Tri godine od kako je Kosovo proglasilo nezavisnost

Navršavaju se tri godine od kad je Kosovo jednostrano proglasilo nezavisnost. U Deklaraciji o nezavisnosti, koju je tada usvojila aklamacijom Skupština Kosova, navedeno je da će nezavisno Kosovo biti "posvećeno miru i stabilnosti", a da će kosovska država "biti formirana na osnovu plana Martija Ahtisarija". "Kosovo je demokratsko, laičko i multietničko društvo" koje će prihvatiti "međunarodno civilno i vojno prisustvo".

"Nezavisnošću, Kosovo preuzima međunarodne obaveze, obezbjeđuje sigurnost granica sa susjednim zemljama i odriče se nasilja kao načina za rješavanje nesuglasica", piše, pored ostalog, u tom dokumentu.

U protekle tri godine Kosovo je priznalo ukupno 75 država, među kojima su zemlje regiona, osim BiH, i 22 zemlje članice EU

Dan kasnije Kosovo je priznalo osam zemalja, prvi je bio Avganistan, zatim SAD, Francuska, Albanija, Turska, Velika Britanija, Australija i Senegal. U protekle tri godine Kosovo je priznalo ukupno 75 država, među kojima su zemlje regiona, osim BiH, i 22 zemlje članice EU. Na zahtjev Rusije i Srbije održana je sjednica Savjeta bezbjednosti UN. Generalni sekretar UN Ban Ki Mun izjavio je tada da je Rezolucija 1244 Savjeta bezbjednosti i dalje pravni okvir za Kosovo. Na toj sjednici predsjednik Srbije Boris Tadić zatražio je od generalnog sekretara UN Ban Ki Muna da poništi jednostrano proglašenu nezavisnost Kosova i raspusti Skupštinu Kosova. Istoga dana (18. februar) Skupština Srbije potvrdila je raniju odluku Vlade Srbije o poništavanju jednostranog proglašenja nezavisnosti Kosova i Metohije, a šef diplomatije Vuk Jeremić povukao je ambasadore iz zemalja koje su priznale nezavisnost Kosova.

Nekoliko desetina hiljada Srba protestovalo je u srpskim sredinama na Kosovu i Metohiji, protiveći se jednostranom proglašenju nezavisnosti Kosova

Protesti na Kosovu, u Beogradu i Podgorici Nekoliko desetina hiljada Srba protestovalo je u srpskim sredinama na Kosovu i Metohiji, protiveći se jednostranom proglašenju nezavisnosti Kosova. Na mitingu u Beogradu 21. februara, pod nazivom "Kosovo je Srbija" pred nekoliko stotina hiljada ljudi govorio je i premijer Srbije Vojislav Koštunica, kao i tadašnji zamjenik predsjednika Srpske radikalne stranke (SRS) Tomislav Nikolić. U incidentima više hiljada demonstranata pri kraju mitinga, zapaljena je ambasada SAD u Beogradu, a nekoliko drugih je oštećeno. Demolirano je nekoliko objekata restorana Mekdonalds i prodavnica u centru grada iz kojih je odnijeta firmirana roba.

Tokom izgreda jedna osoba je poginula, više od 150 demonstranata i policajaca je povrijeđeno, a u policiju su privedene 192 osobe.

U junu 2008. Kosovo je dobilo svoju himnu, a stupio je na snagu i novi kosovski Ustav

Nakon što je Crna Gora priznala Kosovo u glavnom gradu Podgorici održani su masovni protesti tokom kojih je došlo do sukoba između demonstranata i policije. Na protestima u Podgorici bilo je povrijeđenih među policijom i demonstrantima.

Himna i Ustav U junu 2008. Kosovo je dobilo svoju himnu, a stupio je na snagu i novi kosovski Ustav. Generalna skupština UN je, na zahtjev Srbije, 8. oktobra 2008, usvojila rezoluciju kojom se od Međunarodnog suda pravde (MSP) u Hagu traži da odgovori na pitanje: "Da li je jednostrano proglašenje nezavisnosti od strane privremenih institucija samouprave na Kosovu u skladu sa međunarodnim pravom". Taj sud je 22. jula prošle godine utvrdio da jednostranim proglašenjem nezavisnosti Kosova nisu prekršeni međunarodno pravo, rezolucija 1244, ni međunarodni pravni poredak na Kosovu. Savjetodavno mišljenje MSP ne obavezuje države. Dva mjeseca kasnije (8. septembar) Srbija je dostavila Generalnoj skupštini UN novi prijedlog rezolucije o Kosovu, usaglašen sa EU, koji je usvojen narednog dana aklamacijom, bez glasanja. Proglašenju nezavisnosti prethodili su neuspješni pregovori Beograda i Prištine, uz posredovanje "trojke" Kontakt grupe.

Direktni pregovori delegacija Srbije i Kosova počeli su 20. februra 2006. u Beču, a završeni su neuspjehom 28. decembra naredne godine

Početak pregovora o budućem statusu Kosova odobrio je Savjet bezbjednosti UN 11. oktobra 2005, a mjesec dana kasnije Savjet bezbjednosti imenovao je bivšeg predsjednika Finske Martija Ahtisarija za izaslanika UN u tim pregovorima. Direktni pregovori delegacija Srbije i Kosova počeli su 20. februra 2006. u Beču, a završeni su neuspjehom 28. decembra naredne godine.

Bez dogova o statusu Prvi direktni pregovori najviših zvaničnika vlasti Srbije i Kosova održani su u Beču 24. jula 2006, takođe bez rezultata.

Predsjednik Srbije Boris Tadić i premijer Vojislav Koštunica zauzeli su se za široku autonomiju Kosova kao kompromisno rješenje za budući status Pokrajine, a kosovski zvaničnici Fatmir Sejdiu i Agim Čeku za nezavisnost i da Kosovo što prije postane država. U decembru 2007. okončan je period od 120 dana dodatnih pregovora Beograda i Prištine. U izvještaju predstavnika EU, SAD i Rusije generalnom sekretaru UN Ban Ki Munu "trojka" je navela da dvije strane nisu postigle sporazum o budućem statusu Kosova. Godinu dana kasnije na Kosovo je stigla misija EU sa ciljem postepenog preuzimanja nadležnosti od UNMIK-a. Razmještanje misije Euleks na Kosovu uslijedilo je na osnovu odluke Savjeta bezbjednosti UN od 26. novembra 2008, a u okviru Rezolucije 1244 Savjeta bezbjednosti UN.

Najavljeni razgovori Beograda i Prištine o životnim i drugim pitanjima još nisu zakazani

Na istoj sjednici Savjeta bezbjednosti jednoglasno je usvojen izvještaj generalnog sekretara UN Ban Ki Muna o rekonfiguraciji međunarodnog civilnog prisustva na Kosovu u kome je sadržano svih šest tačaka koje su usaglašene sa Beogradom. Najavljeni razgovori Beograda i Prištine o životnim i drugim pitanjima još nisu zakazani. Vlada Srbije je u januaru ove godine postavila političkog direktora Ministarstva spoljnih poslova Borislava Stefanovića za šefa tima za razgovore Beograda i Prištine.

( Beta )