Pet godina se čeka krivac za eksploziju na Viru

Ni nakon pet godina nije utvrđeno kako je došlo do eksplozije na Viru kod Nikšića, niti kolika je ukupna šteta od eksplozije 80 tona mina i granata u skladištima firme „Booster“.

„Dobio sam od Osnovnog tužilaštva zahtjev za dopunu istrage. Nadam se da će uskoro, odmah nakon godišnjih odmora, sve biti završeno“ kazao je „Vijestima“ Vukota Vujačić, istražni sudija Osnovnog suda.

On je prije tri mjeseca preuzeo predmet od kolege Ljubiše Markovića, koji je prešao u notare, nakon što je, pored ostalog, u slučaju Vir učestvovao od samog uviđaja, 8. jula 2006. godine.

Marković je tokom višegodišnje istrage saslušao na stotine svjedoka, prikupio nalaze vještaka raznih struka, institucija i ovlašćenih pojedinaca. On je krajem prošle godine, nakon prethodnog zahtjeva za dopunu istrage, predao predmet tužilaštvu, ali je već početkom ove godine uslijedio novi zahtjev za dopunu.

Tokom prošlog ljeta Marković je čekao procjenu ukupne materijalne štete, od vještaka građevinske i finansijske struke. Problem je bio što se radilo o više stotina predmeta, odnosno oštećenih domaćinstava.

Pored utvrđivanja štete na nepokretnostima, odnosno kućama i pomoćnim objektima, trebalo je procijeniti i vrijednost štete na pokretnoj imovini, kao što su automobili i pokućstvo.

Uzrok eksplozije požar

Institut za bezbjednost beogradske agencije BIA, krajem 2009. godine dostavio je nalaz vještačenja, prema kome je utvrđeno da je uzrok eksplozije požar.

Niko, međutim, nije saopštio šta bi mogao biti uzrok požara, kako bi se utvrdila odgovornost. Vlasnik firme „Booster“ Saša Božović ranije je, u razgovoru za „Vijesti“, odbacio mogućnost da bi požar mogao biti podmetnut. Istražitelji su, nekoliko dana nakon eksplozije izašli sa pretpostavkom da je arsenal, preko elektro-vodova, zapalila munja, ali su građani to demantovali tvrdnjom da je nebo, u noći između 8. i 9. jula, bilo vedro.

Vrhovni državni tužilac Crne Gore zahtjev za sprovođenje istrage pokrenuo je krajem 2007. godine, nakon čega je donijeto rješenje o sprovođenju istrage protiv Božovića, zbog sumnje da je napravio krivična djela „protiv opšte sigurnosti“ i „nedozvoljena trgovina“.

Marković je saslušao blizu hiljadu svjedoka, a samo nalaze od BIA čekao je dvije godine. Tada je stiglo još nekoliko odgovora od vještaka iz Crne Gore.

Prema nalazima vještaka finansijske i građevinske struke, šteta na nepokretnoj imovini, odnosno na kućama i drugim objektima u nekoliko naselja je oko 6 miliona, ali da je ostalo da rade na procjeni štete na pokretnoj imovini.

Nalazi vještaka ne ukazuju na "nedozvoljenu trgovinu"

Marković je ranije kazao da nalazi vještaka ne ukazuju na „nedozvoljenu trgovinu“, s obzirom na to da je firma „imala pozitivno mišljenje Ministarstva unutrašnjih poslova da se može baviti delaboracijom minsko-eksplozivnih sredstava, kao i da su imali druge neophodne papire“.

Momčilo Mićunović, potpredsjednik Opštine Nikšić, ranije je rekao da je obnova kuća i pomoćnih objekata na Viru lokalnu upravu koštala oko 8 miliona eura.

Tri magacina eksplodirala su nešto iza ponoći, nije bilo žrtava, a djelimično ili potpuno je uništeno oko 1.500 objekata

Tri magacina eksplodirala su nešto iza ponoći, nije bilo žrtava, a djelimično ili potpuno je uništeno oko 1.500 objekata. Dvije godine trajala je obnova tokom koje su zamijenjeni krovovi i bravarija, a mnoge do tada trošne kuće dobile su betonske ploče.

