Rusija mijenja stav o sirijskom režimu?

Al Maseh u Damasku je četvrt u kojoj su smještene ambasade, rezidencije i vile armijskih oficira. Pa ipak, Al Maseh je juče postao ratna zona, poprište višesatnog uličnog rata između režimskih vojnika i dezertera.

„Bili su to naoružani ljudi koji žive ovdje. Izletjeli su iz kuća i pucali na snage bezbjednosti i vojnike“, priča jedan očevidac. U međuvremenu je Hjuman rajts voč upozorio da ima dokaza da protivnici režima vrše ozbiljne zločine, da muče i ubijaju zarobljene vojnike i pristalice Bašara al Asada.

Otpor protiv predsjednika se, poslije godinu dana borbi i 9.000 mrtvih, preselio bliže centru u kojem boravi sirijski diktator. Ipak, Asadov režim bi mogao da opstane veoma dugo jer dobar dio stanovništva stoji iza njega, kaže stručnjak za Bliski istok Mihael Liders.

„On se neće odreći vlasti. Alaviti, manjina koja vlada Sirijom, dobro znaju da ako padne Asad, pašće i cio alavitski režim. Alaviti su vjerska manjina kojoj pripada 15 odsto stanovništva, ali imaju moć u Siriji već 50 godina. Naravno da se plaše da bi sunitska većina mogla da im se osveti u slučaju promjene vlasti i zato će Alaviti čuvati vlast po svaku cijenu“, kaže Liders.

Rusija mijenja stav

Krvave sukobe do sada nije mogao da primiri ni pritisak iz inostranstva – sankcije Siriji i pozivi generalnog sekretara UN-a Ban Ki Muna na mir nisu djelotvorni dok Moskva i Peking podržavaju sirijski režim.

Međutim, proteklog vikenda je Kremlj počeo da mijenja politiku prema Damasku – ministar spoljnjih poslova Sergej Lavrov rekao je da njegova zemlja „ne podržava Asada nego pravdu“. Iz Moskve je, makar na riječima, podržana nedavna posrednička misija bivšeg prvog čovjeka UN-a Kofija Anana.

Stručnjaci prenose da je promjena nastala nakon izbora u Rusiji koje je ubjedljivo dobio Vladimir Putin. Raniji tvrd stav a zatim i veto Moskve na rezoluciju o Siriji u Savjetu bezbjednosti, tumači se kao dio predizborne kampanje.

Ipak, u tako nešto ne vjeruje Fjodor Lukjanov, izdavač stručnog časopisa „Rusija u globalnoj politici“: „U Moskvi su shvatili da Asadov režim nema budućnost. Pritisak na sirijskog predsjednika je prevelik, a on sam počinio je previše grešaka. Takođe, promijenio se i stav Zapada koji sada brine šta bi moglo da se desi nakon Asadove ere. To olakšava Rusiji da se približi stavovima zapadnih zemalja“, kaže Lukjanov.

Dragocjena turska pomoć

Crveni krst je u ponedjeljak saopštio da u principu postoji saglasnost Kremlja za ideju da u Siriji svakog dana nastupi dvosatni prekid vatre kako bi humanitarci dostavili pomoć stanovništvu.

Ministar Lavrov je navodno obećao diplomatski pritisak na Damask u tom pravcu.

Do tada, Sirija je poprište humanitarne katastrofe – samo tokom vikenda je tursku granicu prešlo novih 500 izbjeglica; ukupno je preko 15.000 ljudi prebjeglo iz Sirije u Tursku, koja se pokazala doraslom zadatku, kaže Mihael Liders: „Turska je vrlo dobro organizovana, rade precizno, smještaju Sirijce u šatorska naselja, a već postoje predlozi da se omeđi bezbjednosna zona u sjevernoj Siriji gdje bi bile smještene sve izbjeglice“, dodaje Liders.

( Dojče Vele )