Vučinić krivicu za tužbe vojnika svaljuje na Paskaša

Krivicu za brojne tužbe pripadnika Vojske, koje će državu, izvjesno je, koštati nekoliko miliona eura, ministar odbrane Boro Vučinić pokušao je da svali na bivšeg načelnika Generalštaba Vojske SCG, general-potpukovnika Dragana Paskaša.

„Povod za tužbe koje su podnijeli skoro svi pripadnici Mornarice VCG koji su službovali na brodovima i plovnim jedinicama, nije Zakon o Vojsci, već naređenje načelnika Generalštaba VSCG iz 2005. kojim je promijenjeno radno vrijeme u Mornarici”, kazao je Vučinić, objašnjavajući činjenicu da je država nedavno 22 pripadnika Mornarice, po pravosnažnoj presudi Višeg suda u Podgorici, morala da isplati više od četvrt miliona eura.

Resor kojim rukovodi Vučinić proteklih mjeseci zasut je poplavom tužbi profesionalnih pripadnika Vojske, jer su im uskraćene novčane nadoknade koje im po zakonu pripadaju.

Svaljujući krivicu na Paskaša, Vučinić pri tom zaobilazi kasnije akte i naređenja visokih oficira VCG, koji su jasno ukazali da oni koji su tužili MO i državu za uskraćen im novac, imaju potpuno pravo da to rade.

Problem radnog vremena

Paskaševo naređenje na koje se poziva Vučinić, donijeto je 30. maja 2005. i ni u jednom dijelu posebno ne reguliše pitanje radnog vremena u Mornarici za koje Vučinić tvrdi da je „specifično“ i da njeni pripadnici imaju takozvani posebni vojni dodatak, koji treba da im pokrije i radno angažovanje noću, na dane praznika i van uobičajenog radnog vremena.

U dokumentu koji nosi oznaku „vojna tajna –povjerljivo“, Paskaš je naredio promjenu redovnog radnog vremena u tadašnjoj VSCG, radi usaglašavanja sa radnim vremenom u drugim državnim institucijama.

Po tom naređenju, u VSCG je uvedeno novo radno vrijeme i to radnim danima od 7 do 15 sati u svim komandama, jedinicama i ustanovama taktičkog nivoa, odnosno od 7.30 do 15.30 sati u komandama operativnog nivoa, dok je radno vrijeme u Generalštabu od 8 do 16 časova.

Na osnovu tog naređenja, tadašnji komandant Mornarice VSCG, kontraadmiral Dragan Samardžić izdao je 5. oktobra 2005. naređenje kojim se ustanovljava „radno vreme u svim komandama i jedinicima Mornarice u trajanju od 07.00 do 15.00 časova“.

Sa „primenom“ tog naređenja, koje je aktuelni načelnik Generalštaba VCG napisao na tečnoj ekavici, počelo se 10. oktobra 2005, a upravo od tog datuma počele su se računati i neisplaćene nadokande za prekovremeni rad profesionalnih pripadnika vojske, koje oni sada redovno dobijaju na sudovima.

Država nije prigovarala

„Prvostepeni sud je pravilno odlučio kada je usvojio tužbeni zahtjev i obavezao tuženu državu Crnu Goru da isplati tužiocima naknadu na ime prekovremenog rada za period od oktobra 2005. do 31. 12. 2008. U navedenom periodu tužioci su kao profesionalni vojnici radili kod Vojske – Mornarice, koja je organ Ministarstva odbrane, odnosno Države, dakle u materijalno-pravnom odnosu su, pa su neosnovani žalbeni navodi u odnosu na pasivnu legitimaciju.

Činjenicu obavljanja prekovremenog rada sud je utvrdio putem vještačenja od strane vještaka finansijske struke koji je provjerom finansijske dokumentacije Mornarice, utvrdio sate obavljenog prekovremenog rada, kao i pripadajuće iznose shodno odredbi člana 25a Uredbe o platama i drugim novačnim primanjima profesionalnih vojnika i civilnih lica u Vojsci (Sl. list CG br. 12/08 i br. 81/08)“, piše u pravosnažnoj presudi Višeg suda u Podgorici, od 11. marta.

