Valdanos se najbolje može sačuvati projektom ekološkog centra

Realizacijom projekta međunarodnog ekološkog centra (MEC) Valdanos na najbolji način se može zaštititi, sačuvati i valorizovati taj unikat, saopštili su danas inicijatori tog projekta.

Oni su naveli da je to dugoročno održiv projekat koji osigurava zadovoljenje potreba i interesa svih zainteresovanih strana.

“Njegovom realizacijom se na najbolji način može zaštititi, sačuvati i valorizovati taj unikat. To je projekat budućnosti za opštinu Ulcinj i Crnu Goru, pa i region u cjelini, koji proizilazi iz dubokog razumijevanja tog prostora veličine 3,5 miliona kvadratnih metara sa jedinstvenim ambijentalnim vrijednostima”, navodi se u saopštenju.

Inicijatori projekta su turizmolog i novinar Mustafa Canka, biolog Darko Pajović, novinar Marijana Bojanić, aktivista nevladinog (NVO) sektora Dejan Milovac i politikolog Dritan Abazović.

Oni su uvjereni da su polazne osnove za moguću održivu valorizaciju uvale Valdanos, odnosno Prijedlog za formiranje MEC-a uslijedili u pravom trenutku i da predstavljaju olakšanje za donosioce odluka na svim nivoima.

“Ovaj projekat na optimalan način osigurava zadovoljenje potreba svih onih koji su zainteresovani za zaštitu, očuvanje i valorizaciju te prekrasne uvale. Naši kontakti nam govore da o tome postoji široki konsenzus u stručnoj javnosti, lokalnoj zajednici i nevladinom sektoru”, smatraju inicijatori.

I za vlast je predlog interesantan

Oni, kako su saopštili, imaju pozitivne signale iz vlasti da je Prijedlog o formiranju Centra veoma interesantan i da će biti razmotren.

Očuvana priroda je turistima iz Evrope najvažniji faktor u odabiru odredišta za odmor, a eko turizam, prema istraživanjima, raste tri puta brže od klasičnog masovnog turizma

“Mi ne želimo vlast u Valdanosu. Nudimo samo ideju i polazne osnove kako bi se taj unikat najbolje mogao koristiti za dobro Ulcinja i čitave Crne Gore, posebno crnogorskog turizma”, kazali su inicijatori.

Nadaju se da će, sa malo dobre volje i spremnosti, njihova ideja i vizija uskoro biti realnost.

“Sigurni smo da će ovako jasno razrađena ideja identiteta pretočena u strategiju razvoja istinski zaživjeti u svakom posjetiocu kroz autentične doživljaje ovog kultnog prostora, priču o prirodnoj i kulturnoj baštini, te životu lokalnog stanovništva, i postati magnet za goste i posjetioce”, naveli su inicijatori projekta.

Turistima najvažnija očuvana priroda

Oni su naveli da je očuvana priroda turistima iz Evrope najvažniji faktor u odabiru odredišta za odmor, kao i da eko turizam, prema istraživanjima, raste tri puta brže od klasičnog masovnog turizma.

Očekuje se, dodaje se, da će njegov udio na evropskom turističkom tržištu do 2030. godine biti veći od 20 odsto.

Inicijatori smatraju da se realizacijom projekta zadovoljavaju socijalni, ekološki i ekonomski kriterijumi

“Uvjereni smo da u godinama kada gosti sve više insistiraju na autentičnoj turističkoj ponudi, to može postati jedan od naših najvažnijih aduta, pravi pristup za repozicioniranje crnogorskog turizma na međunarodnom tržištu. Novi kvalitet za staru destinaciju, kako se to navodi u programu najvećeg njemačkog turoperatora TUI-ja”, kaže se u saopštenju.

Inicijatori smatraju da se realizacijom projekta zadovoljavaju socijalni, ekološki i ekonomski kriterijumi, a da se razvoj dešava u najdubljoj interakciji sa potrebama države i lokalnog stanovništva.

“On odražava prirodni, kulturni i društveni integritet destinacije i poštuje zaštićeni, osjetljivi i sakralni lokalitet kakav je Valdanos za građane Ulcinja”, navodi se u saopštenju.

Otkrij i divi se

MEC Valdanos bi, kako se dodaje, bio atrakcija po sistemu Discover and admire (Otkrij i divi se), i predstavljao bi nezaobilaznu tačku za goste koji posjete Ulcinj i crnogorsko primorje.

