Dug opština dostigao 190 miliona, Vlada odlaže otpuštanje radnika

Crnogorske opštine sve više tonu u dug, a posljenji podaci Ministarstva finansija pokazuju da su njihove neizmirene obaveze na kraju marta premašile 100 miliona eura, ili 3,5 odsto ukupnog crnogorskog proizvoda (BDP).

Opštine su se, u periodu najveće krize, zaduživale kako bi servisirale svoje osnovne potrebe, pa je dug po osnovu zaduženja u prvom kvartalu iznosio 90,7 miliona eura, ili 2,84 odsto BDP -a.

U strukturi neizmirenih obaveza najveći dio se odnosi na obaveze za kapitalne izdatke 39,8 miliona, obaveze po osnovu otplate dugova iznosile su 23,1 milion, a za tekuće rashode 29,5 miliona eura, dok u strukturi zaduženja na domaći dug se odnosi 35,01 milion, a na inostrani dug 55,73 miliona.

"Podaci o zaduženjima ne obuhvataju Opštinu Budva koja nije dostavila izvještaj o zaduženju za prva tri mjeseca 2011. godine", kazali su u Ministarstvu finansija, bez objašnjenja zašto se to nije desilo i kakve su posljedice po menadžment opština koji se ogluši o svoje obaveze kada je izvještavanje u pitanju.

Sve teža situacija

Od početka ekonomske krize opštine se iz dana u dan nalaze u sve težoj materijalnoj situaciji pošto je značajno opala naplata prihoda po osnovu nekih poreza, dok na rashodnoj strani imaju brojnu administraciju od oko 10.000 zaposlenih, pa su neke opštine bile prinuđene da uzimaju kredite kod poslovnih banaka kako bi izmirile zaostale zarade zaposlenih.

Jedan od primjera je Opština Nikšić čija je gradska uprava za kredit od šest miliona koji je otišao u tekuću potrošnju založila, između ostalog, Dvorac kralja Nikole, kino salu “18. septembar”, Sportski centar...

Prema podacima Ministarstva, ukupni izdaci opština za prva tri mjeseca bili su planirani u iznosu od 79,6 miliona eura, dok su ostvareni u iznosu od svega 32,6 miliona eura(40,93 odsto plana izvršenja).

Prema podacima Ministarstva, država je opštinama sa centralnog nivoa ustupila 5,9 miliona eura, odnosno 28,8 odsto više u odnosu na uporedni godišnji period kada je ustupljeno 4,5 miliona eura.

Opštine su za isti period prihodovale 38,3 miliona eura, što je za 18,6 odsto manje nego u uporednom godišnjem periodu kada su imale 47,05 miliona.

"U strukturi ostvarenih prihoda, prihodi lokalnog karaktera (porezi, takse, naknade i ostali lokalni prihodi) učestvuju sa 37,9 odsto, ustupljeni državni prihodi (porez na dohodak fizičkih lica, porez na promet nepokretnosti, koncesione i druge naknade za korišćenje prirodnih dobara i godišnja naknada pri registraciji motornih vozila) 15,4 odsto, sredstva Egalizacionog fonda 11,29 odsto i ostali prihodi (prihodi od prodaje imovine, prenesena sredstva iz prethodne godine, donacije, subvencije budžetskih korisnika i ostali transferi sa centralnog nivoa, pozajmice i krediti) su 35,3 odsto", rekli su u Ministarstvu finansija.

Država ustupila 5,9 miliona

Prema podacima Ministarstva, država je opštinama sa centralnog nivoa ustupila 5,9 miliona eura, odnosno 28,8 odsto više u odnosu na uporedni godišnji period kada je ustupljeno 4,5 miliona eura.

U strukturi ustupljenih prihoda porez na dohodak fizičkih lica učestvuje sa 44,3 odsto, porez na promet nepokretnosti 36,03 odsto, koncesione i druge naknade za korišćenje prirodnih dobara 13,9 odsto i godišnja naknada pri registraciji drumskih motornih vozila, traktora i priključnih vozila sa 5,57 odsto.

Opštinama je iz Egalizacionog fonda do kraja marta obezbijeđeno 4,3 miliona eura. Najveće učešće u raspoređenim sredstvima po navedenom osnovu odnosi se na opštine Berane, Bijelo Polje, Nikšić, Pljevlja, Rožaje i Cetinje.

Vlada je ranije iz budžeta opredijelila 3,6 miliona eura kako bi pomogla opštinama da riješe pitanje viška zaposlenih radnika, kojih prema podacima ima 1.868 u svakoj opštini.

Nema otpuštanja zbog izbora

Iako je bio dat rok da se u junu saopšte precizni podaci o viškovima zaposlenih, ne samo na opštinskom nego i na državnom nivou, to do sada nije urađeno, a taj problem se svjesno odlaže, budući da je većina zaposlenih važan dio glasača vladajuće koalicije.

Loši „poreski rezultati”, odnosno veoma slaba naplata prihoda po osnovu poreza predstavlja kočnicu daljeg razvoja opština zbog čega je potrebno, kako je ocijenjeno iz Vlade ,,ojačati administrativne kapacitete i pokazati jasnu političku volju da se vodi konzistentna poreska politika na lokalnom nivou, definisati nove mehanizme jačanja kapaciteta lokalnih inspekcija, naplate određenih naknada, novčanih kazni...”

"U cilju prevazilaženja finansijskih problema opština, Ministarstvo finansija je sa opštinama Nikšić i Cetinje potpisalo ugovore o finansijskom restrukturiranju, sa opštinama Pljevlja i Ulcinj potpisalo protokole, koji predstavljaju pripremnu fazu za ulazak u program restrukturiranja, a potpisivanje ugovora sa Opštinom Kolašin je u proceduri - kazali su u Ministarstvu finansija.

Glomazni javni sektor, koji uključuje i opštine, najveći je potrošač budžeta, a Vlada, uprkos jasnim naznakama da bi smanjenje tog dijela značajno rasteretilo javne finansije, ništa značajnije ne radi kako bi se taj problem riješio.

( Marija Mirjačić )