A2A nije ispunio obaveze, Vlada ne hvata kikseve

Vlada i njen partner u Elektroprivredi ne poštuju ugovorenu obavezu da italijanski A2A mora godišnje dostavljati izvještaj o ostvarenim investiciono-operativnim indikatorima u rukovođenju EPCG.

Tako je uprkos najavama iz izvršne vlasti, kada su “Vijesti” objavile da italijanski partner nije ispunio ključne obaveze o investicijama i profitu, da do sredine godine čekaju informacije o izvršenim obavezama, kada će ocijeniti učinak stranog menadžmenta.

Uprava manjinskog vlasnika crnogorske kompanije, prema ugovoru o dokapitalizaciji o čijoj reviziji pregovara sa Vladom, trebalo je do 1. jula da dostavi izvještaj o urađenom u 2010, prvoj godini vođenja EPCG.

"Formalno nije stvorena pretpostavka da se podnese izvještaj, niti da se ocjenjuje ostvarenje indikatora. Metodologija praćenja i vrednovanja operativnih i investicionih indikatora iz ugovora je bila predmet usaglašavanja između partnera. Sastavni dio pravila je i način izvještavanja o ostvarenom. U međuvremenu su se pojavili drugi problemi i metodologija nije završena, niti usvojena" odgovorilo je Ministarstvo ekonomije zvaničnim dopisom „Vijestima“.

Iz Ministarstva naglašavaju da Vlada preko većine svojih članova Odbora direktora EPCG, koji treba da dobijaju izvještaj, kontroliše rad partnera.

" Ugovor ne definiše velike investicione obaveze A2A za prvu godinu, sem ugradnje novih brojila" saopštili su iz Ministarstva ekonomije.

A2A upravo nije postavio prvih 35 hiljada brojila sa daljinskim očitavanjem potrošnje, čime se suzbija krađa struje, što bi koštalo oko tri i po miliona eura. Taj projekat kasni, a uveliko je trebalo da počne ugradnja još toliko “pametnih” brojila za 2011. od ukupno 175.000 mjernih mjesta.

Osim toga, italijanski A2A nije ispunio obaveze koje se odnose na investicije za poboljšanje snabdijevanja električnom energijom, izmještanje starih brojila… Da je ulagao u EPCG desetine miliona eura, koje je unio kroz dokapitalizaciju, značilo bi da dobrim startom modernizacije kompanije može dostići ugovorenih 20 miliona eura profita u 2010.

To nije ostvareno jer je prošla godina završena neto dobitkom od 16,5 miliona.

Ništa od zadatog profita

“Vijesti” su pitale da li su predstavnici A2A dostavili izvještaj o ostvarenim indikatorima za 2010, da li je Vlada zadovoljna ostvarenim rezultatom i da li ima uporednu analizu, kojom bi provjerila tvrdnje A2A. Prolazi sedmi mjesec 2011, druge godine stranog menadžmenta u državnoj kompaniji..

" Iz izvještaja o poslovanju kompanije se zna da je ostvareni profit 16,5 miliona (zadati je 20 miliona). Gubici u distribuciji 19,9 od traženih 20 odsto, naplata je 93 odsto, koliko je i definisano ugovorom kao ciljna vrijednost za 2010. Ovo su ujedno i najznačajniji indikatori. Međutim, ovo nije formalna osnova da se vrednuju njihove performanse u smislu ugovora" naglasili su iz Ministarstva.

Profit na kraju ove godine treba da bude 40 miliona eura, a iz EPCG je saopšteno da neće dostići zacrtani nivo, pošto je padala cijena struje. Zbog toga su tražili revizuju ugovora o dokapitalizaciji od septembra 2009, a većina u izvršnoj vlasti – DPS Mila Đukanovićam, ali i premijer Igor Lukšić puni su razumijevanja za zahtjeve A2A.

Vladin strateški partner je odustao od šanse da ispunjavanjem obaveza iz ugovora, dobije mogućnost da od 2015. preuzme državi većinsko vlasništvo u Elektroprivredi.

Iz Vlade su nedavno ponovili da je obaveza investitora profit od ukupno 300 miliona eura nakon isteka pete godine saradnje, ako i to ne bude drugačije dogovoreno postupkom revizije. Nivo profita je definisan, prema ugovoru čije elemente su “Vijesti” objavljivale, uz “pretpostavke da način definisanja cijena struje neće biti značajnije izmijenjen i da uskoro ističu ugovori o snabdijevanju velikih potrošača”.

Indikatori koji se mjere i boduju na godišnjem nivou, ističu iz Ministarstva, uglavnom su operativne prirode (broj neplaniranih prekida u 35-kilovoltnoj mreži, prosječna godišnja pouzdanost elektrana, gubici u distributivnoj mreži, stepen naplate potrošnje električne energije...). Ostali rezultati, navode oni, vrednuju se na kraju petogodišnje saradnje.

