Smetaju li bombe parku prirode?
Iako je Evropska unija sa skoro 300.000 eura finansirala osnivanje regionalnog parka prirode “Sinjajevina”, ministar odbrane Predarag Bošković odlučio je da na tom mjestu gradi vojni poligon.
Navodno, ljudima koji tamo imaju kolibe i koji se protive tom projektu poručio je da ih država sa svoje zemlje može istjerati ako hoće...
Uz saglasnost Vlade, predstavnici pet crnogorskih opština planski su potrošili novac i u aprilu 2018. godine zaokružili projekat regionalnog parka prirode...
Međutim, gotovo istovremeno iz Ministrarstva odbrane saopšteno je da će se na toj planini izvoditi vojne vježbe.
Dvije opštine kojima ta planina teritorijalno i običajno pripada - Mojkovac i Kolašin, dale su saglasnost Ministarstvu odbrane da na Sinjajevini gradi vojni poligon, uprkos protestu brojnih građana.
Danilovgrad i Žabljak se nisu saglasili sa planovima Ministarstva, dok Šavnik niko ništa nije pitao o tome.
Početak
Najave da će Sinjajevina postati zaštićeno područje počele su krajem 2013. godine, a četiri godine kasnije, u Mojkovcu su se sastali tadašnji čelnici te i opština Danilovgrad, Žabljak, Kolašin, Šavnik - Dejan Medojević, Branislav Đuranović, Veselin Vukićević, Željka Vuksanović i Mijomir Vujačić. Dogovorena je saradnja na projektu koji sa 290.000 eura finasira Delgacija EU u Crnoj Gori, što čini oko 70 odsto ukupnih sredstava.
Ostatak su uplatile opštine...
Pet godina kasnije - aprila 2018, završena je realizacija projekta “Sinjajevina”, odgovorili su “Vijestima” predsjednici pet Opština.
Bivši predsjednik opštine Mojkovac Dejan Medojević, nije odgovarao na pozive i telefonske poruke “Vijesti”, a njegov nasljednik - Ranko Mišnić saopštio je da je realizacija projekta “Sinjajevina” uspješno završena 2018. godine.
On je rekao da se ta Opština ipak saglasila sa time da Vojska Crne Gore “na prostoru Sinjajevine, koji pripada teritoriji opštine Mojkovac”, može izvoditi vojne vježbe od oktobra do 15. maja.
“Opština Mojkovac se izjasnila da je vojne vježbe na prostoru Sinjajevine, koji pripada teritoriji opštine Mojkovac moguće obavljati za potrebe Vojske Crne Gore samo u periodu od 1. oktobra do 15. maja, kao i da je u periodu izvođenja ovih aktivnosti potrebno preduzeti sve neophodne mjere potrebene za zaštitu objekata katunskih naselja, materijalih dobara života i zdravlja ljudi i prirode”, odgovorio je Mišnić.
Saglasnost da grade vojni poligon Ministarstvu odbrane potpisao je i nasljednik Vuksanovićeve, Milosav Bato Bulatović.
“Nakon serije radnih sastanaka sa eminentim predstavnicima Vojske Crne Gore, na kojima nam je objašnjeno i garantovano da izgradnja vojnog poligona na Sinjajevini neće negativno uticati na životnu sredinu i prirodne potencijale planine, dali smo saglasnost sa pozicije naše lokalne uprave da se gradi vojni poligon”, odgovoreno je iz njegovog kabineta.
Bulatović tvrdi da je bio u stalnoj komunikaciji sa građanima koji gravitiraju ka tom području i predstavnicima vojnih vlasti: “Od kojih smo tražili precizne podatke o planiranoj izgradnji vojne infrastrukture... U opticaju su bile razne glasine među kojima i ona da će se na Sinjajevini graditi NATO baza i da ljudi prodaju imanja od Lipova do Bakovića. Sve je to izazvalo zabrinutost kod naših građana, dok im se nije objasnilo da će Vojska Crne Gore graditi vojni poligon na kojem će vršiti gađanja u ograničenim količinama i u periodima kada na Sinjajevini nema stočara i njihovih stada”, kazao je on.
