Afera Zavala: Kolika je dnevnica Pikasu?

Optuženi i njihovi branioci u aferi “Zavala invest” juče su gotovo šest sati u Višem sudu u Podgorici postavljali pitanja i isticali primjedbe na nalaze vještaka ekonomsko-finansijske struke Borka Boričić.

U nalazima je navedeno da je Opština Budva krenula u posao izgradnje “Postrojenja za deslanizaciju morske vode” Zavala, bez ugovora, te da je u tom poslu pribavila korist "Zavali invest" u iznosu od milion i trideset pet hiljada eura, a u istom iznosu sebi štetu.

Optuženi Dragan Marović, bivši potpredsjednik Opštine Budva, Đorđe Pinjatić, predsjednik komisije koja je procjenjivala izvedene radove fabrike za preradu vode, i član komisije Dragan Žinić, bili su najuporniji u osporavanju tih nalaza.

Odgovarajući na pitanja optuženog Pinjatića, vještak Borka Boričić je kazala da iz izvještaja komisije za procjenu izvedenih radova ne saznajemo koja je bila dokumentaciona osnova za utvrđivanje cijene izvedenih radova.

On je pitao da li je izvještaj komisije obuhvatio troškove izrade fabrike vode koji je “Zavala invest” imala nakon 13. oktobra 2008. a iznosili su 1,7 miliona eura, konstatujući da je do tada izrada fabrike koštala 3,3 miliona eura. Vještak je pojasnila da tih 1,7 miliona eura Opština nije platila, te da oni nijesu bili obuhvaćeni izvještajem komisije do 13. oktobra 2008.

Jedno su troškovi, a drugo vrijednost

“Obim mog vještačenja bio je izvještaj komisije, odnosno izvedeni radovi, što je Opština Budva platila kompenzacijom “prebijajući“ komunalije “Zavale invest” u iznosu od 4,4 miliona eura”, rekla je Boričić. Pinjatić je prigovorio vještaku navodeći da njen nalaz i izvještaj komisije predstavljaju dva nalaza koja su neuporediva, jer smatra da su imali dva potpuno različita zadatka.

“Troškovi i vrijednosti nekog dobra su potpuno dijametralno suprotne ekonomske veličine. Kao primjer navešću sliku u svijetu jednog od najčuvenijih slikara Pabla Pikasa. Ako je procjenjuju ljudi iz struke, dobićemo da je njena tržišna vrijednost nekoliko miliona eura.

Okrivljeni Dragan Žinić je prilikom postavljanja pitanja konstatovao primjedbe, pa je tako naveo da u nalazu vještaka nema vremenskog ograničenja

Ako se sabiraju samo troškovi koliko je ona koštala, dobićemo cijenu koliko košta kičica, platno, farba i dnevnica slikara. Zbog toga tvrdim da dva ova nalaza je nemoguće uporediti. U nalazu vještaka ne sadrže se svi troškovi izgradnje fabrike za preradu vode i čitav posao je trebalo u cjelini sagledati.

Da bi se utvrdilo da li smo mi pravilno radili treba angažovati sličnu komisiju koja će pošteno da uporedi naš izvještaj. Ako smo mi pogrešno uradili izvještaj, onda treba formirati novu komisiju sličnu nama koja će da utvrdi da li ima štete. Ako ima, da mi odgovaramo”, ocijenio je Pinjatić.

Okrivljeni Dragan Žinić je prilikom postavljanja pitanja konstatovao primjedbe, pa je tako naveo da u nalazu vještaka nema vremenskog ograničenja od kada do kada je sagrađena fabrika za preradu vode. Zapitao se zašto u nalazu nije to navedeno.

Vještak je odgovorila da je to tretirano ugovorima koji su opisani u izvještaju komisije. Iako je na suđenju, podsjetio je Žinić, vještak rekao da je “Zavala invest” izvođač radova, u prvom nalazu nije navedeno. Boričić je ponovila da se u odnosu na Opštinu Budva kao izvođač radova pojavljuje “Zavala invest”.

“Taj prvi nalaz nas je poslao u zatvor”, konstatovao je Žinić. On je postavio još desetak pitanja, na koja je po procjeni sudije Valentine Pavličić, već odgovoreno ili nijesu predmet suđenja, te je zbog toga i odbila da vještak na njih odgovara.

“Vještak nije obraćala pažnju na ono što je faktički izvršeno od tih radova, već samo ono što je fakturisano. Mene zanima zašto usluga projektovanja i nadzor nijesu priznati kao troškovi, iako to piše u građevinskoj knjizi”, smatra Žinić. Vještak je navela da ti troškovi nijesu dokumentovani, te da nije pružen dokaz koliko je to koštalo “Zavalu invest”.

Nema popusta kao u trgovini

Dragan Marović je pitao zašto je vještak navela u nalazu da je šteta nastala kada se odobri popust od 6,5 procenata koje je preduzeće “Montera Montenegro” ispostavilo “Zavali invest” i procijenili da je Opština imala štetu od milion i 35 hiljada eura. On je kazao da u građevinarstvu nema nikakvog popusta kao u trgovini, a vještak je rekla da je taj podatak našla u okončanim situacijama.

