16 svakodnevnih stvari koje naučnici povezuju sa rakom

Azbest je godinama korišćen kao izolacioni materijal, prije nego što je njegova prašina počela da se povezuje s pojavom raka pluća

50 pregleda1 komentar(a)
rak, kancer, ćelije, Foto: Shutterstock
31.03.2018. 16:14h

Rak je drugi najčešći uzrok smrti u Americi, a prvi su bolesti srca.

Na neke oblike raka nije moguće uticati, jer se mutacije koje ih uzrokuju nalaze u našoj DNK, dok druge mogu da prouzrokuju stvari kojima smo izloženi, poput hrane koju jedemo i nekih loših navika.

Iako se naučnici često ne slažu po pitanju toga šta uzrokuje rak, oko nekih stvari su složni, piše Index.

Šećer

Osim što dovodi do dijabetesa, previše rafinisanog šećera oštećuje ćelije u našem tIJelu i time povećava rizik od raka. Nova istraživanja pokazala su da šećer podstiče razvijanje tumora u našem telu, jer ćelije tumora koriste šećer kao gorivo.

Industrijski prerađena hrana

Ako hrana dolazi u plastičnom pakovanju, industrijski pakovana i mjesecima može da izdrži bez kvarenja - bolje je da je preskočite. Francuski naučnici utvrdili su vezu između konzumacije obrađene hrane i razvoja tumora. Doduše, nisu sigurni da li su problem konzervansi, plastična pakovanja, obije stavke ili nešto treće.

Pušenje

Iako je duvanska industrija dugo pokušavala da sakrije ovu vezu, godinama je poznato da se u duvanskom dimu nalazi čak 70 hemikalija koje mogu da izazovu rak. Nisu ugroženi samo pušači, već svi koji taj dim udišu. Centar za kontrolu i prevenciju bolesti utvrdio je da šanse da će nepušači izloženi duvanskom dimu imati čak 20-30 odsto veće šanse da obole od raka.

Solarijum i izloženost suncu

Agencija za spriječavanje raka kože saopštila je da ljudi koji posjećuju salone za sunčanje do svoje 35. godine imaju 75 odsto veće šanse da obole od raka kože. Može da vam naškodi i sunčanje bez zaštitne kreme.

Toksične hemikalije kojima su pojedini ljudi izloženi na poslu

Pojedini ljudi nemaju izbora i moraju osam i više sati dnevno da budu izloženi toksičnim hemikalijama. Među njima su oni koji rade u proizvodnji aluminijuma i gume, frizeri koji rade s farbama i manikiri koji su izloženi opasnim isparavanjima. Osim toga, Svjetska zdravstvena organizacija je prije 11 godina objavila da je i noćna smjena potencijalno kancerogena.

Arsenik

Prirodni sastojak zemljine kore toksičan je u anorganskom obliku. Može se naći u vodama i pojedinim mjestima, po čemu je poznat Bangladeš. Svetska zdravstvena organizacija je saopštila da 140 miliona ljudi u 50 zemalja pije vodu kontaminiranu arsenikom.

Izgorelo meso ili meso grilovano na otvorenom plamenu

Iako je ukusno, meso mišića sadrži komponente kao što su heterocikličke aminokiseline i policiklički aromatski ugljovodonici. Meso pripremljeno na otvorenoj vatri ili na visokim temperaturama ispušta sokove i mast koji podstiču plamen i pretvaraju se u opasne hemikalije koje se zatim vraćaju u meso koje jedemo. Naučnici nisu sigurni da li to zaista uzrokuje rak, ali laboratorijska testiranja su pokazala da uzrokuju oštećenja koja mogu da dovedu do raka.

Ugalj

Među rudarima je svake godine sve veći broj oboljelih od raka pluća, bešike i želuca. U kombinaciji s kiseonikom, parom i ugljen-dioksidom nastaje gas koji sadrži vodonik i ugljen-monoksid.

Alkohol

Česta i obilna konzumacija alkohola može da dovede do razvoja nekoliko različitih vrsta raka, uključujući one grla, jetre, dojki i debelog crijeva.

Izduvni gasovi

U njima se nalazi čak 30 različitih materija koje mogu da prouzrokuju rak.

Mesne prerađevine

Svjetska zdravstvena organizacija tvrdi da obrađeno meso poput slanine, šunke i kobasica može da prouzrokuje rak. Razlog za to je činjenica da je to meso tretirano hemikalijama kako bi duže trajalo. Osim toga, ta organizacija veruje da crveno meso povećava rizik od raka creva, ali još nema konkretnih dokaza.

Azbest

Azbest je godinama korišćen kao izolacioni materijal, prije nego što je njegova prašina počela da se povezuje s pojavom raka pluća.

Formaldehid

Naučnici su godinama svjesni činjenice da formaldehid uzrokuje rak disajnih puteva kod miševa. To sredstvo za konzerviranje i dezinfekciju koristi se u ljepkovima i građevinskim materijalima, a Međunarodna agencija za istraživanje raka izjavila da može da prouzrokuje rak kod ljudi.

Zagađenje vazduha

Smog i čestice iz zagađenog vazduha mogu, prema naučnicima, da dovedu do razvoja raka.

Silicijum

Silicijum je prirodni mineral koji može da se nađe u pijesku, kamenu i betonu. Kada ga građevinski radnici i rudari udahnu, povećava se rizik od razvoja raka, tvrde naučnici.

Radijacija

Posljedice atomskih bombi dokazuju kakvo dejstvo radijacija ima na žrtve. Osim toga, rizik povećavaju UV zraci i X-zraci. Pre nego što počnete da paničite zbog odlaska pod rendgen, važno je da uzmete u obzir da su opasne velike količine radijacije. Ipak, Američko društvo za borbu protiv raka upozorilo je da ne postoji jasna granica ispod koje ste bezbjedni, a iznad nje niste, prenosi B92.