Javni dug 70 odsto BDP-a do kraja godine

Sve mjere štednje koje je Vlada sprovela od početka 2017. godine nijesu bile dovoljne da se obuzda rast javnog duga koji će na kraju ove godine biti veći od prošlogodišnjeg za oko 300 miliona eura.

Razlog za to je rebalans ovogodišnjeg budžeta, kojim je definisano da se država može zadužiti 950 miliona eura, od čega većina ide za vraćanje ranijih kredita.

Prema projekciji Vlade javni dug će na kraju 2018. godine dostići nivo od 3,1 milijardu eura, što je 70 odsto BDP-a, dok je na kraju prošle godine bio 2,7 milijardi ili 65,1 odsto BDP-a.

Novi podaci o javnom dugu na kraju prošle godine saopšteni su juče nakon sjednice Vlade na kojoj je usvojena Strategija za upravljanje javnim dugom za period od ove do 2020. godine, kao i izvještaj o javnom dugu za prošlu godinu.

O lutajućoj politici u javnim finansijama, posebno kada je riječ o javnom dugu, govori podatak da je samo prije dva mjeseca Vlada u Programu ekonomskih reformi za period od ove do 2020. godine, koji je prošao EU saglasnost, projektovala javni dug na kraju 2018. godine na 66,5 odsto BDP ili 2,92 milijarde eura.

U Strategiji u koju “Vijesti” imaju uvid objašnjeno je da je jedan od najvećih rizika za javni dug dolazak na naplatu obveznica koje dospijevaju u 2019, 2020. i 2021. u iznosu od milijardu eura, tako da će taj dug biti refinansiran uz garantnu podršku Svjetske banke (SB).

Pomoćnik ministra finansija Dragan Darmanović juče je nakon sjednice Vlade objasnio, da su u toku pregovori o refinansiranju i da će oni biti završeni do kraja aprila.

“Do kraja aprila je rok da se riješi transakcija sa SB”, kazao je Darmanović.

Prema podacima iz Strategije spoljni dug čini najveći dio duga u iznosu od 2,49 milijardi, od čega je milijarda za eurobveznice, 241,6 miliona je kredit kod kineske Eksim banke, 204,6 miliona je dug koji država ima kod Međunarodne banke za obnovu i razvoj, 138,4 miliona kod Kredit Svis banke i 100 miliona kod Evropske investicione banke. Domaći dug je 369,5 miliona, od čega je Vlada bankama dužna 114 miliona, obaveze po osnovu obeštećenja su 87,6 miliona, dug za državne zapise 87,5 miliona i domaće obveznice 80,4 miliona. Dug opština je 131 milion.

Darmanović je kazao da je Vlada donijela strategiju za upravljanje dugom za period na tri godine i da je cilj tog dokumenta da se smanji rizik od refinansiranja.

“Zaključen je aranžaman sa SB za refinansiranje, što će dovesti do smanjenja obaveza i poboljšanja položaja na tržištu”, objasnio je Darmanović, dodajući da će 120 miliona eura koje će Vlada pozajmiti ove godine u okviru nedostajućih sredstava biti depozit za otplatu obaveza koje dolaze u 2019. godini.

Darmanović je naveo da je spoljni dug tokom prošle godine najviše porastao zbog povlačenja novca za kapitalne projekte u iznosu od oko 180 miliona, od čega je najviše za autoput.

On je saopštio i da je unutrašnji dug porastao za oko 13 miliona najviše zbog zaduženja za potrebe finansiranja budžeta. Vlada je prošle godine otplatila 358 miliona duga, 15 miliona po osnovu devizne štednje i za kamate je dato 98 miliona.

Kada je Vlada usvojila rebalans ovogodišnjeg budžeta, prije samo 20 dana, negirala je navode iz Građanskog pokreta URA da će on izazvati rast javnog duga.

Hedžingovaće kredit u dolarima za autoput

Darmanović je kazao da je i valutni rizik prijetnja za javni dug od čega je najveći valutni rizik kredit koji je uzet od kineske Eksim banke. Zbog toga je Vlada, kako je istakao Darmanović odlučila da uradi hedžing aranžaman dok ne počne otplata glavnice u 2021. godini. Hedžing znači osiguranje od valutnog rizika za neki kredit, u konkretnom slučaju bi bio za autoput, to znači da se Vlada osigura od kursnih razlka u odnosu dolara i eura.

PDV i akcize najviše pune kasu

Vlada je utvrdila analizu poreske politike u prethodnoj godini koja je pokazala da je od PDV-a prihodovano 548,8 miliona eura, što je rast od oko 48 miliona eura u odnosu na uporedni godišnjii period. Kada je riječ o akcizama prihodvano je 235 miliona eura (prosječno mjesečno oko 19,6 miliona) što je uvećanje za godinu od oko 46 miliona.

Vlada je krajem prošle godine dodatno povećala PDV sa 19 na 21 odsto, kao i većinu akciza.

Naplaćeni prihodi po osnovu taksi za upotrebu duvanskih proizvoda i elektroakustičnih i akustičnih uređaja, za 2017. godinu, su simbolični i iznose 456,4 hiljada eura i u odnosu na 2016. godinu (657,3 hiljada eura) manji su za 30,6 odsto. U strukturi prihoda ostvarenih po ovom osnovu, taksa za upotrebu duvanskih proizvoda učestvuje sa 448,5 hiljada eura, a taksa za upotrebu elektroakustičnih i akustičnih uređaja učestvuje sa 7,8 hiljada eura.

Opštine su, po osnovu tekućih lokalnih prihoda (porezi, takse, naknade, prihodi od kamata i novčanih kazni za neblagovremeno plaćanje poreskih obaveza, prihodi koje svojom djelatnošću ostvare opštinski organi) u 2017. godini ostvarile 133,6 miliona, što u odnosu na 2016. godinu (118,6 miliona) čini povećanje od 12,65 odsto, a što je rezultat, kako je objašnjeno veće angažovanosti poreskih opštinskih službi u pogledu naplate i kontrole naplate lokalnih fiskaliteta (poreza, taksa i naknada), kao i povećane poreske discipline poreskih obveznika.

( Marija Mirjačić )