Viši sud je odbio žalbu MO i potvrdio prevostepenu presudu Osnovnog suda u Baru od 30. decembra 2010, prema kojoj je država pripadnicima Mornarice morala isplatiti više od 250 hiljada eura, računajući i sudske troškove.

Zanimljivo, u toj presudi navodi se i da „tužena (država) nije prigovarala na nalaz i mišljenje vještaka koji joj je isti uredno uručen“, a ministar odbrane tek sada u medijima tvrdi da nije bilo nikakvog osnova da se mornarima obračunaju naknade za prekovremeni rad jer su već imali „dvije naknade – stalni i promjenljivi dio ukrcanja“.

Lakčevićevo naređenje

Ovakav Vučinićev stav opet nema uporište u pravosnažnoj presudi Višeg suda od 11. marta, jer je sud konstatovao da se naknada za prekovremeni rad ne može dovesti u vezu s tzv. vojnim dodatkom na kome insistira MO: “Jer se ne radi o vojnom dodatku zbog specifičnih uslova pod kojima se vrši služba u vojsci, učešćem na vježbama, logorovanjima, uzbunama, službama dežurstva i drugih oblika unutrašnje službe, stražarske, odnosno posebni vojni dodatak u vezi s vršenjem službe na brodovima, plovilima, letjelicama, padobrancima, diverzantima i drugo”.

U cijeloj priči oko ogromnih novčanih potraživanja profesionalnih vojnika i tužbi kojima je zatrpano MO, Vučinič zanimljivo, ne pominje još jedan vrlo interesantan dokument - naređenje tadašnjeg načelnika Generalštaba VCG, general-potpukovnika Jovana Lakčevića od 27. jula 2007, doneseno “radi jedinstvenog pristupa pri angažovanju profesionalnih pripadnika VCG na radu dužem od punog radnog vremena”.

General Lakčević je tada naredio da se prekovremeno angažovanje vojnika prvenstveno nadoknađuje tako što će im se davati slobodni dani, ali i naređuje da se “izuzetno kada to nije moguće izvršiti, preraspodjelu radnog vremena.... radi obračun i isplata uvećanja plate za rad duži od punog radnog vremena”.

U tački 10 Lakčevićevog naređenja stoji: “U pogledu zahtjeva jednog broja pripadnika VCG da im se za period od oktobra 2005. i dalje izvrši isplata naknade za prekovremeni, noćni rad, potrebno je da se nakon provjere činjeničnog stanja, svim licima kojima nije plaćen noćni rad, izvrši obračun i isplata u cjelosti, dok za prekovremeni rad licima djelimično uvaže zahtjevi i prizna im se naknada počev od 3. 06. 2006, kao dana proglašenja nezavisnosti Crne Gore i dana formiranja Vojske, odnosno datuma prestanka važenja odluke Ministarstva odbrane i Generalštaba VSCG, na teritoriji Republike Crne Gore”.

Katić: Ako ima obraza, ministar će se izviniti

Kapetan fregate Milenko Katić kazao je da očekuje Vučinićevo izvinjenje što ga je nedavno Vučinić imenom izdvojio kao “karakterističan primjer”.

Vučinić je tada rekao da je Katić kao komandant školskog broda “Jadran” bio u inostranstvu na krstarenju tim brodom, na osnovu čega mu je Viši sud za taj mjesec dosudio 1.300 eura na ime prekovremenog rada.

Katić nije želio detaljnije da komentariše ministrove navode, ističući da mu to brane vojni propisi kojima podliježe sve dok je aktivno vojno lice. Objasnio je da za sve što su mu sudovi dosudili ima validno pokriće u dokumentaciji i nalazima sudskog vještaka.

“Ukoliko ministar ima obraza, izviniće mi se za ovo što je izjavio”, kratko je “Vijestima” kazao Katić.

( Siniša Luković )