Nova pravdanja partnera

U pregovorima o reviziji ugovora, koji bi trebalo da rezultiraju memorandumom o saradnji do kraja godine, A2A je trebalo da bude upozoren da je 2010. ostvario duplo manja ulaganja od bivšeg domaćeg menadžmenta.

Nakon nedavnog odgovora iz Vlade da je o tome razgovarano, ali da su niže cijene zakočile investicije, nastavljaju da pravdaju partnera.

" Investicije u 2009. ne mogu biti referentne jer su rezultat obimnih investicija od preko 20 miliona eura za pljevaljsku termoelektranu, koji su po prirodi takvi da se ne izvode svake godine" saopšteno je iz Ministarstva ekonomije.

Regulatorna agencija za energetiku je, međutim, upozorila da je odobrenim cijenama omogućila da crnogorsko-italijanska uprava EPCG pojača investicije, a one su znatno manje nego 2009.

Italijanski partner je objavio da kapitalne prošlogodišnje investicije kroz proizvodne i distributivne kapacitete iznose 23,7 miliona eura.

Time je ozvaničio da je većina od 96 miliona eura, koje je A2A unio preko dokapitalizacije, od oktobra 2009, data najvećim dijelom Prvoj banci da je “obrće” od čega kompanija ubira kamatu, a ne investira u modernizaciju.

Finansijski direktor EPCG Masimo Sala na pitanje “Vijesti”, od prije nekoliko mjeseci, zašto A2A nije ostvario većinu ključnih obaveza za 2010, odgovorio je da “ne bi rekao da je tako jer su povećani stepen naplate fakturisane energije i smanjeni gubici u distribuciji sa 22,8 na 20 odsto”.

Sala je izjavio da su u EPCG “umjereno zadovoljni postignutim ciljevima, a zabrinuti za budućnost zbog cjenovne politike”. Potvrđeno je tada da nijesu ugradili prvih 35 hiljada brojila, jer su čekali kredit Evropske banke do kraja 2010, ali nije precizirao kada počinju projekat.

Od ukupno 20 zadatih indikatora, prema ugovoru, dvanaest treba ocjenjivati godišnje, ostale na kraju petogodišnjeg upravljanja EPCG, ukoliko se aktuelnim dogovorima ne promijeni prvobitni dogovor.

Ono što partner ne ostvari na godišnjem nivou, može prenositi, tako da do kraja vođenja mendažmenta ostvari najmanje 80 odsto ugovorenih ciljeva.

Dotakli cilj obaranja gubitaka

Iz Izvještaja o ostvarenju elektroenergetskog bilansa, naglašavaju iz Minstarstva, jasno je da su gubici u distributivnoj mreži 19,9 odsto, a ciljna vrijednost iz ugovora je 20 odsto za 2010. godinu.

Potrošači od ovogodišnjih cijena plaćaju devet odsto gubitaka u distributivnom sistemu, nakon što je Ustavni sud naredio da sve gubitke eliminišu sa računa za struju.

RAE je, dogovarajući se sa Vladom, odlučio da zadrži tehničke gubitke, ali u manjem iznosu nego prethodnih godina, a da iz cijena ukloni dio gubitaka, kroz koje se naplaćivala krađa energije.

Šta je A2A trebalo da uradi

Do eventualno novih uslova o saradnji za upravljanje kompanijom, obaveza A2A je, osim dostizanja određenog profita, da na godišnjem nivou ispuni indikatore koji se odnose na povećanje stepena naplate isporučene energije, izmještanje po 15.000 od ukupno 75.000 starih brojila, ugradnja novih - prosječno 35.000 u svakoj godini od 175.000.

Menadžment treba da postigne cilj pouzdanijeg rada elektrana, smanjenje gubitaka u distributivnom sistemu do 11 odsto u 2014. U okviru tih uslova je i poboljšanje snabdijevanja potrošača i novi pouzdaniji sistem naplate.

Ugovorom je partneru traženo da stopostotnu naplatu dostigne na kraju 2014, ali je rok mogao biti ubrzan, pošto o tome odlučuje regulatorno tijelo.

RAE je već obavezao EPCG na stopostotni stepen naplate fakturisane utrošene struje, što znači da se više preko računa ne “prebija” i ono što ne uspiju da naplate.

Od aktuelnih cijena, kompanija trpi zbog nenaplaćenih računa tokom godine.

Na kraju 2014, vrednuje se povećanje snage proizvodnih kapaciteta, ugradnja postrojenja za obradu sanitarnih i tehnoloških otpadnih voda, rješavanje ekoloških problema.

( Ivana Gudović )