Istoričari iz Srbije: Prekraja se crnogorska istorija zbog dnevne politike

Prijedlog zakona o dinastiji Petrović, o kojem bi uskoro trebalo da se izjasni parlament u Podgorici, a u kojem se pominje da je Srbija 1918. anektirala Crnu Goru, grubo je prekrajanje istorije iz dnevnopolitičkih razloga, smatraju istoričari Dragoljub Živojinović i Čedomir Antić.

"To nije tačno. Jer je i pre 1918. postojao izrazito naglašen nacionalni komitski pokret u Crnoj Gori, koji se zalagao za ujedinjenje s Kraljevinom Srbijom", tvrdi dopisni član Srpske akademije nauka i umetnosti Dragoljub Živojinović.

Osim toga, srpska vojska je bila pod komandom istočne armije i general Franše d' Epere je odlučivao o njenim pokretima.

Samim tim je njen ulazak u Crnu Goru bio posljedica naredbe komandanta istočne armije i to ne samo za Crnu Goru, tvrdi Živojinović.

Knez Nikola Petrović htio je da prisajedini Crnu Goru Srbiji, a da je za uzvrat želio da dobije određenu materijalnu korist, kaže Antić.

On podsjeća da je velika podgorička Narodna skupština, najreprezentativnija koja je ikada bila birana u istoriji Crne Gore, sa 165 glasova od 168 poslanika, odlučila o ujedinjenju s Kraljevinom Srbijom i uklanjanju dinastije Petrovića s prestola Crne Gore.

"Oni sada hoće da negiraju i odbace svaku valjanost i vrijednost, ustavnost, legitimitet te velike podgoričke Narodne skupštine, a upravo je reprezentativni karakter te skupštine zapravo i bio najbolje objašnjenje raspoloženja ondašnje većine, velike većine stanovništva Crne Gore koje se izjašnjavalo kao srpsko i koje je to deklaracijom definitivno i potvrdilo", kaže Živojinović.

Sve je sad političko

Čitava stvar je sada politička, tvrdi Živojinović, dodajući da kvalifikacija o aneksiji predstavlja grubu falsifikaciju istorije i da nema nikakve veze sa naukom.

Još oštriji u stavu da je reč o grubom falsifikovanju istorijskih činjenica je istoričar Čedomir Antić, koji prijedlog novog zakona o dinastiji Petrović kvalifikuje kao nastavak ekstremne politike koju, kako kaže, paradoksalno vode upravo dve socijalističke partije iz Crne Gore.

"Oni prosto nastavljaju taj trend podjele građana Crne Gore i podjele naroda koji je nekada bio jedan. A to su građani Crne Gore, od kojih su se čak tri četvrtine do 1945. izjašnjavali kao Srbi", kaže Antić.

Članovi Podgoričke skupštine i njena najbrojnija stranka tražili da se zove srpska narodna skupština Crne Gore

Nije tajna da je knez Nikola Petrović, vladar Crne Gore i prvi i poslednji njen kralj, htio da prisajedini Crnu Goru Srbiji, a da je za uzvrat želio da dobije određenu materijalnu korist, kaže Antić.

Istoričar takođe objašnjava da je prva crnogorska skupština, koja je poslije duge borbe demokratskih snaga u Crnoj Gori napokon bila omogućena Ustavom iz 1905. godine, a da su njeni članovi i njena najbrojnija stranka tražili da se zove srpska narodna skupština Crne Gore.

"Podsjećam da je 1912. i posebno 1913. godine kad su dve države dobile zajedničku granicu, proces ujedinjenja bio bespovratan. Da nije 1914. godine došlo do Prvog svetskog rata, Crna Gora i Srbija bi u to vreme već imale zajedničku vladu, i pošle bi putem međusobnog ujedinjenja. Najzad, dve dinastije su se orodile", kaže Antić.

To je jedan argument, kaže Antić, a kao drugi navodi da je Crna Gora kapitulirala i da od 1916. objektivno nije ni postojala, imala je jednu izbegličku vladu, čiji su premijeri bili smjenjivani zato što su se izjašnjavali da žele da se Crna Gora prisajedini Srbiji.

Konačno, dodaje Antić, Crnu Goru je Srbiji prisajedinila jedna narodna skupština, a to je ona iz 1918. koju pominje i akademik Živojinović.

"Rekao bih da vođe sadašnjeg režima u Crnoj Gori ne shvataju da odvajajući jedan dio građana Crne Gore, koji u ovom treutku jeste najbrojniji ali nije većinski, od njegove istorije 19. i početka 20. veka, suštinski ga poništavaju i brišu njegovu istoriju", zaključuje Antić.

U predloženom zakonskom aktu navodi se da "radi istorijske i moralne rehabilitacije dinastije Petrović Njegoš, ovim zakonom se uređuju pitanja od značaja za status potomaka dinastije Petrović-Njegoš, koja je detronizovana protivno Ustavu za Knjaževinu Crnu Goru, aktom nasilne aneksije države iz 1918. godine".

( Tanjug )