“Zadiranje u privatnost građana može biti u interesu nacionalne bezbjednosti”
Presuda Višeg suda kojom je na ponovno odlučivanje vraćen tajni sporazum između ANB-a i MUP-a
To što tajni agenti imaju pristup podacima građana koje posjeduje policija može biti u interesu nacionalne bezbjednosti.
To je zaključak podgoričkog Višeg suda, koji je ukinuo presudu sudije podgoričkog Osnovnog suda Sima Rašovića, kojom je onemogućeno tajnoj službi da ima neograničen pristup podacima građana.
Ukinutom presudom poništen je sporazum Agencije za nacionalnu bezbjednost (ANB) i Ministarstva unutrašnjih poslova (MUP), na osnovu kojeg je tajna služba imala neograničen pristup svim podacima građana koji se nalaze u bazi MUP-a. Viši sud je predmet vratio na ponovno odlučivanje, a suđenje je zakazano za 8. maj.
Vijeće sudija Višeg suda Radonje Radonjića, Sanje Čakanović i Magdalene Zečević, između ostalog, u obrazloženju navodi definiciju ANB - bezbjednosno-obavještajna služba koja čini sastavni dio sistema bezbjednosti Crne Gore i vrši poslove nacionalne bezbjednosti koji se odnose na zaštitu ustavom utvrđenog pravnog poretka, nezavisnosti, suvereniteta, teritorijalnog integriteta i bezbjednosti Crne Gore.
“Prvostepeni sud prilikom odlučivanja prednje gubi iz vida i ne daje odgovor na pitanje da li je miješanje bilo legitimno i da li je isto u interesu nacionalne bezbjednosti”, piše u odluci.
Ocjenjuje se da neograničeni pristup i preuzimanje podataka ne znači da bazi podataka može da pristupi kad god ko hoće i koliko hoće.
“Sa razloga što je Sporazumom definisano koje kategorije službenika ANB-a mogu pristupiti podacima MUP-a i u kojem obimu, u zavisnosti od zvanja, što ukazuje da postoje ograničenja kako u pogledu broja službenika ANB-a koji imaju pristup, tako i obimu pristupa”, piše u odluci.
Dalje se ocjenjuje da prvostepeni sud ne daje odgovor na pitanje na koji način se ANB miješa u privatnost građana.
“Te da li omogućavanje jednom državnom organu da se upozna sa evidencijom drugog državnog organa, koji po zakonu vodi evidenciju izdatih ličnih karata, vozačkih i saobraćajnih dozvola (te drugih evidencija Sporazuma), predstavlja nedozvoljeno miješanje, te s tim uvezi kršenje Evropske konvencije i Ustava Crne Gore”, piše u odluci suda.
U ukinutoj odluci je pisalo da je ANB-u data mogućnost prikupljanja podataka koji se odnose na gotovo sve sfere privatnog i ličnog života građana, odnosno omogućeno da po sopstvenoj procjeni pristupa i uzima podatke od MUP-a, što po ocjeni prvostepenog suda predstavlja miješanje u privatnost građana i omogućava neograničeno zadiranje u njihova lična i privatna prava.
Sudija Rašović zaključuje da je to suprotno evropskim standardima i predstavlja kršenje Evropske konvencije za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda. Ma.B.
MANS: Sporazum ne smije biti tajan
U tužbi direktorice MANS-a Vanje Ćalović Marković, i Dejana Milovca i Veselina Bajčete piše da je sporazumom od februara 2014. godine, ANB-u omogućen pristup svim evidencijama i registrima MUP-a. Pojašnjavaju da je takvim sporazumom službenicima ANB-a omogućeno da, po sopstvenoj procjeni, pristupaju i preuzimaju podatke i informacije o građanima koji se odnose na državljanstvo, lične karte, prebivalište i vođenje registra prebivališta, birački spisak, jedinstveni matični broj, lično ime, matične registre, evidenciju vozila...
U tužbi se dodaje i da način na koji službenici ANB-a pristupaju ličnim podacima građana, ne smije ostati tajan, jer se radi o proceduri koja mora obezbijediti minimum zaštite od zloupotreba.
( Maja Boričić )