Harvard i Prinston nijesu nedostižni ako se na vrijeme informišete

Iako danas sve više mladih ima želju da ode na studije u inostranstvo, to se ne dešava tako često. Problem nije nekompetencija ili neispunjavanje uslova inostranih fakulteta, već prije nepoznavanje mogućnosti.

Veliki broj američkih univerziteta, na primjer, nudi stipendije i finansijsku pomoć stranim studentima, dok je to rjeđe u Evropi. Međutim, ovakve opcije nisu poznate većini crnogorskih srednjoškolaca i studenata.

Milionski budžeti američkih privatnih fakulteta poput Harvarda, Prinstona, Kolumbije i mnogih drugih bazirani su što na donacijama sponzora (većinom bivših studenata), što na skupim školarinama.

Na primjer, školarina za 2010/11. godinu na Harvardu iznosila je 38.416 dolara, na Prinstonu 36.640, a na Kolumbiji 43.304 (US News & World Report). Kada se na to doda još i stanarina za sobu u kampusu, zdravstveno osiguranje i udžbenici, cifra se lako penje i do iznad 50.000 dolara za godinu.

Dobijaju stipendije

Ono što nam često nije poznato je da ovako skupe školarine i visoki budžeti univerziteta njima, takođe, omogućuju i dodjelu velikog broja stipendija. Na Harvardu je 2010/11. godine 60,1 odsto studenata primilo finansijsku pomoć, i to u punom iznosu koji im je bio potreban.

Dok državni fakulteti u Americi imaju obavezu da daju prednost državljanima svoje zemlje, privatni fakulteti ne moraju da poštuju to pravilo.

Veliki broj internacionalnih studenata svjedoči o tome da određeni fakultet poštuje nacionalne i rasne razlike, ali i čini fakultete interesantnijima za same Amerikance.

U trci za što bolja mjesta na rang-listama, ove institucije spremne su da dovedu studente iz svih krajeva svijeta koji doprinose ugledima fakulteta ne samo svojim znanjem i rezultatima, već i samim mjestima iz kojih potiču.

Veliki broj internacionalnih studenata svjedoči o tome da određeni fakultet poštuje nacionalne i rasne razlike, ali i čini fakultete interesantnijima za same Amerikance.

Ono što nam često nije poznato je to da su stipendije, poput onih na Harvardu, dostupne i na mnogim drugim fakultetima, kao i to da ih možemo dobiti ako ispunimo uslove za prijem na određeni fakultet.

U odnosu na crnogorske fakultete i fakultete iz regiona, proces apliciranja za američke univerzitete počinje mnogo ranije. Opšte pravilo je da, što je fakultet bolji, rok za prijavu dolazi ranije. Za većinu prestižnih fakulteta taj rok je 1. januar, a odluke dobijate do 1. aprila.

Evo i kako aplicirati

Sada se postavlja pitanje – kako sam proces apliciranja funkcioniše? Neizbježno je početi istraživanjem samih univerziteta – da li imaju programe koji nas interesuju i da li nam se ti programi čine kvalitetnim, da li su univerziteti privatni ili državni i koliki im je budžet, koliki je procenat studenata iz inostranstva, kako se fakultet odnosi prema njima i da li je finansijska pomoć dostupna.

Svi ovi podaci obično su dostupni na internet stranicama fakulteta, a ukoliko ih tamo nema, uvijek je moguće zahtijevati informacije elektronskim putem ili telefonom.

Interesantno je i to da nije neophodno odlučiti se za samo jedan univerzitet, već je moguće aplicirati na više njih i donijeti konačnu odluku nakon dobijanja rezultata o prijemu.

Interesantno je i to da nije neophodno odlučiti se za samo jedan univerzitet, već je moguće aplicirati na više njih i donijeti konačnu odluku nakon dobijanja rezultata o prijemu.

Taj princip je omogućen postojanjem takozvane “zajedničke aplikacije” (www.commonapp.org) koja omogućava slanje standardizovanih prijavnih formulara elektronskim putem na veliku većinu američkih univerziteta.

Ovaj sajt ističe da njihov tip formulara prihvataju fakulteti koji su se odlučili za holistički pristup u izboru studenata – to znači da su im, osim formalnih rezultata učenika, jednako bitni i karakter učenika, radne navike i kreativni potencijal.

Upravo zbog toga, najvažniji djelovi prijave su kreativni esej i preporuke profesora. Kada učenik započne proces prijavljivanja na internet stranici “zajedničke aplikacije”, moguće je elektronskim putem poslati obavještenje izabranim profesorima, kao i instrukcije kako da postave svoje preporuke na učenikov internet profil.

Međutim, kako potencijalni studenti dolaze iz mnogo različitih zemalja svijeta, kao i različitih obrazovnih sistema, da bi proces izbora učenika bio što pravedniji, uvedeni su i standardizovani testovi (skraćeno SAT testovi). Kada prime rezultate ovih testova, fakulteti uzimaju u obzir i činjenicu da engleski jezik često nije maternji jezik internacionalnih studenata.

www.collegeboard.org

Opšti SAT test sastoji se iz tri dijela – kreativnog pisanja, kritičkog čitanja i matematike. Postoje i SAT testovi iz posebnih predmeta poput fizike, hemije, istorije i mnogih svjetskih jezika, i oni se najčešče zahtijevaju samo od strane najboljih fakulteta u državi, dok svi ostali zahtijevaju samo opšti SAT test. SAT se može polagati u nekoliko ispitnih centara u regionu – na primjer Beogradu, Mostaru i Ljubljani.

Potpuna lista ispitnih centara nalazi se na internet stranici www.collegeboard.org. Kreiranje profila na ovoj stranici omogućava neophodnu registraciju za testove, kao i naručivanje udžbenika za pripremu.

Rezultate testova moguće je vidjeti mjesec dana nakon što su rađeni i svaki učenik ima priliku da zahtijeva slanje rezultata fakultetima na koje se prijavljuje.

Iako su najbolji američki fakulteti poznati po tome što primaju jako mali procenat onih koji se prijave (Harvard 7,5 odsto, Prinston i Kolumbija 10 odsto u 2009) postoji veliki broj kvalitetnih, ali manje poznatih univerziteta koji primaju veći broj studenata.

Određeni fakulteti mogu tražiti i dodatni dokaz učenikovog poznavanja engleskog jezika i, u tom slučaju, radi se TOEFL. Slično SAT testovima, registracija se obavlja elektronskim putem, na internet stranici www.ets.org/toefl/.

Budući da proces prijavljivanja na američke univerzitete nije poznat većini crnogorskih učenika, srazmjerno malo njih pokušava da studira u SAD. Često nam nije poznato da ovi univerziteti vrednuju akademski uspjeh, ali i kreativnost i talenat za sport, kao i to da su spremni da obezbijede stipendije za one koje odaberu.

Iako su najbolji američki fakulteti poznati po tome što primaju jako mali procenat onih koji se prijave (Harvard 7,5 odsto, Prinston i Kolumbija 10 odsto u 2009) postoji veliki broj kvalitetnih, ali manje poznatih univerziteta koji primaju veći broj studenata.

Uz malo istraživanja (na primjer na www.usnews.com) nije teško naći one koji bi nam odgovarali. U ovom slučaju, poznavanje mogućnosti prvi je korak ka ostvarivanju naših želja i potencijala.

( Mr Jelena Jelušić )