Tvrdi da je na tom prostoru i nekadašnja JNA organizovala vojne vježbe svojih artiljerijskih rezervnih jedinica i da nije bilo posljedica za životnu sredinu.
“Zajedno sa stručnim ekipama iz lokalne uprave, uključićemo i građane koji će pratiti vojne aktivnosti na Sinjajevini. Vjerujemo u benefite od prisustva Vojske Crne Gore, vjerujemo da će se ispoštovati kriterijumi korišćenja koji neće ugroziti životnu sredinu i samim tim vjerujemo u uspješnu nadgradnju turističkih i poljoprivrednih potencijala Sinjajevine”, rekao je Bulatović.
Ministarstvo odbrane nije dobilo saglasnost opština Danilovgrad i Žabljak, ali čelnik “najvišeg” crnogorskog grada kaže da se tome neće protiviti.
“Što se tiče vojnog poligona, uopšte se ne može reći da se isti uspostavlja ‘umjesto’ regionalnog parka, jer je riječ o u potpunosti različitim i nevezanim aktivnostima, kao i nosiocima. U prethodnim pitanjima obrazloženi su problemi oko uspostavljanja parka. Ono što je stav Opštine Žabljak, za sve projekte koji se realizuju ili su planirani, a od važnosti su za određene oblasti, ukoliko su ispoštovani standardi u pogledu zaštite životne sredine i očuvanja prostora, urađene potrebne provjere i ispitivanja od strane struke, Opština neće biti protiv niti raditi na sprečavanju istih”, kazao je Vukićević.
Čelnica Danilovgrada Zorica Beba Kovačević, kazala je “Vijestima” da će ta Opština kao i uvijek do sada, “prije svega sagledavati potrebe i interese svojih građana”.
“Kao odgovorna lokalna vlast, pratićemo izradu neophodne dokumentacije i kroz komunikaciju sa nadležnim organima sagledati sve aspekte takvog projekta Ministarstva odbrane. Posebnu pažnju ćemo obratiti na relevantne studije uticaja na životnu sredinu i život ljudi na tom području, nakon čije izrade ćemo upoznate naše građane sa zaključcima i preporukama tih dokumenata. Svakako, zalagaćemo se za puno poštovanje propisane zakonske regulative i procedura kako bi zaštitili životnu sredinu na Sinjajevini kao i potrebe naših građana, poštujući pravni sistem Crne Gore”, odgovorila je Kovačevićeva “Vijestima”.
Boškovićev resor nije tražio saglasnost Šavnika, kazao je juče “Vijestima” predsjednik te Opštine Mijomir Vujačić.
“Vezano za realizaciju projekta ‘Vojno strelišni poligon’, do sada nije bilo zvaničnog obraćanja nadležnih državnih organa u smislu davanja saglasnosti za izgradnju istog. U cilju što bolje informisanosti i javnosti i lokalnog stanovništa, kao predsjednik opštine insistirao sam na dostavljanju elaborata ‘Vojno strelišnog poligona’, kako bi raspolagali preciznim i tačnim podacima o lokaciji i dijelu planine Sinjajevine, koja pripada opštini Šavnik, a koji će potencijalno biti zahvaćen navedenim poligonom, što je i u skladu sa zaključcima Vlade Crne Gore, donijetim na sjednici od 4. maja 2018. godine. Napominjem, da ćemo se i u ovom slučaju, kao i prilikom donošenja do sada bitnih odluka, a koje su se ticale života građana naše opštine, odnijeti krajnje odgovorno i profesionalno i u tom smislu u saradnji sa nadležnim državnim organima i Vladom Crne Gore i stanovništvom pronaći rješenje za održivo upravljanje-korišćenje ovog prirodnog resursa”.