Firma „Booster“ dobila je posao delaboracije mina i municije iz vojnog magacina u Brezoviku, koji finansiraju SAD, a plotunanje je pokušano ili organizovano na više lokacija, od Župe, preko Prage i Čeva, do Golije zbog čega su organizovani protesti zbog uništavanja životne sredine, sprovedena hapšenja i prekršajni postupci protiv građana, vještačenja u Crnoj Gori i Srbiji, a u toku je istražni postupak u BiH.

Oštećenim građanima 800.000

Četiri godine je stanovnicima Vira i okolnih naselja trebalo da na sudu dokažu da su oštećeni, pa su konačno donesene i prevosnažne presude, uglavnom nakon zasjedanja Višeg suda.

Advokat Milan Vojinović podsjetio je da je više od 100 građana pred Osnovnim sudom 2007. godine tužilo državu Crnu Goru, Opštinu i „Booster“, zahtjevom za solidarnu isplatu nadoknade za pričinjenu materijalnu i nematerijalnu štetu.

Sud je Opštinu Nikšić oslobodio krivice nakon što je bila optužena za odgovornost

„Sud je Opštinu Nikšić oslobodio krivice nakon što je bila optužena za odgovornost jer je navodno morala premjestiti skladište nekadašnjeg UNIT-a nakon što je u blizini niklo naselje.

Presuđeno je da su krivi država i „Booster“, te da solidarno nadoknade štetu“, kazao je „Vijestima“ Vojinović, koji je zastupao deset građana. Građani su državu tužili zbog nadležnosti za izdavanje dozvola za rad sa eksplozivnim napravama, što vrši kontrolu tog rada, naročito delaboracije (izvlačenje eksploziva iz municije), što su obaveze još iz zakona iz vremena SFRJ.

Firma „Booster“ je tužena po principu takozvane objektivne odgovornosti, na osnovu Zakona o obligacionim odnosima, po čemu je firma odgovorna ukoliko se nešto dogodi. Firma je mogla biti oslobođena odgovornosti ukoliko se dokaže da je eksplozija nastala zbog „više sile“, kao što su vremenske neprilike.

„Boosterovi“ advokati tražili su obustavljanje postupaka do okončanja krivičnog postupka koji je pokrenuo tužilac. U nekoliko slučajeva sud je odbio te zahtjeve, ali su se zastupnici „Boostera“ žalili Višem sudu. Viši sud je takođe odbio te žalbe.

„Presuđeno je da građanima država i ’Booster’ solidarno plate štetu, s tim da se od procijenjene štete oduzme suma koju je Opština dala na ime pomoći. Pretpostavljam da je ukupna suma koja će za materijalnu štetu biti isplaćena građanima, sa sudskim troškovima, oko 800.000 eura, a nekoliko građana je dobilo po par hiljada i na ime pretrpljenog straha“, kazao je Vojinović.

Tužilaštvo škrto, Sud ćuti

Osnovni državni tužilac u Nikšiću Stevo Šekarić potvrdio je „Vijestima“ da je u januaru sudija Marković prihvatio predlog za dopunu istrage.

Kod Osnovnog suda u Nikšiću još uvijek je u toku istraga protiv okrivljenog Božović Saše.

"Dana 27. 01. 2011. godine ovo tužilaštvo je stavilo a istražni sudija Osnovnog suda u Nikšiću prihvatio predlog za dopunu istrage. Odgovore na ostala postavljena pitanja ne možemo Vam dati iz objektivnih razloga, a za bliže informacije u vezi sa tokom krivičnog postupka možete se obratiti Osnovnom sudu, odnosno istražnom sudiji Osnovnog suda u Nikšiću”, saopštio je Šekarić.

On nije odgovorio na pitanja zašto istraga toliko traje, koliko je puta tužilastvo tražilo da istražni sudija dopuni istragu, te da li može predvidjeti kada će biti odlučeno da li će biti podignuta optužnica protiv osumnjičenih. Na slična pitanja odgovor nije stigao od Rada Perišića, predsjednika Osnovnog suda.

Galerija

( Slađan Blagojević )