Može li očevim stopama?

Građani Sjeverne Koreje su se juče sjatili na ulice da oplakuju čeličnog vođu Kima Džong Ila, dok su državni mediji pozdravili njegovog neiskusnog sina kao „velikog nasljednika“ izolovane države, čije nuklearne ambicije predstavljaju veliku prijetnju za region.

Na kratki rok, međunarodna zabrinutost oko Sjeverne Koreje nakon Kimove smrti fokusirana je na potencijalnu domaću borbu za vlast koja bi mogla povećati rizik od novog sukoba na poluostrvu, ocijenili su analitičari.

Na puno duži rok, međutim, njegova smrt bi mogla donijeti i sasvim drugačiji izazov u vidu veoma skupog zadatka ponovnog ujedinjavanja Koreje i reintegrisanja najizolovanije svjetske države u globalnu ekonomiju.

SAD žele bolje odnose

Postoji zabrinutost da bi mu mogla biti potrebna vojna demonstracija sile da bi potvrdio kredibilitet

Kina, jedini moćni saveznik Pjongjanga, saopštila je da je sigurna da će Sjever ostati ujedinjen te da će dvije države sačuvati odnose.

Američka državna sekretarka Hilari Klinton je pozvala na „mirnu i stabilnu“ predaju vlasti u Sjevernoj Koreji i rekla da SAD žele bolje odnose sa njenim narodom nakon Kimove smrti, prenijela je agencija Frans pres.

Bijela kuća je saopštila da SAD ostaju otvorene za saradnju sa Sjevernom Korejom pod uslovom da ta država preduzme korake ka denuklearizaciji, prenio je Rojters.

Japan je saopštio da pažljivo pati razvoj događaja.

„Nadamo se da ovaj iznenadni događaj neće imati negativan efekat na mir i stabilnost na Korejskom poluostrvu,“ saopštila je japanska vlada.

Sjevernokorejska zvanična agencija KCNA je pohvalila Kimovog najmlađeg sina, Kima Džong-una, kao „istaknutog lidera naše partije, vojske i naroda.“

KCNA je javila da su stanovnici Sjeverne Koreje iz svih društvenih slojeva u velikoj žalosti ali da ih tješi „apsolutna ubijeđenost da će liderstvo druga Kima Džong-una uspjeti da ostvari veliki zadatak revolucionarnog poduhvata.“

Međutim, kako navodi Rojters, nije sigurno koliku podršku treća generacija vladajuće dinastije Sjevera ima među vladajućom elitom, posebno u vojsci, i postoji zabrinutost da bi mu mogla biti potrebna vojna demonstracija sile da bi potvrdio kredibilitet.

Mladi Kim će morati da zavisi od drugih

Kim Džong-un preuzima ekonomuju koja je razorena višegodišnjim lošim upravljanjem Kim Džong-ila, koji je samo kratko flertovao sa ekonomskim reformama, radije zadržavajući centralno planiranje i brutalno gušenje bilo kakve opozicije.

KCNA je prenijela da je narod „skrhan bolom“ zbog gubitka čovjeka koji je 1994. naslijedio svog oca, Kim Il-sunga, prvog, i zvanično vječitog, predsjednika Sjeverne Koreje.

Stručnjaci kažu da Kim Džong-un ima inteligenciju i liderske vještine koje ga čine podobnim da naslijedi oca. Takođe ima onu nemilosrnu crtu koja će mu, kako ocjenjuju analtičari, biti potrebna da vlada Sjevernom Korejom.

Predstavljen je kao očev nasljednik tek prošle godine, pa nije imao vremena da izgradi podršku

Međutim, kako piše Rojters, mnogi sumnjaju da je on u stanju da zamijeni oca na mjestu neprikosnovenog nacionalnog lidera i komandanta četvrte najbrojnije vojske u svijetu, i sa do osam nuklearnih bojevih glava.

„Postoji relani rizik od interne nestabilnosti, posebno unutar elite...trenutno nije jasno da li će Kim Džong-un moći da uspostavi kontrolu,“ rekao je Majkl Denison ih londonske konsultantske firme Kontrola rizika.

Kim Džong-un, koji je kratko studirao u Švajcarskoj i vjeruje se da ima oko 28 godina, predstavljen je kao očev nasljednik tek prošle godine, pa nije imao vremena da izgradi podršku, posebni imajući u vidu nedostatak vojnog iskustva. Zbog toga će morati da zavisi od drugih, bar neko vrijeme.

( Angelina Šofranac )