Menadžerka projekta Milica Medojević Ristić, nije odgovorila “Vijestima” na pitanja o uspostavljanju regionalnog parka prirode.
Iz Vlade Crne Gore su najavili da će da danas odgovoriti na pitanja “Vijesti” o tome da li imaju informaciju da je projekat proglašenja Sinjajevine regionalnim parkom prirode u završnoj fazi kada mu je MO predložilo tu planinu za lokaciju na kojoj se planira graditi vojni poligon za bojeva gađanja i uništavanje ubojnih sredstava...
Bošković nije odgovorio u vezi sa tim da li je znao za projekat “Sinjajevina”, da li će eventualno zbog toga odustati od te lokacije, a ako jeste, zbog čega je uprkos tome odlučio da se upravo na toj lokaciji gradi vojni poligon.
Nije odgovorio ni da li je urađena studija o uticaju na životnu sredinu tog projekta, ali ni da li će građani koji gravitiraju Sinjajevini, planinari, skijaši... moći da posjećuju Sinjajevinu u periodu kada se izvode vojne vježbe.
“Odjednom je sve prekinuto”...
Vuksanovićeva kazala je da je projekat završen i da je ostalo jedino da svih pet opština, istovremeno, u lokalnim parlamentima usvoje odluku o proglašenju...
“Taj projekat finansirala je Delegacija EU u Crnoj Gori. Završen je do tačke usvajanja u skupštinama opština. Projektom je koordinirao Mojkovac, a mi smo bili partneri. Studija je urađena, sve što je potrebno završeno je, ostao je samo administrativni dio - da se donese odluka čijim bi usvajanjem u svih pet SO Sinjajevina bila proglašena regionalnim parkom prirode. Napravljen je nacrt te odluke i odjednom je sve prekinuto. Istina, nismo se ni mi grabali da pitamo kada će se usvojiti. Ja sam pitala kada su poslali najavu da će graditi vojni poligon na toj planini, ali sam ostala uskraćena za odgovor”, kazala je Vuksanovićeva.
Pojasnila je i da su se građani uplašili da će se tamo garditi NATO baza “zbog svega što se dešava u drugim oblastima”.
“Gdje su stvari sakrivene i nema odgovornosti ako neko iz državnih organa kaže biće tako i tako, a onda ne bude”.
Ko bi upravljao regionalnim parkom
Uprkos davanju saglasnosti za izvođenje vojnih vježbi, Mišnić tvrdi da su rezultati koji su se postigli relizacijom projekta “Sinjajevina” jasno odredili pravac za socio-ekonomski razvoj tog prostora, na održivim osnovama.
“Zbog nepostojanja jasnih zakonskih mehanizama za formiranje zajedničkog upravljačkog tijela za ovaj prostor koji teritorijalno dijele četiri a običajno pet opština, nije postojala mogućnost da se na održiv način i sa minimalnim troškovima novog administrativnog osoblja formira međuopštinska zajednica kao tijelo koje bi bilo upravljačko tijelo budućeg regionalnog parka, kako je bilo planirano”, pojasnio je Mišnić.
Njegov kolega iz Kolašina Milosav Bato Bualtović rekao je da u julu, kada je održan sastanak u Mojkovcu, nije bio na funkciji, ali da je bio odbornik u tadašnjem sazivu Skupštine opštine Kolašin i da tema o uspostavljanju Sinjajevine kao regionalnog parka prirode, ni u kakvoj formi skupštinskog materijala nije bila ponuđena odbornicima.
Kolašinci će od EU tražiti još novca za Sinjajevinu
Bulatović je pojasnio da je jedan od prioriteta u radu lokalne uprave na čijem je čelu formiranje timova koji će kvalitetnim projektima aplicirati za sredstva kod evropskih fondova i drugih međunarodnin institucija.
“Posebno ćemo voditi računa da bude što više projekata kojima će se promovisati i valorizovati prirodni resursi. Vjerujemo da će dio projekata biti posvećen i planini Sinjajevini. Valorizacija turističkih i poljoprivrednih potencijala planine Sinjajevine tek predstoji”, rekao je on.
