Sudovi mogu djeci da olakšaju učestvovanje u sudskim postupcima
Izmjenama Porodičnog zakona uvedeno je pružanje pomoći i podrške djetetu koje učestvuje u sudskim postupcima u vezi sa porodičnim odnosima, kroz angažovanje stručnih osoba za podršku
Crnogorski sudovi odnedavno mogu djeci da olakšaju učestvovanje u sudskim postupcima.
Sud može, ako ocijeni da to zahtijeva konflikt između djeteta i roditelja ili između roditelja, djetetu da postavi stručno lice da mu pomogne u sudskom postupku.
Izmjenama Porodičnog zakona koji je počeo da se primjenjuje u maju 2017. godine uvedeno je pružanje pomoći djetetu koje učestvuje u sudskim postupcima u vezi sa porodičnim odnosima, kroz angažovanje lica za podršku.
Iz Ministarstva pravde, koje im daje licencu za rad, su Vijestima objasnili da je taj institut uveden radi zaštite djeteta od negativnih posljedica koje može imati vođenje sudskog postupka na njegov psihofizički razvoj.
“Lice za podršku sud može postaviti djetetu mlađem od 14 godina života bez njegove saglasnosti, a djetetu starijem od 14 godina života uz njegovu saglasnost”, rekla je za “Vijesti” portparolka tog Ministarstva Đina Popović.
Sud, kako je pojasnila, cijeni da li je potrebno angažovati lice za podršku.
“Lica za podršku, njih ukupno 17, koja su dobila licencu za rad i koja su upisana na Listu lica za podršku, do sada su angažovana u dva predmeta”, navela je Popović.
Lice za podršku mora, između ostalog, prema zakonu, da ima završene specijalističke studije iz oblasti socijalnog rada, psihologije, pedagogije, sociologije, defektologije ili specijalne pedagogije i da ima najmanje pet godina radnog iskustva u struci.
Potrebno je i da nije osuđivano za krivično djelo ili da se protiv njega ne vodi krivični postupak za krivično djelo za koje se preduzima krivično gonjenje po službenoj dužnosti.
Ministarstvo pravde ipak može izdati licencu i licu druge struke koje ima završene specijalističke studije i koje ispunjava zakonom propisane uslove.
“Ako utvrdi da to lice svojim praktičnim znanjem i iskustvom može uspješno obavljati poslove lica za podršku”, navela je Popović.
Obuku za lica za podršku sprovodi Ministarstvo pravde, dok provjeru stečenih znanja i vještina tokom obuke sprovodi komisija koju takođe obrazuje Ministarstvo pravde.
Licenca se izdaje na pet godina i može se produžiti za isti period, a zahtjev za produženje licence podnosi se Ministarstvu pravde najkasnije tri mjeseca prije isteka roka važenja licence.
“Ministarstvo odlučuje o zahtjevu u roku od 15 dana od dana prijema zahtjeva. Prilikom odlučivanja o produženju licence, posebno se cijeni: mišljenje suda pred kojim je podnosilac zahtjeva postupao kao lice za podršku; broj postupaka u kojima je podnosilac zahtjeva učestvovao kao lice za podršku; pohađanje obuka na teme koje se odnose na rad sa djecom i broj postupaka u kojima je kandidat odbio da postupa kao lice za podršku i razloge odbijanja”, navela je portparolka ministarstva.
Prema Zakonu, sud će razriješiti lice za podršku ako utvrdi da nesavjesno vrši svoju dužnost, da zloupotrebljava svoja ovlašćenja, da radom ugrožava interes djeteta ili ako smatra da bi za dijete bilo korisnije da mu se postavi drugo lice za podršku.
Po postupku uzmu oko 200 eura i troškove
Za svaki postupak u kome je postavljeno, lice za podršku uzima oko 200 eura i troškove za rad.
“Lice za podršku ima pravo na naknadu stvarnih troškova i naknadu za rad, koji čine dio parničnih troškova. Visina naknade za rad lica za podršku određuje se u skladu sa Pravilnikom o visini naknade za rad lica za podršku djetetu u vezi sa porodičnim odnosima i ista iznosi 25% od prosječne bruto zarade u Crnoj Gori u prethodnoj godini”, navela je Popović.
Iz Ministarstva su pojasnili da postoji jedna lista lica za podršku, na kojoj se, kako kažu, nalaze stručnjaci iz gotovo svih opština.
“Listu lica za podršku Ministarstvo pravde je dostavilo svim osnovnim sudovima”, dodala je ona.
Lista objavljena na sajtu Ministarstva pravde
Lista osoba za podršku objavljuje se na internet stranici Ministarstva pravde.
U porodičnom zakonu piše da je lice za podršku dužno da se brižljivo i savjesno stara o ličnosti i interesima djeteta, da sa djetetom izgradi odnos povjerenja, upozna ga sa njegovim pravima, pruži informacije o predmetu, toku i mogućem ishodu postupka i pruži objašnjenja koja se tiču mogućih posljedica izražavanja mišljenja djeteta.
“Takođe je dužno da, uz saglasnost djeteta, sudu prenese njegovo mišljenje, da prisustvuje ročištu na kome se dijete saslušava, odnosno neposredno iznosi mišljenje, kao i da djetetu objasni sadržinu odluke i njene posljedice. Lice za podršku ima pravo uvida u spise predmeta, dostavljaju mu se svi podnesci i ovlašćeno je da prisustvuje svim ročištima. Prava i obaveze lica za podršku prestaju donošenjem pravosnažne sudske odluke”, piše u Zakonu.
( Maja Boričić )