Fabris viceguverner i profesor: Radi u dvije države istovremeno

Viceguverner Centralne banke Crne Gore (CBCG) Nikola Fabris zaposlen je istovremeno u dvije države - Srbiji i Crnoj Gori. On u Crnoj Gori obavlja funkciju viceguvernera za finansijsku stabilnost, dok je u Beogradu redovni profesor na državnom Ekonomskom fakultetu.

Fabris zarađuje mjesečno na ova dva radna mjesta preko 5.500 eura, a CBCG mu pokriva i visoke troškove putovanja iz Beograda, u kojem je stalno nastanjen.

Samo za osam mjeseci 2017. za to je iz budžeta CBCG plaćeno preko 7.000, dok su ukupni troškovi za avionske karte viceguvernera u tom periodu iznosili preko 14.000 eura.

Prema tvrdnjama Centralne banke, Fabris ne krši crnogorske zakone niti Zakon o CBCG time što istovremeno radi i u Beogradu.

Svojevremeno je više profesora Univerziteta Crne Gore dobilo otkaze jer se ispostavilo da imaju angažmane i na ustanovama u regionu, bez odobrenja univerzitetskih vlasti. Neki su čak imali dvije radne knjižice u dvije države. Dio sudskih procesa po tužbama protiv takvih odluka UCG je u toku, a nesporno je da u Crnoj Gori postoji pravna praznina u vezi sa ovim pitanjem.

Međutim, ako u našoj državi i postoji pravna praznina, u Srbiji je ovo pitanje uređeno: Zakon o radu izričito navodi da zaposleni može imati dodatni radni angažman u zemlji ili inostranstvu, ali „najviše do jedne trećine punog radnog vremena”.

Da li to znači da viceguverner provodi tek trećinu radnog vremena u kancelariji u Podgorici, a da za to prima preko 4.000 mjesečno? Na to pitanje CIN-CG nije dobio odgovore vrhovne finansijske institucije.

CBCG je Fabrisa angažovala još 2004. i to na poziciji glavnog ekonomiste. Tu funkciju je obavljao do 2013, kada je postao viceguverner za finansijsku stabilnost i platni promet. Na istu funkciju, Skupština Crne Gore ga je na predlog guvernera Radoja Žugića ponovo izabrala 2017.

Iz CBCG tvrde za CIN-CG da njima ne smeta što je Fabris u srpskoj prijestonici zaposlen za stalno.

“Bogato radno iskustvo, a posebno impresivna profesionalna biografija dr Nikole Fabrisa, koja je bila sadržana u zvaničnom predlogu za njegovo imenovanje za viceguvernera CBCG, preporučila ga je za obavljanje ove značajne funkcije”, navode za CIN-CG iz CBCG.

Tvrde i da status redovnog profesora na Ekonomskom fakultetu u Beogradu nije, prema Zakonu o CBCG, smetnja da on istovremeno obavlja i funkciju viceguvernera.

7 hiljada eura potrošeno je za avionske karte tokom osam mjeseci 2017. Iz CBCG tvrde da su svi troškovi u vezi sa radnim angažmanom dr Nikole Fabrisa u CBCG utvrđeni i odobreni u skladu sa odlukama Savjeta CBCG i unutrašnjim opštim aktima CBCG

Ipak, iz CBCG odbijaju da odgovore na jednostavno pitanje: da li Fabris ima dvije radne knjižice u dvije države i da li ima dvojno državljanstvo.

Iz Centralne banke ističu da je “Fabris predložen i imenovan za viceguvernera za finansijsku stabilnost i platni promet u maju 2013. godine, ispunjavajući sve zakonom propisane uslove. Po isteku mandata, dr Nikola Fabris je u martu 2017. godine ponovo izabran za viceguvernera za finansijsku stabilnost i platni promet...

Imenovanjem za viceguvernera dr Nikola Fabris zaključio je sa CBCG ugovor o radu na određeno vrijeme, za vrijeme trajanja mandata”, odgovorili su CIN-CG iz Centralne banke.

