Mediteranski štimung kao dobitna kombinacija

Ko to kaže (ko to laže) da se u Crnoj Gori ne dodjeljuju nikakve nagrade za arhitekturu - tj. arhitektima za ostvarenja od izuzetnog značaja!

U okviru obilježavanja jubileja - desetogodišnjice postojanja i rada - Inženjerska komora Crne Gore je 31. oktobra na Cetinju, u Kraljevskom pozorištu "Zetski dom" - podijelila nagrade svojim istaknutim članovima za postignute rezultate u struci - tj. strukama - jer nije riječ isključivo o arhitektonskoj struci.

Dakle, u godini jubileja, prvi put od osnivanja, Inženjerska komora Crne Gore je na osnovu Pravilnika o dodjeli nagrada svojim članovima raspisala konkurs za dodjelu Nagrade za životno djelo - kao i konkurs za Godišnje nagrade za ostvarene rezultate u struci.

Arhitekt Mileta Bojović je laureat ovogodišnje, prve Nagrade za životno djelo, tj. za ostvarene rezultate u struci iz "oblasti uređenja prostora i izgradnje objekata".

Da li ovo znači da je otvorena mogućnost da, pored arhitekata, neki od budućih laureata u navedenoj, po mom nadasve skromnom mišljenju nezgrapno definisanoj oblasti - budu planeri, urbanisti, građevinci, pejzažni arhitekti i ostali? Ako je tako - onda ova nagrada definitivno nije ekskluzivno arhitektonska - ali što da se radi.

Moram da primijetim da u oficijelnom saopštenju o Danu komore i uručenim nagradama, koje se nalazi na Internet-stranici Inžinjerske komore (ingkomora.me) - nije, nažalost, dat spisak najvažnijih ostvarenja arhitekte Bojovića - što je svakako trebalo učiniti.

Kako bilo - pale su prve nagrade

Nema pomena ni o konkretnim rezultatima laureata Godišnje nagrade - među kojima su i dvojica arhitekata: Zoran Đurđenović i Vladislav Nikić - a trebalo je pomenuti te rezultate, ako mene pitate - jer bi u tom slučaju i šira javnost mogla da procijeni, onako demokratski, da li su nagrade otišle u prave ruke. Takođe, nema pomena ni o predsjedniku i članovima žirija koji je odlučivao o nagradama - što je, u najmanju ruku - bizarno.

Kako bilo - pale su prve nagrade. Nisu to, doduše, prave arhitektonske nagrade - ali i ovo je svakako vrijedno pomena.

OK - toliko o tome - idemo dalje - ali prvo moramo da raščlanimo neke stvari. Najjednostavniji prevod sintagme real property - skraćeno property - koja se koristi u britanskom engleskom - u američkom engleskom se koristi sintagma real estate - bio bi: posjed u formi zemlje i izgrađenih objekata (Longman/ Dictionary of Contemporary English), tj. nepokretna imovina.

Pazite sad - The International Property Awards (ne bih ovo prevodio, ali ako baš moram onda su to Međunarodne nagrade za nekretnine) u saradnji sa Bloomberg Television (Blumberg televizijom) je konkursni, tj. takmičarski program koji se u posljednjih 17 godina, koliko postoji, uzdigao do nivoa najprestižnijeg programa te vrste u svijetu.

Program je, ukratko, posvećen vrednovanju, odavanju počasti i nagrađivanju najistaknutijih profesionalaca koji djeluju na polju poslova vezanih za nekretnine - od kojih su neki: divelopment (razvoj - uslovno rečeno), arhitektura, dizajn interijera, agentura i marketing.

Nagradu podržavaju, hajde da i to kažem, neke od najuticajnijih svjetskih medijskih kompanija - da ne nabrajam - te međunarodnih poslovnih tijela i vodećih poslovnih brendova - opet ne bih da nabrajam.

Dakle, riječ je o vrlo ozbiljnom programu.

The International Property Awards program djeluje na globalnom nivou, kao što rekoh, a sastoji se u organizovanju serija regionalnih skupova - poput seminara, izložbi, prijema (champagne reception - prijem na kojem se služi šampanjac) i gala večera (gala dinner) - tokom godine.

Regionalni skupovi se održavaju na prominentnim lokacijama - u Šangaju, Singapuru, Londonu, Dubaiju, kao i na niz lokacija u SAD - i na njima se, pored ostalog, pobjednicima regionalnih konkursa - s tim da treba naglasiti da postoji više konkursnih kategorija - dodjeljuju regionalne nagrade - i što je posebno važno, pobjednici i svi ostali koji uzimaju učešća na tim skupovima su u prilici da se sretnu, razmijene iskustva i uspostave kontakte sa prominentnim ljudima iz branše - i to u savršenom poslovno-društvenom okruženju - tj. poslovno-društvenoj mreži.

Da ne bi bilo zabune - sve nagrade je osvojio jedan jedini nominovani crnogorski projekat - Oliva Village Resort/ Sveti Stefan Development - iza kojega stoji DLM Associates (David Lloyd Montenegro Associates) - tj. eminentni crnogorski arhitekt srednje generacije Dušan - Duda Jovanović

O nagradama odlučuje panel-žiri koji čini više od 50 eminentnih stručnjaka različitih profesija - tako da je prostor za bilo kakav oblik pristrasnosti sveden na minimum. Prvo se žirira na nacionalnom nivou, zatim se prelazi na regionalni nivo - Pacifička Azija, Arabijsko poluostrvo, Ujedinjeno Kraljevstvo, Evropa, Afrika i obje Amerike - da bi na kraju pobjednici regionalnih konkursa, u svim kategorijama redom, bili u prilici da se takmiče na najvišem, tj. internacionalnom nivou.