Iako Bulatović tvrdi da nije od prethodnice naslijedio nikakvu vrstu inicijative za realizaciju zaključaka sa sastanka u Mojkovcu, njegova koleginica iz Danilovgrada Zorica Kovačević tvrdi da je zajednički projektni tim, koji je bio uključen u implementaciju projekta “Sinjajevina” nastavio saradnju u definisanju koncepata projektnih predloga koji su u skladu sa razvojnim prioritetima lokalnih zajednica, principima međuopštinske saradnje i lokalnim strateškim dokumentima.
“Jedan od polaznih osnova za izradu projektnih predloga koji se odnose na prostor Sinjajevine je i urađena projektna dokumentacija za rekonstrukciju putne mreže na Sinjajevini i studija opravdanosti”, kazala je Kovačevićeva.
Ona i Mišnić objasnili su da se konkretna saradnja između pet opština nastavila kroz zajedničku realizaciju tradicionalne manifestacije ‘Sabor na Sinjajevini’ ali i kroz organizaciju Sajma poljoprivrednih proizvoda.
Bošković prijetio zbog nelegalnih katuna na planini?
“Na sastanku u maju 2018. u Kolašinu, (Bošković) rekao je da tamo ima stotinjak koliba bez građevinske dozvole. Prva sam se usprotivila i nisam potpisala saglasnost za izgradnju vojne baze na Sinjajevini”, kazala je “Vijestima” tadašnja predsjednica Opštine Željka Vuksanović.
Ona je potvrdila izjavu Kolašinca Predraga Puletića, koji je “Vijestima” rekao da im je Bošković prijetio, nakon što su se usprotivili gradnji vojnog poligona.
Ministar odbrane nije odgovorio “Vijestima” da li je Kolašincima saopštavao da nemaju dozvole za kolibe na toj planini i da ih zbog toga država odatle može istjerati...
“Dobili smo od MO pismo u kojem je pisalo šta oni namjeravaju da rade, da je to jedini prostor na teritoriji Crne Gore za to što je njima potrebno na Sinjajevini...Onda su opisali Sinjajevinu i napisali da tamo ima stotinjak koliba koje su izgrađene bez građevinske dozvole. Prva sam se usprotivila i nisam potpisala saglasnost, a mislim da ostale Opštine jesu odmah. Kada su organizovali sastanak u Kolašinu, zamolila sam ih da nikada više to ne kažu. Kolibe na planini bez građevinske dozvole? Crna Gora decenijama nije vidjela potrebu da reguliše pitanje koje je i dalje regulisano kao prije Drugog svjetskog rata - običajnim pravom, ko je imao pravo gdje da izdiže i šta da radi, a on sad kaže bez dozvole objekat. Kolibe ljudi koji izdižu na planine, kakav je to način. To mi je tada zvučalo kao vid prijetnje, u smisli ono što ste izgradili, nezakonito vam je”, kazala je Vuksanovićeva.
Puletić tvrdi da im je Bošković prijetio kada je ostao bez argumenata, jer su se stočari i ostali koji imaju kolibe na Sinjajevinu pobunili.
“Rekao nam je da nemamo urbanističku saglasnost za kolibe na katunima, da ta imovina nije upisana na nas nego na državu, da država ima pravo da radi na svojoj imovini šta hoće i da može da nas istjera odatle bez ikakvih objašnjenja, ali da neće, već hoće da se dogovorimo. Tada je pričao i da smo zaboravili kako nam je Vojska ranije pomagala, a ja sam mu rekao da je to bila neka druga vojska, ne njegova”, kazao je Puletić.
On i više građana iz Kolašina, Danilovgrada, Žabljaka, Šavnika i Mojkovca od prošle godine vode borbu protiv izgradnje vojne baze na crnogorskom pašnjaku.
( Jelena Jovanović )