LSCG o pogubnoj politici DPS-a 1992.

Parlamentarni i predsjednički izbori u Crnoj Gori, kao i izbori za Vijeće građana Skupštine “SRJ”, zakazani su i jednovremeno održani - 20. decembra 1992. Predizborna kampanja vođena je u nedemokratskom društvenom ambijentu i u uslovima kada je ozbiljno prijetilo izbijanje građanskog rata u CG. Crna Gora je na razne načine bila involvirana u krvavi rat u Bosni i Hercegovini. Bila je zemlja pod teškim sankcijama, kao i Srbija, međunarodne zajednice (EZ i OUN-a), izolovana od normalnog i civilizovanog svijeta. U CG se u 1992. godini sprovodio brutalni teror nad Muslimanima/Bošnjacima u Crnoj Gori i bombaški napadi na njihova imovinska dobra, pogotovo u Pljevljima, ali i u drugim predjelima CG. LSCG, odnosno, njegov predsjednik Slavko Perović je tada jasno saopštio da je “crnogorska stramota”, to što se sa razlogom Muslimani osjećaju ugroženima u CG.

LSCG se, dosljedno i principijelno, tada, kao i ranije (i kasnije) držao stanovišta da ne priznaje SRJ kao državnu tvorevinu, jer je nastala na neregularan i nelegitiman način i odbio je tada, kao i maja 1992, da učestvuje na saveznim izborima. Lider LSCG S. Perović je to obrazlagao: “Saveznu Republiku Jugoslaviju jednostavno ne priznajemo. Crna Gora se u toj državi našla na osnovu neregularnog referenduma” (Slavko Perović, “Jugoslaviju ne priznajemo”, intervju, “Pobjeda”, Podgorica, br. 9587 od 9. VIII 1992, str. 5). Perović je tvrdio za sebe da je “stopostotni Crnogorac”, te da su Crnogorci autohton istorijski narod i posebna nacija, da “Crnogorci nijesu ‘najčistiji Srbi’, niti su ‘Crveni Hrvati’. Mi smo jednostavno Crnogorci” (Ibidem). Za srpstvo u CG, S. Perović je tvrdio da nije istorijski etnička i nacionalna kategorija, već sinonim za pravoslavlje. Tvrdio je da “nacionalno pitanje nije pitanje etnogeneze. Nacionalno u programu LS je nešto što je čisto odbrambenog karaktera. Jer danas smo u državnoj tvorevini koja ne priznaje postojanje crnogorske nacije. Na primjer, šef SRJ Dobrica Ćosić je u više desetina navrata ponovio da su Crnogorci izmišljena nacija, da su oni isključivo Srbi” (Ibidem).

DPS je predano i promptno stvarao tzv. SRJ, a među njenim vodećim protagonistima bio je ondašnji predsjednik Vlade RCG Milo Đukanović, koji je kategorički tada bio protiv obnove suverene, nezavisne i međunarodno priznate države CG i koji je bio jedan od kormilara ratnog velikosrpskog projekta. Đukanović neće kritikovati svog partijskog šefa Momira Bulatovića, kad je Bulatović (januara 1994) odlikovan ordenom Nemanjića od strane Radovana Karadžića i skupštine “Republike Srpske” zbog zasluga, pomoći i podrške koje mu je vlast DPS pružila tokom dotadašnjeg toka rata u BiH. Zato što su u istom kolu tancovali tada i Bulatović i Đukanović.

Tokom izborne kampanje za parlamentarne izbore 1992, LSCG je bio silom spriječen da održi skupove u Bijelom Polju i Beranama. Učinjeno je to nasilnim ponašanjem naoružanih ekstremističkih nacional-šovinističkih snaga, pristalica Srpske narodne obnove Mirka Jovića, Srpske radikalne stranke Vojislava Šešelja i drugih desničarskih elemenata, paravojnih „Belih orlova“ itd, u sprezi, direktnoj ili indirektnoj, sa aktuelnom DPS vlašću. S tim u vezi Miodrag Vukmanović, član predsjedništva LSCG i član redakcije crnogorskog nezavisnog nedjeljnika “Monitor”, navodi da “policija uCG u dosluhu sa naoružanim bandama srpskih partija sprječavapredizborne skupove LSCG u sjevernoj Crnoj Gori, dok ministar saveznepolicije učestvuje u predizbornoj agitaciji vladajuće partije” (Miodrag Vukmanović, “Rezana građa”, “Monitor”, Podgorica, br. 110, od 27. XI 1992, str. 5).

