Održivost razvoja

Par godina unazad u masovnosti trgova i zastava lokalistički smo ”prepisivali od 'ajkula'”, uzvišeno implicirajući širenje pozitivnog talasa iz bazena naših sjajnih vaterpolista prema kaljuzi prosječnosti unutar naše zajednice.

Resavska škola iz tadašnjeg radijskog naslova trajala je do prvog poraza, a onda smo se kolektivno vratili voljenom muškom zajedljivom podmetanju i omalovažavanju, osnovnim definicijama ponosne crnogorske elite “sposobnih i snalažljivih“.

A, šta ono bješe univerzalna suština kvaliteta ”ajkula”: rad i posvećenost; promišljanje o kvalitetu i dosljedna primjena znanja, koji tek onda omogućavaju prave pobjedničke rizike; strateški odnos prema imenu i reputaciji reprezentacije; prihvatanje argumenata i praksi struke iako nisu izraz poslušnosti i tugaljivih prinosa sa strane; spremnost na razgovor o dugoročnosti, a ne o zajedljivom trošenju dnevnim problemima i šićardžijskim hvalospjevima; poštovanje žena, potpuno netipično za sredinu koju reprezentuju; vizija koja traje duže od pola sata kafanskog prsenja parama, đevojkama, kolima i tompusima; drugačije emotivno biće i ljudski sklop; respekt godinama i respekt izuzetnosti; bijeg od masovnosti, osim navijačke (2009).

Nedavno je lokalno kratkotrajno kolektivno sjećanje ponovilo pomenuti ustaljeni odnos prema kvalitetu, (ne)sistemskim neprofesionalnim stavom prema vrhunskim alpinistima.

Tri netipična, normalna, obična čovjeka iz ekonomski devastiranog Nikšića su se popela na vrh svijeta i po povratku svoj uspjeh podijelili sa svima, a ne samo sa “izabranima“.

Na kraju godine su kažnjeni neizborom za najbolje u državi jer nisu bili poslušni/primjerni/zahvalni kada/kako je trebalo, ali i zato što novogodišnje praznike nisu proslavili u pre-kabinetima moleći za ono što im pripada.

Dok kao kolektiv možemo bukački koristiti sportiste i njihove globalne uspjehe za jeftini marketing prepun ispraznog slova, a zaboravljati nagrađivanje kao jednostavni oblik prepoznavanja uspjeha, tada je trulost obilježje daljnosti razvoja, pošto je odsutna potrebna kvalitetna podrška koja treba da se zasniva na razumijevanju za besprijekornu žrtvu i istrajnost.

Ulaganje u ljudske resurse, razvojni impulsi među kojima se ubrajaju i sportske reprezentacije, se prave decenijama, i funkcionišu van skučenog vremenskog okvira koji pripada nosiocima javnog mjenja današnjice, spremnim da promišljaju u periodu koji se samoograničava prekonoćnim bogaćenjem o trošku zajednice u kojoj žive.

Ova prijetvorna muška zajedljivost, uprosječenje, podsmijeh ravan neljudskosti, koji su glavne kafanske dokolice elite “sposobnih i snalažljivih“, onih koji su konstantno u naporu da svaki kvalitet/drugost/svojstvo satru u korijenu, predstavljaju najveće razvojne limite ove lijepe zajednice.

U poslovnom svijetu normalizacije nakon krize, održivost razvojne vizije se neće potvrđuivati tekućim masovnim marketinškim poslovnim zahtjevima tokom regrutacije tipoloških ljudskih resursa, kao što su naglašeno formalističko poštovanje šefa/gazde i magličasto slijeđenje instrukcija bez potke, jer su to samo druga imena za poslušnost i neznanje, odnosno za rad uz kršenje, potrebno skučeno tumačenje zakona, kao osnovnih zahtijevanih modela profesionalnog ponašanja.

Dodajte uz namješteni osmijeh, izraz traženog odglumljenog optimizma, potom ga začinite sa kakvom popularnom frazom tipa “šef ne mora ništa da zna, osim da inspiriše“ i eto vam prevaziđenog recepta za uspjeh prilikom zaposljenja.

Ovdje leži suština poraza globalizacije, pošto sistemski tržište radne snage nikada nije globalizovano, što je onaj inicijalni neoliberalni san 80-ih o globalizaciji kao neprekidnom razvojnom protoku resursa, kapitala i rada pretvorio u froncle prije dvije godine, čije posljedice krize će još trajati.

Da li održivost kao osnovna determinanta ekonomskog, društvenog razvoja može mijenjati ovu lijepu zajednicu prema stabilnosti potrebnoj za neizvjesnu budućnost.

Pominjati istaknute promašene masovne pristupe ljudskim resursima ima smisla kada je održivi razvoj u pitanju, pošto argumenti o velikim disparitetima između malog broja bogatih i velikog broja siromašnih, posebno u svijetlu razvoja u korist humanog postojanja, ne može biti predmet istraživanja ako to istraživanje nema konkretnih doprinosa poboljšanju bogatstva nacije kroz ujednačeniji razvojni raspored.

Privilegija u prihodima treba da vodi participaciji prema zajednici, a ne elitizmu u beskičmenjaštvu. Rad na potrebnim sistemskim kvalitetima uz primjenu znanja, i podršku kvalitetu, odvajaće nas postepeno od šablona zavisti i podrugljivosti, omiljenih mehanizmima ponižavanja i omalovažavanja koji diskvalifikuju posebnost, jer je jednoličnost stila iz šovinističkih filmova tipa “sex i grad“ još kratko važna u dopadljivosti prema poslodavcima prepunim poslovnih problema, iako ih populistički, preuzeto iz neke žute štampe, moraju zvati izazovima.

Budućnost koncepta održivog razvoja pripada manjim kolektivitetima, sposobnim da svoj interni i resursni kvalitet razviju, a ne da vjeruju u netačnu mantru vječitog rasta, onu mantru koja je kriznog globalnog septembra 2008. poražena za vječnost ljudskog trajanja.

Ekonomsko-energetski podsistem određuje budućnost trajanja i u tome trebamo naći naše malo, ali dovoljno mjesto. Za nas, a ne komšije od preko mora. Voda i energija, dva resursa koja određuju ekonomsku izvjesnost budućnosti zajednica, nemaju ekonomiju obima i nemaju potrebu za globalizacijom.

U nišama razvoja, zajednicama koje ih posjeduju, a čiji je prirast stanovništva mali ili umjeren, mogu se obezbijediti dugoročnije inicijative, uz određenu strukturnu diversifikovantost uvezanih ekonomskih aktivnosti.

Jednostavno, uz energiju i vodu, turizam, malu i srednju privredu, kolose industrije ukoliko imaju razvojne planove, ali bez laži modernog preduzetništva, jer biznis nije božje nego ljudsko rješenje, kvalitet i znanje mogu ovoj malenoj zajednici biti šansa vrijedna trajanja i opstanka.

( Mila Kasalica )