Veliki brat nadgleda kineski grad Urumči

Mjere bezbjednosti su inače na visokom nivou u Urumčiju poslije krvavih nereda i sukoba muslimanske manjine Ujgura i u Kini većinskog stanovništva Hana koji su trajali danima 2009. godine.

Ujguri koji su većinski narod u provinciji Sinđiang, na krajnjem zapadu Kine, traže veću autonomiju i tvrde da ih sve brojniji doseljenici Hani žele potisnuti sa njihove rodne grude.

Video nadzor opravdavaju nemirima iz 2009.

Kineske vlasti su saopštile da je u erupciji nasilja ubijeno 197 ljudi, uglavnom Hana, što nerede 2009. stavlja na prvo mjesto po broju žrtava u tom turbulentnom regionu, koji je poznat po nasilju još od proglašenja nezavisnosti Narodne republike Kine.

Sudovi u Sinđiangu su osudili na desetine ljudi, većinom Ujgura, zbog učešća u neredima. Vlasti su krivicu za nasilje pripisale Ujgurima i njihovim disidentima iz inostranstva, što su ovi negirali i upućivali na izvorno nezadovoljstvo lokalnih stanovnika.

Pred godišnjicu sukoba prošle godine, vlasti su saopštile da su instalirale oko 40.000 kamera visoke rezolucije za zaštitnim mrežicama po čitavom nemirnom regionu. Sada je, prema pisanju agencije Sinhua proces kompletiran i samo u glavnom gradu Urumčiju je montirano oko 17.000 kamera za video nadzor.

Vlasti ne planiraju da se zadrže na tome i prema riječima gradonačelnika Urumčija, Džerla Isamudina, "pokrivenost video nadzorom će nastaviti da se širi i ove godine", prenijela je Sinhua.

Nadgledanje je potpuno, bez "mrtvih uglova" i nema nepokrivenih tačaka u osjetljivim djelovima grada, objasnio je Vang Janian, šef kancelarije grada za informatičke tehnologije, delegatima gradske skupštine na sastanku posvećenom pitanjima bezbjednosti.

S privrednim bumom u zemlji nije više neuobičajeno da se u kineskim gradovima vide kamere, ali je neuobičajena njihova brojnost, praktično na svakom koraku. Osim hiljada kamera po ulicama gradova, nadzor je prisutan i oko neuralgičnih tačaka kao što su džamije u Sinđijangu, ili budistički hramovi na Tibetu, gdje je takođe bilo nereda početkom 2008. godine.

Prošlog ljeta engleska firma IMS Riserč objavila je da će više od 10 miliona kamera za nadzor biti montirano širom Kine u 2010. godini. List "Čajna dejli" je, pišući o bezbjednosti u Pekingu, naveo da je taj grad s 15 miliona stanovnika pokriven s više od 400.000 kamera.

Aktivisti za ljudska prava prigovaraju takvoj rasprostranjenosti kamera, ukazujući da se u Kini na taj način potpuno zanemaruje privatnost ljudi, koje "Veliki brat" nadzire na svakom koraku od kuće do posla, škole, pijace, stadiona ... i nazad.

U najnovijem izveštaju za Urumči, precizira se da su kamere instalirane i u 3.400 autobusa javnog prevoza, duž 4.400 ulica, u 270 škola i 100 tržnih centara piše Gardijan.

24 časovni nadzor nad bezbednošću Ujgura i Hana u Sinđiangu, zaštitnici ljudskih prava vide kao nastojanje Pekinga da učvrsti kontrolu nad cijelim regionom bogatim nalazištima gasa i nafte.

Kao argument u prilog takvih tvrdnji oni navode i podatak da je posle sukoba 2009. godine u Sinđiang, osim kamera, prebačeno još i 5.000 kineskih policajaca.

Kineske vlasti ističu da se prema svim etničkim grupama u zemlji odnose podjednako i navode da su milijarde dolara uložene u modernizaciju i privredni oporavak regiona.

( Dejan Jočić )