O postavljenim barikadama i balvanima na putevima liberalima u Mojkovcu i na Slijepač mostu u blizini B. Polja, Vukmanović piše: „Barikade postavljene na državnoj magistrali kod Mojkovca i Bijelog Polja, s ciljem da se spriječi održavanje predizbornog skupa LSCG, potvrđuju ono što demokratska opozicija neprestano ponavlja, a to je da u postojećim političkim uslovima slobodni izbori u CG nijesu mogući. Riječ je o tome da vladajuće snage u Crnoj Gori i Srbiji...ne žele slobodne izbore“. Prema njegovom tvrđenju, „činjenice ukazuju da je zaprječavanje puta liberalima izvedeno u dogovoru tajnih i javnih policijskih službi sa naoružnim skupinama srbujušćih partija u CG“ (M. Vukmanović, „Slijepač most“, „Monitor“, Podgorica, br. 109, od 20. XI 1992, str. 5).

Na tim izborima LSCG je nastupio samostalno, podvačeći da bojkotuje izbore za “saveznu skupštinu” iz razloga što SRJ i njen Ustav od 27. marta 1992, ne priznaje, te nju definiše kao tamnicu za Crnu Goru i njene građane. Inherentno tome, predsjednik LSCG S. Perović je eksplicirao da je Ustav SRJ podloga za inferiorni status CG u zajednici sa Srbijom i da je isti napisan sa tendencijom “da se uperspektivi izgubi naš nacionalni i državni individualitet. Smatramo toprojektom Slobodana Miloševića, u interesu njegove oligarhije protivstvarnih i suštinskih interesa i srpskog i crnogorskog naroda” (S.Perović, “Samo Crna Gora”, intervju, “Monitor”, Podgorica, br. 100, od 18. IX 1992, str. 10). Perović je gledišta da u Beogradu i Podgorici vladaju totalitarne političke garniture. Za DPS tvrdi da je “epicenter svih tragedija i katastrofa koje su nam se desile od kad su se oni pojavili na političkoj sceni CG” (Ibidem, str. 12). LSCG je osnovano i argumentovano optuživao vlast DPS-a da ima monopol nad državnim medijima, televizijom, radijom i jednim dnevnim listom “Pobjedom”, preko kojih manipuliše građanima, demonizira crnogorske liberale, navodeći da isti pod režimskim mentorstvom neobjektivno izvještavaju o političkoj djelatnosti liberala u izbornoj kampanji, te da vlast snosi odgovornost za nasilno sprječavanje održavanja skupova LSCG na sjeveru Crne Gore. LSCG je tvrdio je da su “neistina i prevara temelji na kojima počiva sadašnja crnogorska vlast”. (Vidi više: “LSCG - Bajato reagovanje”, “Pobjeda”, Podgorica, br. 9704, od 6. XII 1992, str. 12).

Od strane režima, odnosno, pripadnika policijskih snaga sljedbenici LSCG bili su fizički zlostavljani. Tako su nakon promotivnog skupa LSCG u Ulcinju 6. decembra 1992, u Baru službenici barske policije nanijeli, bez pravnog osnova, iz političkih i ideoloških motiva, tjelesne povrede članovima LSCG: Damjanu Brkoviću (sinu poznatog književnika Jevrema Brkovića, koji je bio u egzilu, iz kojega je podržavao političku borbu crnogorskih liberala i bratu Balše Brkovića, člana Glavnog odbora LSCG), te Seki i Tanji Đukić. Posebno je na udaru policijske torture bio Jevremov sin Damjan Brković (Vidi više o tome: Peđa Milić, “Povratak bijelog terora”, “Liberal”, Cetinje-Podgorica, god. III, broj 7(17), od 12. XII 1992, str. 33).LSCG je oficijelno saopštio da se nastavak napada na liberale dogodio policijskim prebijanjem Damjana Brkovića i dvije djevojke u Baru (Vidi: “Kao kod Hičkoka - konferencija za štampu LSCG”, “Pobjeda”, Podgorica, br. 9706, od 8. XII 1992, str. 8).