“To što je Lejbman letio okolo...eh”, prokomentarisala je sudija Valentina Pavličić

Marovića je zanimalo koliko je bilo zaposlenih radnika “Zavala investa”, te uz čuđenje naveo da su zarade svih zaposlenih u 2008. iznosile 32.000 eura.

Vještak Boričić je navela da je prihvatila da su 32.000 eura neto zarade za 13 radnika, ali da nije prihvatila trošak za tople obroke koji su obračunati na 169.000 eura. Podsjetila je da za 13 zaposlenih topli obrok trebalo je da bude obračunat 3.900 eura, odnosno 27,50 pojedinačno.

Na suđenju se čuo podatak da su troškovi službenih putovanja u 2008. godini za 13 radnika iznosili oko dva miliona eura, a da su ukupni troškovi iznosili 76 miliona.

“To što je Lejbman letio okolo...eh”, prokomentarisala je sudija Valentina Pavličić.

Marović je rekao da je i njemu to čudno, ali tako piše u finansijskoj dokumentaciji “Zavale invest”, a advokat Dragan Šoć dodao je da je Poreska uprava prihvatila ovakav završni račun.

“Da se neko bavio i istraživao poslovanje “Zavale invest” možda do ovoga procesa ne bi ni došlo...”, rekla je sudija Pavličić

Marović je konstatovao da u dosadašnjem toku trajanja suđenja nije dobio odgovor na pitanje u kom periodu je fabrika izgrađena.

“Komisija je uletjela u pola posla i napravila presjek ne čekajući da se završi postrojenje za desalinizaciju morske vode, i to samo do 13. oktobra 2008. Dakle, to su radovi koji su izvedeni samo do tog dana i komisija je u izvještaju procijenila samo do tada izvedene radove.

“Da se neko bavio i istraživao poslovanje “Zavale invest” možda do ovoga procesa ne bi ni došlo...”, rekla je sudija Pavličić.

Bivši predsjednik Budve Rajko Kuljača nije propustio priliku da nakon završetka suđenja podsjeti izvještača “Vijesti” na ovu opasku sudije, provjeravajući da li je našla mjesto u novinarskoj bilježnici.

Odbrana predlaže novo vještačenje

Advokat Dragan Šoć, branilac Natalie Panine optužene za utaju poreza, smatra da je nalaz vještaka utemeljen na prijavi i izvještaju poreskog inspektora, uz napomenu da je Ministarstvo finansija ukinulo tu obavezu plaćanja poreza “Zavale invest, te da se postupak nalazi u fazi mirovanja do okončanja ovog krivičnog postupka. “Samo poreski organi su ovlašteni da utvrde da li postoji poreska obaveza.

Vještak finansijske struke nije ovlašten da to utvrđuje pa je izašao iz svere svoje nadležnosti”, tvrdi Šoć

Vještak finansijske struke nije ovlašten da to utvrđuje pa je izašao iz svere svoje nadležnosti”, tvrdi Šoć.

Advokat Danilo Mićović je u cjelosti prigovorio nalazu vještaka. On je podsjetio da je komisija imala zadatak da procijeni vrijednost izvedenih radova, dok je vještak utvrđivao troškove. Predložio je novo vještačenje, da se obavi geodetsko, zatim novo građevinsko vještačenje, te nakon toga da se ponovo provede finansijsko vještačenje.

Advokat Mališa Milović, branilac optuženog Žinića, smatra da vještak nije obavio zadatak kako je to tužilac tražio, niti je dao odgovor koliko su koštali svi radovi izgradnje fabrike za preradu vode, već da se vještak samo bavio dijelom tih izvedenih radova.

Advokat Dragoljub Đukanović, branilac optuženog Marovića, u cjelosti je prigovorio nalazima vještaka

Predložio je da se formira nova komisija kako bi se utvrdilo da li su optuženi zakonito uradili. Advokat Dragoljub Đukanović, branilac optuženog Marovića, u cjelosti je prigovorio nalazima vještaka.

“Smatram da vještak nije odgovorio na pitanja koja je naredbom postavio specijalni tužilac. Vještak prilikom izrade prvog nalaza nije imala kompletnu finansijsku dokumentaciju već fotokopije.

Advokat Ognjen Radić, branilac Kuljače, tvrdi da vještačenje nije urađeno u skladu sa pravilima struke, uz napomenu da je tužilac naredbu za vještačenje postavio tendenciozno. Smatra da su postojali mnogobrojni troškovi projekta koje vještak nije priznao.

Mnogi radovi su izvedeni i prije i nakon što je komisija sačinila izvještaj 13. oktobra 2008, a nisu bili navedeni u nalazu. Predložio je novo finansijsko vještačenje kako bi se utvrdili stvarni troškovi od početka do kraja izgradnje fabrike za preradu vode, pa tek onda može da se govori da li je ili nije bilo štete za Opštinu Budva.

( Komnen Radević )