla je Ida Koncani Uhač, rukovoditeljka arheoloških istraživanja.

Naime, kada je u septembru 2008. godine u podmorju uvale Zambratija, na području današnje lučice gdje se nalazi Lučka uprava Umag – Novigrad, kao investitor obavljao radove na produženju postojećeg lukobrana, Arheološki muzej Istre sproveo je zaštitno arheološko istraživanje koje je dovelo do nevjerovatnih nalaza.

Nakon uočenih tragova drvenih ostataka na morskom dnu, probnim istraživanjem iste godine utvrđeno je da se radi o potopljenom praistorijskom naselju iz razdoblja kasnog neolita do ranog bakrenog doba. Nalazište se danas nalazi na dubini od 2,5 do 3,20 metara i prostire se na površini od oko 10 hiljada kvadratnih metara.

Na osnovu dosadašnjih rezultata istraživanja pretpostavlja se da su naselje činile kuće koje su bile sagrađene na pilonima od hrastovog drveta, a koji su zbog toga što se nalaze u mulju morskog dna izuzetno dobro očuvani. Otkrivena je i veća količina životinjskih kostiju i brojni ulomci keramičkih posuda.

Radiokarbonskim analizama radi određivanja datuma starosti, koje su napravljene na uzorku drveta pilona, otkriveno je da naselje datira između 4230. i 3980. godine prije nove ere.

Otkriće kod Umaga ukazuje da bi se ostaci neolitskih naselja u priobalju mogli nalaziti širom Jadrana, pa i kod crnogorske obale

U središnjem dijelu uvale Zambratije na dubini od približno 2,20 metara otkriveni su ostaci brodske konstrukcije, takođe iz vremena praistorije, okvirno iz razdoblja prvog milenijuma prije nove ere, čime trenutno ima titulu najstarije brodice ovakvog tipa na Jadranu.

"Služio je za lokalnu plovidbu ili trgovinu i nikad se nije otisnuo na pučinu", rekla je Koncani Uhač.

Konstrukcija broda spajana je prastarom tehnikom šivanja konopom kroz rupe na obodima platica. Nedavno smo pisali o izložbi u Kornvolu u Engleskoj na kojoj će biti rekonstruisan brod koji je otkriven u kanalu kod Selkombe a koji je takođe izrađen tehnikom šivanja.

Dosad je u uvali Zambratija otkriveno osam platica brodskog korita koje su napravljene od brijesta i jedno brodsko rebro. Dužina očuvanog korita brodice procjenjuje se na oko šest metara, dok mu je širina 2,4 metra.

Ovo otkriće potvrđuje arheološku računicu po kojoj se nivo mora u proteklim milenijumima podizao za oko jedan milimetar godišnje. Istovremeno, otkriće kod Umaga ukazuje da bi se ostaci neolitskih naselja u priobalju mogli nalaziti širom Jadrana, pa i kod crnogorske obale.

Vrijedno otkriće u dolini Neretve

Nalazište je vrlo bogato, u kratko vrijeme, osim poklopca sarkofaga, pronađeni su brojni ostaci nekadašnjeg života

Dok su bageri probijali neprohodno područje na brdu Kozjak kod Ploča u dolini Neretve, najednom se ukazao poklopac sarkofaga. Mašine su odmah ugašene, a na Kozjaku su se ubrzo ukazali ostaci antičkog imanja. Na teren su odmah izašli konzervatori i arheolozi, i nakon kratkog vremena zaključili da je riječ o potpuno novom arheološkom lokalitetu.

"Obišli smo teren, utvrdili smo da se ovdje radi o jednom novom kasnom antičkom lokalitetu”, rekla je Marta Perkić, konzervator arheolog.

“Vjerovatno se radi o nekakvom objektu, je li to bilo naselje, to je teško sada reći. Na dosta širokom području je pronađena keramika”, kaže Tonči Glučina, v.d. upravnika muzeja Narona.

Lokalitet je odmah ogradila policija. Bageri su probijajući teren površinski zagrebali nalazište, ali arheolozi tvrde da devastacija nije velika, i da su stigli na vrijeme. Nalazište je vrlo bogato, u kratko vrijeme, osim poklopca sarkofaga, pronađeni su brojni ostaci nekadašnjeg života.

“Od žbuke, ovako malo finije keramike, djelova amfora i istih takvih amfora iz kasnoantičkog razdoblja”, dodao je Glučina.

( Vijesti online )