Na konvenciji LSCG održanoj na Cetinju 8. decembra 1992. Miodrag Vukmanović je, između ostalog, naglasio: “Imamo satisfakciju da smo se od samog našeg početka zalagali za onu varijantu zajedničke države kojom se mogla spriječiti katastrofa. Izloženi teroru državnih mas-medija i njihovih stranačkih monopolista, neprestano smo ukazivali na pogibeljnost onih rješenja koja se temelje na inoviranim nacionalističko-hegemonističkim programima. Time smo izazvali gnjev onih koji su pokušali da siluju istoriju, misleći da će tako riješiti problem svog civilizacijskog zakašnjenja” (M. Vukmanović, “Nego što!”, “Liberal”, Cetinje-Podgorica, god. III, broj 7(17), od 12. XII 1992, str. 1). On je naveo da se omča međunarodne zajednice postepeno “steže oko srpsko-crnogorskog državnog provizorijuma”, te saopštio da vlast DPS-a u CG treba biti na izborima promijenjena, jer vodi politiku koja istrajava na putu “primitivnog balkanskog makijavelizma” (Ibidem). M. Vukmanović je SRJ nazvao “Srbogorom” i zaključio da pretstojeći izbori “neće biti slobodni i regularni” (Ibidem).

Lider LSCG S. Perović je na istom promotivnom skupu, između ostalog, poručio da “živimo u totalitarnoj državi” i da će predstojeći izbori biti “nepošteni i nedemokratski”, te je potom akcentovao: “Plakala je Crna Gora na grobljima, plače u praznim fabričkim halama, u praznim platnim vrećicama prevarenih radnika, plače u očima penzionera koji čekaju bezvrijedni predizborni topčiderski bon, plače u očima besperspektivnosti mladih, plače u očima nezaposlenih, plače nad praznim trpezama, plače u svima nama prevarenima. Taj se prač nikako ne može primijetiti u očima onih koji su nas u ovakvu situaciju doveli. Samo radi opšteg dobra CG prihvatili smo da izađemo na ove izbore svjesni njihovog konačnog ishoda, svjesni svih mogućnosti manipulacije koje stoje na raspolaganju sadašnjoj vlasti. Izlaskom na izbore mi doprinosimo stišavanju političkih strasti u CG, pokazujemo i dokazujemo da smo stranka evolutivnih promjena, stranka mira, stranka demokratskog razrješenja svih konfliktnih situacija u društvu…” (“Govor S. Perovića na konvenciji LSCG na Cetinju“, “Liberal”, Cetinje - Podgorica, god. III, broj 7(17), od 12. XII 1992, str. 6). On je ponovio da je LSCG građanska stranka, koja okuplja pripadnike svih nacija i vjera u CG, a koji su ujedinjeni “oko velike ideje suverene i demokratske, mediteranske i evropske Crne Gore” (Ibidem). Perović je istakao da su protiv LSCG “u jedinstveni front” okupljeni DPS i njoj “sestrinski” radikali, SNO i “sijaset patuljastih stranaka i organizacija koje sebe nazivaju srpskim” itd. (Ibidem).

Vođa liberala S. Perović je tvrdio da od dolaska na vlast DPS čelnici “rade sve na remećenju međunacionalnih odnosa, koristeći tako stvorene napetosti za očuvanje vladajuće pozicije…Politika DPS-a zasniva se na sukobima, ali onim sukobima koje DPS stvara i kontroliše” (S. Perović, „Vlast vodi u sukobe“, „Monitor“, Podgorica, br. 110, od 27. XI 1992, str. 10).

Na parlamentarnim izborima održanim 20. XII 1992. treća po redu rangirana stranka po broju osvojenih glasova i skupštinskih mandata bio je LSCG. Crnogorski liberali dobili su 35.564 glasa (12, 4% birača koji su glasali), odnosno, 13 poslaničkih mandata (15, 3). U Crnoj Gori su održani 20. decembra 1992. i izbori za predsjednika RCG. U prvom predsjedničkom krugu Slavko Perović, predsjednički kandidat LSCG, osvojio je 52, 736 glasova (18, 3%), ali to nije bilo dovoljno da uđe u drugi izborni drug, koji je održan 10. januara 1993. i na kojemu je mr Momir Bulatović, predsjednički kandidat DPS ubjedljivo pobijedio dr Branka Kostića, kandidata “Udruženja ratnika 1991/92”, a kojega je javno podržala Srpska radikalna stranka dr Vojislava Šešelja i iza kojega je tada faktički stao režim Slobodana Miloševića i njegovi mediji.

( Novak Adžić )