Vikiliks: Istražni centar za ratne zločine ostao na papiru

Nejasno je da li će crnogorska Vlada preduzeti konkretne mjere da uspostavi “istražni centar” za moguće ratne zločine koji su se desili između 1991. i 2001. godine na teritoriji Crne Gore, napisao je u depeši o ratnim zločinima doskorašnji američki ambasador SAD u Podgorici Roderik Mur.

U depeši, koju je 29. septembra 2008, poslao Stejt departmentu, ali i američkim ambasadama u Beogradu, Sarajevu, Prištini, Tirani i Zagrebu, Mur je ukazao da je formiranje tog istražnog centra jedna od obaveza Crne Gore prema Sporazumu o stabilizaciji i pridruživanju (SSP) sa Evropskom unijom.

“Zamjenik predsjednika parlamenta Rifat Rastoder poslao je pismo u julu 2008. godine premijeru Milu Đukanoviću kako bi ga podsjetio da je parlament u decembru 2007. godine zadužio vladu da oformi taj centar (što je obaveza prema Sporazumu o stabilizaciji i pridruživanju sa EU)”, naveo je Mur.

Tadašnji ambasador je napisao i da je tokom posljednje sjednice Skupštine, Rastoder takođe tražio da se za to opredijele posebna sredstva: “Ministar finansija (Igor Lukšić) je obećao da će za 2009. obezbijediti sredstva, ali nije otkrio koliko”.

Međutim, protekle sedmice u Vladi nijesu znali ništa o formiranju istražnog centra.

Mur je u depeši naveo da Crna Gora počinje da se suočava sa svojom ulogom u ratovima na Balkanu 1990-ih.

“Donedavno je malo bila uradila kada su u pitanju četiri slučaja ratnih zločina počinjenih na njenoj teritoriji – Kaluđerski laz, Morinj, deportacija Muslimana 1992 i Bukovica. Međutim, istraga je počela prije dvije godine i sada sudske vlasti čine određeni napredak”, piše u dokumentu do kojeg je došao “Vikiliks”, a “Vijesti” objavljuju u saradnji sa britanskom “Gardijanom”.

U depeši piše da su u sva četiri slučaja, “predmet policajci i vojnici niskog i srednjeg ranga, dok su oni viskopozicionirani ostali netaknuti

Ovog ljeta, obavijestio je Mur kolege u regionu i centralu u Vašingtonu, tužilaštvo je podiglo optužnice i uhapsilo optužene za zločine u Kaluđerskom lazu i Morinju: “Ubrzo bi trebalo i da se donese odluka o tome da li da se uhapse optuženi za Bukovicu i deportacije”.

U depeši piše da su u sva četiri slučaja, “predmet policajci i vojnici niskog i srednjeg ranga, dok su oni viskopozicionirani ostali netaknuti”.

Bavljenje ratnim zločinima je, dodao je Mur, bilo teško pitanje za Crnu Goru, ali i korak naprijed.

“Nijesmo sigurni koliko daleko je Vlada Crne Gore voljna trenutno da pogura stvari ”, navodi se u dokumentu.

Mur je, u dijelu depeše označene kao komentar, napisao da bi Vladina želja da bude dio Evrope mogla da dovede do dramatičnijeg napretka, iako vjerovatno prekasno iz perspektive porodica žrtava.

( Mirjana Bošković )