Crna Gora kupuje mnogo toga što može da proizvede
Iako je posljednje dvije godine ukupni uvoz značajno smanjen nego ranije, uvoz hrane je čak porastao
Na uvoz hrane, biljnih i životinjskih ulja i masti i živih životinja Crna Gora je prošle godine, prema podacima Monstata, potrošila 335 miliona eura, što je za 5 miliona eura više od cijelog izvoza crnogorske privrede.
Uvezeno je živih životinja u vrijednosti 20 miliona, mesa i mesnih prerađevina za 76 miliona, mlijeka, mliječnih proizvoda i jaja za 41 milion, ribe i prerađevina za 10 miliona, žitarica i proizvoda od žitarica za 46 miliona, povrća i voća za 33 miliona, šećera i meda za 10 miliona, kafe, čaja i začina za 46 miliona, stočne hrane za 13 miliona, ostalih proizvoda za ishranu 24 miliona i životinjskih i biljnih ulja i masti za 12,5 miliona.
Uvoz ovih proizvoda godinu ranije iznosio je 324 miliona, u 2008. godini 343 miliona, a 2007. iznosio je skoro 100 miliona manje - 246. Cijeli uvoz prošle i pretprošle godine iznosio je oko 1,65 milijardi, 2008, u vrijeme takozvanog “ekonomskog buma” čak 2,5 milijardi, a 2007. 2,07 milijardi. Iako je posljednje dvije godine ukupni uvoz značajno smanjen nego ranije, uvoz hrane je čak porastao.
Izvoz 25 miliona eura
Ukupan izvoz ovih proizvoda prošle godine je iznosio 25 miliona eura. Mesa i mesnih proizvoda je izvezeno za pet miliona, žitarica i njenih proizvoda za 2,5 miliona, voća i povrća za 9,3 miliona, kafe, čaja i začina za 3 miliona koliko je iznosio i izvoz otslih proizvoda.
Crna Gora i dalje najviše izvozi drvo u osnovnoj sirovini, dok je prerada i proizvodnja namještaja za inostrano tržište simboličnaŽivih životinja je izvezeno za 9 hiljada eura, a mlijeka, mliječnih proizvoda i jaja za samo 7 hiljada eura.
Ni crnogorska industrija namještaja i drveta, koja je imala poznate brendove, se nije pokazala prošle godine. Namještaja i djelova za namještaj izvezeno je za 565 hiljada eura, drugih proizvoda od drveta i pluta za 746 hiljada a sirovog drveta za 15,7 miliona.
Ovo pokazuje da Crna Gora i dalje najviše izvozi drvo u osnovnoj sirovini, dok je prerada i proizvodnja namještaja za inostrano tržište simbolična. Međutim, podaci o uvozu ovih proizvoda pokazuju da u Crnoj Gori za njima i te kako postoji interesovanje.
Namještaja i djelova za namještaj je uvezeno za 41 milion (ili 70 puta više od izvoza), proizvoda od drveta i plute uvezeno je za 17 miliona, a sirovog drveta i plute za 7,3 miliona.
Uvoz namještaja u “godini ekonomskog buma” 2008. iznosio je čak 70 miliona eura, a izvoz je tada bio 1,2 miliona. Izvoz sirovog drveta tada je bio za 2 miliona eura manji nego lani.
Izvoz pića prošle godine je iznosio 21 milion eura, što je za 4 miliona manje nego dvije godine ranije. Uvoz pića u 2010. godini je vrijedio 46 miliona eura, ili 10 miliona manje nego u periodu “buma”.
Crna Gora izvozi i ono što ne proizvodi
izvezeno je ili reeksportovano nafte za 12,8 miliona, automobila za 3,6 miliona, raznih mašina i transposrtnih uređaja za još 23 milionaCrnogorci su prošle godine, makar zvanično, na uvoz duvana i duvanskih proizvoda potrošili 17,5 miliona eura, dok je izvoz ove robe, nekada poznatih brendova, bio skoro zanemarljiv - 134 hiljade eura. Izvoz cigareta prije samo tri godine bio je 1,2 miliona.
Koliko je kriza uticala na standard građana u Crnoj Gori govori podatak da je prošle godine uvezeno automobila za 94 miliona eura, a dvije godine ranije se za ovaj luksuz imalo čak 243 miliona.
Specijalnih mašina za neke industrijske grane prošle godine je uvezeno za 28 miliona, a crnogorska industrija je na ove mašine u godini buma potrošila 96 miliona.
Da Crna Gora izvozi i ono što ne proizvodi pokazuju podaci da je, makar zvanično, izvezeno ili reeksportovano nafte za 12,8 miliona, automobila za 3,6 miliona (ili sedam puta više nego namještaja), raznih mašina i transposrtnih uređaja za još 23 miliona ili naprimjer fotoaparata i časovnika za 84.000 eura.
Americi, Japanu i EU prodavali mašine i transportne uređaje
Crna Gora trgovinski suficit ostvaruje samo sa jednom zemljom, koja je u podacima Monstata navedena kao “UNMIK Kosovo”, vrijedan 16,7 miliona eura. Izvoz je vrijedan 18 miliona, a uvoz kosovskih proizvoda 1,3 miliona.
Najveći spoljnotrgovinski partener je Srbija kojoj prodamo robe u vrijednosti 77 miliona eura, ili skoro četvrtinu ukupnog izvoza, dok je uvoz vrijedan 432 miliona.
Ukupan crnogorski izvoz mašina i transportnih uređaja iznosi 27 milionaIzvoz Crne Gore u svih 27 zemalja članica Evropske unije iznosi 184 miliona eura, dok je izvoz u najveće svijetske ekonomske sile veoma simboličan. U Sjedinjene Američke Države izvezeno je robe u vrijednosti 461 hiljadu eura, u Kinu 149 hiljada, u Rusiju 1,7 miliona, a u Japan 544 hiljade.
Amerikancima je prodatao hrane, pića i duvana za 284 hiljade, ostalih proizvoda za 34 hiljade a 140 hiljada je dobijeno od mašina i transportnih uređaja. Da u ovoj zemlji znaju za naše “mašine i transportne uređaje” pokazuje podatak da smo im te robe u 2009. prodali za čak 7,1 milion.
Ovaj proizvod izvozili smo i u Japan i to za 544 hiljade, što predstavlja i cijeli izvoz u tu zemlju. Kinezima je prodato hrane, pića i duvana za 107 hiljada, mašina i transportnih uređaja za 11 hiljada i ostalih industrijskih proizvoda za 31 hiljadu.
Na tržište EU izvezeno je hrane i pića za 5,5 miliona, sirovina za 18 miliona koliko je iznosio i izvoz mineralnih goriva i maziva, mašina i transportnih uređaja za 9,5 miliona i industrijskih proizvoda za 133 miliona, što se najviše odnosi na aluminijum.
Ukupan crnogorski izvoz mašina i transportnih uređaja iznosi 27 miliona.
Galerija
( Goran Kapor )