Lagard uživa široku podršku EU za mjesto nasljednice Stros-Kana

Od dopisnice „Vijesti“ iz Brisela

Posljednja prepreka pred francuskom ministarkom ekonomije, Kristin Lagard (55), za evropskog kandidata na mjesto predsjednika Međunarodnog monetarnog fonda nestala je i Evropa sada može ući u bitku za to mjesto koje smatra ključnim za očuvanje eura.

Lagardova je za vrlo kratko vrijeme pokupila široku podršku unutar EU za svoju kandidaturu. Sad će EU u lobiranju za Lagardovu nastupati kao kolektiv, ali će i pojedine zemlje, od kojih je najvažnija Njemačka „dati partnerima u MMF-u na znanje da Berlin želi Evropljanina“, rekla je njemačka kancelarka Angela Merkel.

London je takođe podržao Francuskinju, mada ne mnogo entuzijastično. Do sada je, u MMF-u, Evropa imala Dominika Stros-Kana, koji je bio prevenstveno ekonomista, ali je politički shvatao imperativ oporavka eurozone i zalagao se za to.

Lagardova bi sasvim sigurno nastavila takvu liniju u MMF-u, ali mnogima bi to i smetalo. To znači da će njen izbor zavisiti od jako mnogo multilateralnih „dilova“, podmetanja, nametanja, ucjena i obećanja – odnosno politike.

Podrška Berlina je krucijalna, sa kojeg se god aspekta uzme. Prvo, Njemačka je veoma istrajna u svojim naumima i očekuje se da će se u međunarodnoj zajednici svim sredstvima zalagati za ovaj izbor. Drugo, to znači da stvaranje unutar EU politički boljeg raspoloženja, jer će Pariz i Berlin, “motori” Evrope, opet raditi najvećom snagom a EU će dobiti na samopouzdanju.

Treće, Francuzi i Nijemci se nisu uvijek slagali oko toga kako treba spasavati zemlje na obodu Evrope, prvenstvno Grčku, i Lagardova je kritikovala Merkelovu toliko da je izazvala njen bijes – preko toga se sada prešlo.

Lagardova će dobiti podršku i kod kuće. Francuski socijalisti će najvjerovatnije povući svoje rezerve protiv Lagardove, koju su optužili za zlopotrebu položaja. Naime, ona je 2007, dozvolila je da se iz državnog budžeta plati 600 miliona eura odštete tajkunu Bernaru Tapiju. Ova se afera vuče još iz kraja '70-ih, kad je Tapi tužio, tada državnu banku Kredi lione da ga je prevarila u poslovnom savjetovanju oko kupovine njemačkog Adidasa, i dobio spor, ali se, tokom procesa otkrio i lanac korupcije.

Francuska ministarka ekonomije, slično kao Stros-Kan, ima i najbolje francusko i najbolje američko obrazovanje, kao i američko poslovno iskustvo. Savršeno govori engleski, a prošle godine „Fajnenšnl tajms“ istakao ju je na prvo mjesto, kao najboljeg evropskog ministra ekonomije.

Prema tome, Lagardova nosi u sebi sposobnost prilagođavanja i evropskom i anglosaksonskom modelu. Uz to, veoma je snažna ličnost. Politički, Lagardova je spretna i bila je ministar ekonomije i u vrijeme francuskog predsjednika Žaka Širaka.

Osim toga, ona može da pokaže sopstvene rezultate – njena zemlja je dobro prebrodila krizu, banke nisu pravile ekscese i Francuska, uz Njemačku, stabilno ekonomski raste.

Šansa za spas eurozone

Evropa bije svoju bitku za spas eurozone i u Briselu vlada raspoloženje da se upražnjeno Stros-Kanovo mjesto nikome ne smije prepustiti. Tačno je da MMF predstavlja multilateralnu finansijsku organizaciju, ali je, takođe, tačno da je ta organizacija bila veoma zavisna od američke finansijske industrije i američke vlade.

Od osnivanja dvije bretonvudske finansijske institucije, Amerika je za sebe zadržavala predsjedavanje Svjetskom bankom, a predsjedavanje MMF-om su preuzimali Evropljani. Međutim, SAD su zapravo imale i glavnu rijeć u MMF-u, a Stros-Kan je bio prvi predsjednik te organizacije koji se snažno zauzimao za euro. Doduše, u predkriznom periodu nije bilo ni potrebe da se oko toga neko specijalno brine.

Kandidati za mjesto šefa MMF—a iz Turske, Brazila, a naročito Meksika, Kanade, možda Indije, bili bi zavisniji od Amerike, nego kandidat iz Evrope, a imali bi i manje motiva da brane euro. Kina je takođe stavila na znanje da želi to mjesto. Zato je Lagardova najjače oružje koje EU u ovom trenutku ima.

Švajcarska neće nužno podržati Evropljanina

Švajcarska će podržati najboljeg kandidata za mjesto direktora MMF-a i neće nužno podržati nekoga iz Evrope, kazao je juče jedan visoki zvaničnik ove alpske zemlje. U intervjuu za „Der zontag“, izvršni direktor MMF-a Švajcarske Rene Veber je rekao: „Švajcarska neće a priori podržati Evropljanina.

Za nas su kvalifikacije, dosadašnji učinak i zahtjevi te pozicije – održanje stabilne valute i finansijskih odnosa – ključni.“ S obzirom na dužničku krizu eurozone, možda bi čak i bolje bilo da na čelu MMF-a bude neko ko nije iz Evrope, ocijenio je Veber.

"Moglo bi, naprotiv, biti bolje ukoliko bi neka osoba sa strane ukazala na slabe ekonomske tačke unutar eurozone.“ Iako su mnoge evropske vlade podržale Kristin Lagard kao moguću novu šeficu MMF-a, zemlje u usponu, koje sve više postaju važni faktori u svjetskoj ekonomiji, pozivaju Evropu i SAD da izbjegnu interne dogovore oko imenovanja.

Od osnivanja MMF-a, krajem Drugog svjetskog rata, na njegovom čelu se nalazi Evropljanin.

( Ines Sabalić, Danka Vraneš Redžić )