“Imenovanjem za viceguvernera dr Nikola Fabris zaključio je sa CBCG ugovor o radu na određeno vrijeme, za vrijeme trajanja mandata”, odgovorili su “Vijestima” iz CBCG.

Napomenuli su da su “svi troškovi u vezi sa radnim angažmanom dr Nikole Fabrisa u CBCG utvrđeni i odobreni u skladu sa odlukama Savjeta CBCG i unutrašnjim opštim aktima CBCG”.

Oni, pak, nijesu odgovorili ni na pitanje koliko je ukupno CBCG izdvojila novca za sve viceguvernerove avionske karte tokom 2017. i 2018.

Prema posljednjem dostupnom izvještaju o imovini i prihodima, a koji se odnosi na 2017, Fabrisova osnovna plata u CBCG iznosila je između 4.000 i 4.445 eura.

Prema tom imovinskom kartonu, viceguverner je po osnovu drugih naknada u CBCG zaradio nešto preko 1.000 eura godišnje.

Njegova osnovna plata na Ekonomskom fakutetu u Beogradu kretala se od 800 do 1.400 eura. Po osnovu objavljenih radova i mentorstava, te za predavanja na master i doktorskim studijama, inkasirao je više od 2.500 eura godišnje.

Njegova supruga Jelena zarađuje nešto preko 1.000 eura mjesečno. U imovinskom izvještaju za 2017. ne stoji gdje je zaposlena. Posljednji podatak o njenom radnom angažmanu je iz 2014, kada je viceguverner prijavio da njegova supruga zaposlena u Fondu za razvoj Republike Srbije.

Vlasnici su tri stana i preko 20.000 ušteđevine.

Iako je Nikola Fabris tokom deceniju i po dobro plaćen u CBCG, svojevremeno mu je Ministarstvo prosvjete, na čelu s ministrom prosvjete Slavoljubom Stijepovićem, odobrilo “namjensku jednokratnu pomoć” u iznosu od 500 eura.

Fabris je tada demantovao da se radi o materijalnoj pomoći, već je “Ministarstvo prosvjete sa 500 eura pomoglo izdavanje knjige ‘Umijeće upravljanja novcem’”.

Gostujući profesor na više fakulteta

U viceguvernerovoj biografiji, koja se može naći na sajtu Centralne banke, navodi se da je kao gostujući predavač bio angažovan i na Ekonomskom fakultetu u Podgorici, Vojnoj akademiji Vojske Jugoslavije, Fakultetu za menadžment “Braća Karić”, Fakultetu za menadžment u Doboju...

CIN-CG je ranije objavio i da je Fabris bio mentor kolegama iz Centralne banke, pa čak i guverneru Radoju Žugiću, tokom izrade doktorske disertacije na Beogradskoj bankarskoj akademiji, čiji je jedan od osnivača odbjegli bankar Duško Knežević. Statut Univerziteta u Beogradu u članu 138 navodi da redovni profesor na toj ustanovi ima ugovor na neodređeno radno vrijeme. U članu 149 precizira da zaposleni na Univerzitetu može, uz posebno odobrenje, biti angažovan kod drugog poslodavca u zemlji i inostranstvu, ali precizira da je riječ o ustanovama visokog obrazovanja.

Žugićeva jedna avionska karta do SAD, koliko viceguvernerove dvije

Prema dokumentaciji koju posjeduje CIN-CG, u istom periodu 2017. (januar-avgust), guverner Žugić je na avionske karte potrošio nešto preko 12.000 eura, od čega preko 7.000 samo na povratnu avionsku kartu do Vašingtona.

Sigurno je da guverner leti prvom klasom, ali je cifra od 7.000 eura za kartu isuviše visoka, čak i putovanje do SAD.

Javnosti nije poznato da li je Žugić tada putovao sam ili se radi o kumulativnoj cifri za karte za dvije osobe, pogotovo ako se ima u vidu da je njegov viceguverner Fabris u istom periodu bio dva puta u posjeti SAD, te da su ga dvije povratne avionske karte koštale koliko guvernera jedna.

( Tina Popović )