Vlada bi htjela ali ne zna kako

Sudeći prema nedavnim aktivnostima Ministarstva za informaciono društvo, država je voljna da učini nešto kada je u pitanju dalji napredak Crne Gore u oblasti informaciono-komunikacionih tehnologija, ali ne zna kako.

MID je u januaru raspisalo tender za izbor partnera u cilju zajedničkog ulaganja u realizaciju projekta “Wireless Montenegro”. Projektom je, makar po njegovom nazivu, te naslovu javnog poziva, predviđena nacionalna pokrivenost bežičnim signalom.

Osim što žele povećati broj korisnika interneta u zemlji, u MID o projektu drugih ideja, kada su u pitanju krajnji korisnici, i nema.

U tekstu javnog poziva navode se samo preduslovi koje bi ponuđač kao budući partner trebalo da ispuni, te obaveze koje država preuzima na sebe kada je u pitanju partner, u smislu pomoći oko obezbjeđivanja odobrenja za korišćenje radio-frekvencija, uklanjanja biznis barijera…

Ćute o detaljima projekta do zatvaranja tendera

O tome kakve će koristi krajnji korisnici imati od svega, koje lokacije će biti bežično pokrivene, da li će i koje kategorije društva imati besplatan pristup, da li će pristup bežičnoj mreži za određene kategorije društva možda biti subvencioniran, ili je čitav projekat krajnje komercijalan… u MID-u ne žele da govore do zatvaranja tendera, 28. februara. Detalje će, kako je “Vijestima” rečeno, znati na osnovu pristiglih ponuda.

“Da, država će subvencijama pomoći neke kategorije društva”, nezvanični je i jedini odgovor iz MID do kraja mjeseca.

Crna gora-velika bežična zona

Ne moramo za svaku ići po pamet negdje vani, ali u ovom slučaju, u MID su se mogli ugledati na Amerikance koji su prije nekoliko godina u zemlji pokrenuli projekat sa istim ciljem – napraviti od Crne Gore jednu veliku bežičnu zonu.

Montenegro Connects, projekat pokrenut 2007, nasljednik je sličnog projekta u Makedoniji, zahvaljujući kojem se ta zemlja 2005. našla na naslovnicama svjetskih medija, kao globalni lider u porastu broja bežičnih pristupnih tačaka.

Macedonia Connects i Montenegro Connects su projekti koje je finansirala Američka agencija za međunarodni razvoj (USAID).

USAID je projekat u Crnoj Gori finansirala 18 mjeseci, od oktobra, 2007. Prethodno, u javnom pozivu za izbor provajdera, USAID jasno navodi da od ponuđača očekuje da pruža uslugu pristupa internetu određenog kapaciteta, sa javnim fiksnim adresama i flat tarifiranjem. USAID je učesnicima tendera dostavio i spisak od 100 škola, zdravstvenih ustanova, javnih institucija i nevladinih organizacija u 12 opština, kojima je trebalo da pruže uslugu.

“Akcenat je stavljen na sredine u kojima u tom trenutku nije postojala infrastruktura”, kaže Danilo Ćetković iz MNNews kompanije, koja je tada dobila taj posao.

On je dodao da je kompanija bila u obavezi da uslugu definisanu tenderom pruža 18 mjeseci od dana priključenja svakog klijenta ponaosob. Takođe, uslov koji je provajder morao ispuniti je i da krajnji korisnici za uslugu plaćaju najviše 20 eura mjesečno.

“U januaru 2008. povezani su svi korisnici sa liste USAID-a, tako da je naša ugovorna obaveza prema njima istekla u julu, 2009. Korisnici projekta su uglavnom bile škole i zdravstvene ustanove. Po završetku projekta, nismo promijenili finansijske uslove pod kojima su te ustanove koristile usluge, iako to nije bila naša obaveza.

Kao jedini operater koji je isključivo u vlasništvu crnogorskih građana, na taj način smo iskazali našu posvećenost i društvenu odgovornost što često nije slučaj sa ostalim operaterima čiji je izgleda jedini cilj povećanje profitne stope”, kaže Ćetković.

U Pljevljima i Bijelom Polju 2000 korisnika dnevno

Kao jedan od primjera gdje je zahvaljujući projektu Montenegro Connects poboljšan kvalitet života stanovnika je MZ Ostros, gdje su korisnici usluge bežičnog pristupa kroz MNNews mrežu osnovna škola i zdravstvena ustanova.

U saradnji sa USAID-om, od septembra 2009, do septembra prošle godine, realizovan je i projekat za obezbjeđivanje besplatnog pristupa internetu za građane u opštinama Bijelo Polje i Pljevlja.

U pitanju je projekat FORS Montenegra, čiju je tehničku realizaciju preuzeo MNNews.

U Pljevljima i Bijelom Polju je instalirano po pet Wi-Fi pristupih tačaka, a putem te tehnologije povezane su i sve lokalne računarske mreže u izmještenim opštinskim zgradama sa mrežom lokalnih uprava dva crnogorska grada na sjeveru.

„Taj servis besplatnog bežičnog interneta omogućava građanima, kompanijama, asocijacijama, univerzitetskom centru, kao i svima koji se nalaze u zonu djelovanja baznih stanica, korišćenje internet usluga besplatno, 24 sata dnevno“, kazao je Veselin Šturanović iz FORS Montenegra. Nakon isteka perioda od godinu, koliko je trajao projekat, MNNews je, rekao je Šturanović, za građane Bijelog Polja i Pljevalja obezbijedio besplatno korištenje servisa na još šest mjeseci.

„Projekat je pobudio veliko interesovanje građana u Bijelom Polju i Pljevljima, naročito zbog činjenice da se korišćenje ove internet veze ne plaća, što je za skromne budžete stanovništva na sjeveru veoma bitna stavka“, rekao je on.

Sistem na dnevnoj bazi koristi oko 2.000 građana. U pitanju je pristup osnovnim internet servisima (web, e-mail) brzinom od 128 Kb/s.

“Na taj način obezbijeđen je bazični pristup internetu koji je sporiji od komercijalnih servisa koje nude drugi operateri, te je na taj način spriječeno ugrožavanje komercijalnih servisa”, navode u MNNews.

Ta kompanija je, osim tih projekata, u saradnji sa kompanijom Adriatic Marinas i tivatskom Opštinom obezbijedio besplatan bežični pristup za građane tog primorskog grada.

Dnevno, servisu pristupa oko 1.000 korisnika.

U saradnji sa Aerodromima Crne Gore, obezbijeđen je i besplatan pristup internetu na aerodromima u Tivtu i glavnom gradu.

Javni poziv za projekat “Wireless Montenegro”

Kompanije koje dostave ponude na osnovu javnog poziva za realizaciju projekta “Wireless Montenegro”, najveće ocjene će dobiti za tehničko rješenje (30), a slijedi broj bodova koji će im biti dodijeljen za vrednovanje učešća Vlade sa udjelom od najmanje 25 odsto (25), te ponuđene cijene usluga krajnjim korisnicima (20).

Najmanje će biti bodovane reference i iskustvo na sličnim projektima (15), te rok za koji ponuđač može da završi projekat (10).

Crna Gora je, prema podacima Međunarodne unije za telekomunikacije (ITU), u septembru, 2009. imala 294.000 korisnika internet, što je penetracija od 44,1 odsto.

Podaci nacionalne Agencije za elektronske komunikacije govore da bilježimo stalan rast korisnika usluga širokopojasnog pristupa, koji je sada 34 odsto, od ukupnog broja onih koji pristupaju globalnoj mreži.

Galerija

( Damira Kalač )