Zašto sam ulazio u sve ovo i zašto su vam bile potrebne sve ove informacije - pitate se sad vi.

Pa iz jednostavnog razloga što je ove godine, dakle 2011, čitav set nagrada - 3 ili 4 nagrade u različitim kategorijama - koje, dakle, dodjeljuje The International Property Awards program - region Evropa - otišao u Crnu Goru. Da ne bi bilo zabune - sve nagrade je osvojio jedan jedini nominovani crnogorski projekat - Oliva Village Resort/ Sveti Stefan Development - iza kojega stoji DLM Associates (David Lloyd Montenegro Associates) - tj. eminentni crnogorski arhitekt srednje generacije Dušan - Duda Jovanović.

Od svih tih nagrada, najznačajnija je svakako nominacija pomenutog projekta kao evropskog predstavnika za glavnu, tj. Međunarodnu/ Internacionalnu nagradu u kategoriji Arhitektura/ Multi-rezidencijalni objekat.

Dakle, ne preostaje mi ništa drugo, u ovom trenutku, nego da od srca čestitam DLM Associates i gospodinu Jovanoviću i da im poželim sreću na dodjeli glavne nagrade. Momci izvrsno rade svoj posao - bez dileme.

Što se tiče samog objekta - on se nalazi - tj. nalaziće se kad radovi budu završeni - na jednoj blagoj padini iznad Svetog Stefana, tj. Miločera - i riječ jo zatvorenom - gated development - luksuznom apartmanskom bloku koji čini 18 apartmana - 9 jednosobnih, 5 dvosobnih/dupleks i 4 trosobna/dupleks - uz napomenu da su jednosobni apartmani već rasprodati.

Ako na You Tube ukucate upit - www.montenegrodavidlloyd.com - otvoriće vam link na animaciju koja prikazuje eksterijere objekta i interijere apartmana - s tim da su okešane i cijene... ali bolje da ih sami pogledate, ne bih da vam kvarim ugođaj (uz upozorenje: platežno sposobniji naprijed, ostali stoj).

Duda Jovanović (lijevo)

Uostalom, čitava ova stvar polako odlazi u domen besplatne reklame, tako da prelazim na suštinu, tj. arhitektonske karakteristike objekta.

Stvarno, što reći o ovom objektu?

Objekat tipološki, tj. koncepcijski spada u kategoriju boutique development - koja je trenutno veliki hit, tj. atrakcija na tržištima nekretnina širom svijeta. Prednosti koncepta su očigledne - te stoga neću ulaziti u to.

Što se tiče formalnog koncepta, on se bazira na nekoj dalekoj, kvazi-varijanti tradicionalne paštrovske kuće - kako u pogledu materijala od kojeg će biti obložene fasade - kao i krovovi, ako se ne varam - a to je kamen - tako i u segmentu uklapanja u mediteranski okoliš. Osnovne teme su, dakle, tipično mediteranske: kamen i masline - s tim da je Jovanović uspio da pruži vrlo originalni oblikovni spoj strogih, poligonalnih, kamenih volumena i biomorfne dekoracije - koja podsjeća na korijenje starih, hiljadugodišnjih maslina - koje se u eksterijeru obavija oko terasa, tj. balkona.

Kada objekat bude završen, moglo bi se vrlo lako desiti da se pojavi i na stranicama Orisa - uglednog hrvatskog časopisa za arhitekturu i kulturu - i to kao prvi objekat iz Crne Gore

Sa druge strane, formalne paralele između Jovanovićeve biomorfne, skulpturalne dekoracije i skulpturalnih asocijacija na tzv. grafiti - ili uličnu umjetnost - street art - koje su Hercog i de Meron (Herzog & de Meuron) primijenili na Menhetnu, na objektu kondominijuma u Ulici Bond (40 Bond Street condominium) - su nezaobilazne, mada se motivi pristupa - i sam pristup - sasvim razlikuju.

H & de M uvode u prizemlju zgrade ogradu, tj. kapiju od livenog aluminijuma, koja je zapravo sugeriše taj slučajan, naizgled opušten i nenamjeran karakter ulica Menhetna - ali istovremeno štiti staklo koje se nalazi iza ograde od eventualnog ispisivanja grafita od strane njujorških klinaca. Motiv se ponavlja i provlači kroz kompletan interijer kondominijuma i uzdiže se do nivoa brend-imidža kompletnog projekta.

Jovanovićevi biomorfni motivi nemaju pragmatičnu ulogu poput street art motiva koje potpisuju H & de M - kladio bih se da su tu isključivo iz estetskih razloga - i takođe se provlače kroz kompletan interijer - dajući karakter projektu.

Zamislite ozbiljan kameni blok kojega spolja polako obujmljuje korijenje masline - dok ga korijenje iznutra razara - u kompletu sa kamenom spoljašnjom oblogom koja se savršeno uklapa u zaleđe - imamo krševite padine brda u zaleđu - i luksuznom opremom i namještajem u interijeru - koja je opet kombinova sa kamenim podovima i kamenim zidovima - na pojedinim pozicijama.

To vam je otprilike to - u svakom slučaju, sasvim dovoljno da ovaj objekat osvane na Internet-portalu archdaily.com - ako investitori i autor odluče da ga okešaju na tom mjestu.

Kada objekat bude završen, moglo bi se vrlo lako desiti da se pojavi i na stranicama Orisa - uglednog hrvatskog časopisa za arhitekturu i kulturu - i to kao prvi objekat iz Crne Gore.

( Borislav Vukićević )