Lipka poručio da je poželjno da Crna Gora prvo uđe u NATO, pa u EU

Slovački ambasador u Crnoj Gori František Lipka tvrdi da uslov za ulazak u Evropsku uniju nije članstvo u NATO-u, ali da istovremeno EU ima više povjerenja u zemlje, koje su prije pristupanja tom savezu, postale članice alijanse.

On je u Podgorici, pojašnjavajući na seminaru za državne službenike i namještenike paralelni proces evropskih i atlantskih integracija i iskustva Slovačke, kazao da to nije “formalni uslov, ali da je do sada uglavnom redosljed bio ulazak u NATO, pa u EU”.

Prema ocjeni Lipke, za ulazak u NATO neophodno je ispuniti političke i bezbjedonosne uslove.

"Politički uslovi znače reforme društva, a to EU cijeni, pa je utoliko lakše pristupiti tom savezu država. Osim toga, ukoliko nijeste članica NATO, vrlo teško možete uticati na probleme koje se tiču direktno vas, a to važi i za EU. Balkanski region bi trebalo da bude dio alijanse, s obzirom na to da na ovom prostoru ima mnogo problema”, smatra Lipka.

Očekuje pozitivan Izvještaj

Znam da preko 70 odsto građana želi u EU, a da je za NATO tek oko 37 odsto

On je optimista da će Izvještaj o napretku Crne Gore, koji se očekuje za nekoliko dana, biti pozitivan, ali i da će već od naredne godine početi da otvara proces pregovora sa EU, poglavlje po poglavlje, kojih će, prema njegovom mišljenju, biti oko 35.

“Slovačka se može smatrati rekorderom s obzirom na to da pregovori sa Unijom traju između pet i šest godina, jer je, kao jedna od postkomunističkih zemalja, za tri godine postala članica NATO, a za četiri EU. Dobro poznajem Crnu Goru i mislim da možete postići ovaj rekord, jer koliko sam razgovarao sa crnogorskim zvaničnicima, oni će se truditi da prvo otvaraju najteža poglavlja kao što je pravosuđe".

"U svemu tome, jako je bitno da postoji volja svih segmenata društva - vlasti, političkih partija, civilnog društva i najbitnije građana da želite da pristupite alijansi i EU. Znam da preko 70 odsto građana želi u EU, a da je za NATO tek oko 37 odsto, što znači da povjerenje u alijansu polako raste, jer je prije tri godine bila tek 25 procenata”, pojasnio je Lipka.

U NATO jednostavnije ući

Jedine zemlje koje nijesu pristupile NATO-u, a članice su EU, su neutralne države kao što su Švajcarska i Austrija, ali zato one ulažu ogromna sredstva u svoje bezbjedonosne strukture.

"Bitno je da se mijenja pravni sistem, a da sudovi brzo rješavaju privredne probleme”, kaže Lipka

“U NATO je jednostavnije ući, a time potvrđujete da ste demokratska zemlja spremna da se uhvati u koštac sa onim što vas čeka tokom pregovora sa EU, odnosno da imate administrativne kapacitete za kvalitetnu reformu društva. Ono što je bitno u svemu jeste da vlasti svake zemlje rade na reformamaa, ali uvijek se javi određeni problem, ili čak ponekad i izbjegavaju taj posao. Kad moraju da reformišu svaki segment društva, a to je neophodno za ulazak u ove dvije organizacije, onda to i rade”, istakao je Lipka, navodeći da je “jedna od blagodeti ulaska u NATO činjenica da se time privlače strani investitori, koji se u temlji članici osjećaju bezbjedno”.

“Strani investitori, kao što znate, zapošljavaju ljude, plaćaju poreze. Zato je bitno da se mijenja pravni sistem, a da sudovi brzo rješavaju privredne probleme”, kaže Lipka.

On je dodao da je Slovačka koristirala pretpristupne IPA fondove prije nego što je postala članica EU, te da sad koristi struktralne, od kojih radi na konkretnim projektima, kao što je poboljšanje infrastrukture.

( Tina Radulović )