Inicijatori projekta vjeruju da će ga sve turističke agencije iz Crne Gore uvrstiti u svoje programe jednodnevnih izleta.

“Nakon što bi Valdanos bio proglašen Parkom prirode, kako bi dodatno potvrdili njegov značaj za državu Crnu Goru i ojačali njegovu zaštitu, on bi zbog svoje bioraznolikosti trebalo biti uvršten u zaštićena područja Mediterana i u mrežu NATURA 2000”, smatraju inicijatori.

Oni su ocijenili da takođe treba obaviti brendiranje Valdanosa.

“Naša je ustavna obaveza da sačuvamo prirodu, razvijamo ekološku svijest, edukujemo građanstvo i promovišemo principe odgovornog i održivog upravljanja prirodnom okolinom”, navodi se u saopštenju.

Napraviti botanički vrt

Inicijatori su kazali da je maslinada u Valdanosu najveći živi spomenik maslinarstva u Crnoj Gori, izvanredne ekonomske i ekološke vrijednost, dodajući da ima oko 18 hiljada stabala maslina, prosječne starosti oko 800 godina.

Maslinada u Valdanosu je najveći živi spomenik maslinarstva u Crnoj Gori, izvanredne ekonomske i ekološke vrijednost, dodajući da ima oko 18 hiljada stabala maslina, prosječne starosti oko 800 godina

Oni navode da je nužno da se taj kompleks što prije revitalizuje, kao i da to jedino mogu obaviti raniji vlasnici koji za to imaju volje, znanja i spremnosti, a da država mora da im pomogne u nastavljanju vjekovne porodične tradicije obezbjeđivanjem kreditnih sredstava.

“Na sličan način nužno je pristupiti obnovi vinograda na Mendri. Na ovim kultivisanim predjelima osigurao bi se razvoj održive visokokvalitetne poljoprivredne proizvodnje.

Poželjno je u Valdanosu napraviti botanički vrt sa autohtonim i egzotičnim vrstama biljaka, te rasadnik maslina i vinove loze”, kaže se u saopštenju.

MEC Valdanos bi, dodaje se, na najbolji način obezbijedio povezivanje tradicionalnog načina života i uzgoja mediteranskih kultura sa ekonomskim razvojem čitavog tog područja.

Za upravljanje Centrom treba formirati posebno preduzeće

Za upravljanje MEC-om Valdanos, smatraju inicijatori, treba formirati posebno preduzeće.

“Njegova djelatnost ogledala bi se u održavanju i rukovođenju Centrom u cilju njegove zaštite i uloge, osiguravanju neometanog odvijanja prirodnih procesa i održivog korišćenja prirodnih dobara, te nadzora nad sprovođenjem uslova i mjera zaštite”, kaže se u saopštenju i dodaje da bi trebalo da omogući javnosti i turistima uživanje i razumijevanje posebnih vrijednosti Valdanosa.

Tijela preduzeća su Upravni odbor, direktor i stručni voditelj. “Preduzeće bi moglo imati i Savjet, kao volontersko tijelo, koji bi činili eminentni pojedinci iz struke”.

Preduzećem, kako su naveli inicijatori upravlja Upravni odbor (UO), a poslovanje preduzeća organizuje i vodi direktor kojeg imenuje UO.

“UO ima sedam članova – dva imenuje Vlada Crne Gore, dva Opština Ulcinj, jedan vlasnici maslina, jedan ekološke NVO, a jedan član UO bi bio stranac (po mogućnosti, eminentni ekolog)”, navode inicijatori projekta.

Većinu inicijalnih sredstava za rad Centra, dodaju, mogu osigurati od Svjetske banke, koja je inicirala projekat Regionalni park prirode Delta Bojane, a sa kojim je taj prijedlog kompatibilan.

“Podršku očekujemo od Vlade Crne Gore, opštine Ulcinj i komercijalnih banaka, koje će prepoznati vrijednost projekta. Sredstva za finansiranje Centar će obezbjeđivati od sopstvenih prihoda (kamp, ulaznice) i naplatom korišćenja koncesija za obavljanje dopuštenih djelatnosti”, kaže se u saopštenju.

Dio novca obezbjediće se putem donacija i sponzorstva, kao i domaćih i međunarodnih konkursa.

Vlada i Opština Ulcinj bi, navode oni, podrškom i realizacijom tog projekta poslali odličnu konkretnu poruku Briselu u trenutku kada naša zemlja mora odgovoriti na postavljene ekološke standarde Unije, ali i odgovoran odnos prema generacijama koje dolaze.

( Mina )