Država nema trajno rješenje za Bojanu

Nepovoljni procesi koji se decenijama dešavaju na rijeci Bojani, trajni su ili će postati trajni, tako da konačnog rješenja za problem taloženja nanosa u glavnom toku i desnom rukavcu rijeke, nema. Zato su povremene intervencije izvlačenja nataloženog materijala neophodne, kako bi se održala protočnost i ublažili negativni uticaji.

To piše u Informaciji o realizovanim radovima na desnom rukavcu rijeke Bojane u cilju održavanja protočnosti i obezbjeđenja uslova za izvođenje radova u 2019, koju je Vlada usvojila na sjednici u četvrtak. Vlada je zadužila nadležne institucije da obezbijede sredstva za aktivnosti na radovima u cilju održavanja protočnosti.

“I da zaključe sporazume o korišćenju materijala sa ušća i račve za obnavljanje plaže na Adi Bojani i prihranjivanje plaža, kao i sagledavanje mogućnosti valorizacije preostalog materijala sa račve, kao građevinskog - piše u saopštenju Vlade. Količina izvađenog materijala do kraja 2018, iznosi blizu 173 hiljade kubika.

U Informaciji, koju je Vladi na usvajanje dostavila Uprava za vode, podsjeća se da je od avgusta do decembra 2017, ušće na desnom rukavcu Bojane bilo zatvoreno čak četiri puta.

“Pristupilo se interventnim radovima, bagerovanjem je izvučeno oko 30 hiljada kubika materijala, ali nijesmo imali riješenu situaciju jer je vjetar u kontinuitetu zasipao ušće. Sredinom oktobra, Hidrometeorološki zavod je nakon izvršenih mjerenja, konstatovao da desnim rukavcem ide svega 3,3 odsto vode od glavnog toka”, navodi se u Informaciji i dodaje da je to bio glavni pokazatelj da se ušće zatvara zbog nedovoljne protočnosti.

Uprava za vode već u decembru, zaključila je ugovor sa firmom “Cijevna komerc” o izvlačenju materijala sa račve i ušća, ali su radovi zbog nepovoljnih vremenskih prilika, počeli tek u junu prošle godine.

HMZ izvršio je ukupno šest mjerenja protočnosti desnog rukavca u odnosu na glavni tok. Tako je 22.12.2017, desnim rukavcem išlo 17 odsto vode, 9.3.2018 - 18, 9.7.2018 devet, a 9.10. iste godine 20,17 odsto. Posljednje mjerenje, HMZ obavio je 12.decembra prošle godine kada je utvrđeno da desnim rukavcem ide 13,2 odsto od ukupne količine vode.

Nakon batimetrijskog snimanja, konstatovano je da se desni rukavac može podijeliti na tri dionice dužine oko jedan kilometar kod račve, mosta i na ušću. Čišćenje nanosa nije potrebno jedino na drugoj dionici kod mosta, gdje dubina rijeke u prosjeku iznosi 4 metra. Uprava je navela da je materijal deponovan na za to predviđenim lokacijama dok izvođač radova brine o njegovoj zaštiti.

“Tokom izvođenja radova nije se dogodio nijedan eksces, nije bilo zamućenja vode, a radovi su izvođeni uz puno pažnje i na zadovoljstvo mještana, ribara i turista”, piše u Informaciji.

Zbog visokog vodostaja, radovi u 2019, nijesu izvođeni 40 dana a desetog februara počelo je izvlačenje nataloženog pijeska na ušću. Do sada je izvađeno oko 20 hiljada kubika materijala, koji se deponuje na par metara od plaže, u blizini kućica nudističkog naselja.

Uprava za vode sugerisala je Vladi da se pijesak sa ušća upotrijebi za prihranjivanje plaže na Adi, koja je izložena snažnim procesima erozije i u nestajanju je. Sa druge starne, kako se navodi, dio pijeska sa račve može biti upotrijebljen i u građevinske svrhe budući da je procenat saliniteta ispod tri odsto.

“Trenutno se izvode određena istraživanja na koji način bi trebalo osvježiti plažu na Adi, ali da nakon prihranjivanja pijesak ne bude odnijet jer bi to bio uzaludan posao. Ukoliko se materijal iskoristi na način da novodobijene plažne površine budu vijeka 20 ili više godina, efekat radova bio bi više nego uspješan”, smatraju u Upravi za vode.

Navode da procijenjena ukupna količina materijala prema Projektu za uklanjanje, iznosi oko 260 hiljada kubika, što znači da je do sada završeno 70 odsto previđenog posla.

Nove plaže brišu troškove

U Upravi za vode na slikovit način opisali su kako izvlačenje nataloženog materijala u cilju prihranjivanja plaža ne bi bio štetan posao za Vladu.

“Ukoliko sa ušća izvadimo 100 hiljada kubika materijala, to je 600 hiljada eura „troška“ za državu. Ako taj materijal razastremo po plaži na Adi i dijelom u moru, po prosječnoj debljini od dva metra, dobili bismo površinu od 50 hiljada kvadrata novog prostora, ranije „otetog“ od mora. Ekonomska računica pokazuje da država ne bi bila na gubitku jer je kvadrat novodobijenog prostora skuplji od 12 eura. Ukoliko uzmemo u obzir i ekološke i estetske parametre, jasno je da su benefiti povećavanja i očuvanja plažnih površina veliki”, tvrde u Upravi za vode.

( Samir Adrović )