Poslanike ne mogu kažnjavati za mišljenje

Poslanica Demokratskog fronta (DF) Branka Bošnjak podnijela je Ustavnom sudu zahtjev za ocjenu ustavnosti dijela Poslovnika Skupštine Crne Gore, koji se odnosi na izricanje opomena poslanicima. Ona je u zahtjevu podsjetila da prema Ustava Crne Gore “poslanik ne može biti pozvan na krivičnu ili drugu odgovornost ili pritvoren za izraženo mišljenje”, ali da Poslovnik dozvoljava da oni budu novčano kažnjeni zbog izjava u parlamentu.

“Dosadašnje iskustvo mi daje za pravo da smatram da je ovo mjera koja je uvedena da bi se “disciplinovala” opozicija, tačnije Demokratski front, jer do sada su, bez obzira na ukupnu retoriku, kažnjavani uglavnom isti pojedinici iz DF-a. Osim u jednom slučaju, kada predsjedavajući nije izrekao opomenu poslaniku vlasti, bez obzira što je koristio uvredljive riječi, ali je taj poslanik sam insistirao da bude kažnjen. Dakle, ne postoje kriterijumi, niti lista nedozvoljenih izraza, već su poslanici opozicije u milosti predsjednika ili predsjedavajućeg, i toga na koju su nogu ustali toga dana”, navodi se u zahtjevu.

Poslovnikom je predviđeno da predsjedavajući Skupštine poslanika može opomenuti, oduzeti mu riječ ili ga udaljiti sa sjednice. Takođe i da se za izrečenu mjeru opomene poslanik i novčano kazni sa 10 odsto plate, dok se za dvije ili više opomena kažnjava sa 20 odsto. Poslanici kojima predsjedavajući oduzme riječ rizikuju kaznu od 40 odsto plate, dok onima koje udalje sa sjednice umanjuju platu za polovinu.

Zbog kršenja poslovnika i izjava u parlamentu u nekoliko navrata su kažnjavani poslanici DF-a Andrija Mandić, Jovan Vučurović, Milan Knežević, Nebojša Medojević, Marina Jočić, Branko Radulović, predsjednik Radničke partije Janko Vučinić dok je jednom kažnjen i poslanik Liberalne partije Andrija Popović.

Jovanu Vučuroviću je jedna plata umanjena skoro za pola - 40 odsto, a Nebojši Medojeviću za 30 odsto.

Bošnjak smatra da zbog nejasnoća Poslovnik omogućava zloupotrebe.

“Na osnovu kojih mjerila i nespornih kriterijuma se poslanik može kazniti? Da li to zavisi od ličnog, subjektivnog odnosa predsjedavajućeg sa poslanikom ili je možda u pitanju partijska pripadnost”, navodi Bošnjak.

Podsjećajući da Ustav ne dozvoljava pozivanje poslanika “na drugu odgovornost”, poslanica je upozorila da dio Poslovnika koji se odnosi na kažnjavanje, nije u saglasnosti sa Ustavom i zakonom. Ona je kao primjer navela i član u kome se navodi da “poslanik koji je udaljen sa sjednice ima pravo da prisustvuje glasanju”.

“Poslanici su tokom trajanja skupštinskog zasjedanja na radu u Skupštini. To znači da su oni u radnom odnosu bez obzira što taj radni odnos, odnosno mandat ima karakter radnog odnosa na određeno vrijeme. Ako predsjednik Skupštine, odnosno predsjedavajući, poslaniku izrekne neku od mjera da li se pisani otpravak izrečene mjere mora dostaviti poslaniku? Uz to, s obzirom da je poslanik zaposleni u Skupštini, ima li on pravo žalbe na izrečenu mjeru? Valjda i za poslanike, kada je u pitanju radno pravni status mora važiti načelo dvostepenosti postupka”, tvrdi Bošnjak.

Poslovnik mijenjan u odsustvu opozicije, odbor reketira na platu

Bošnjak je podsjetila da su poslanici vladajuće većine izmjenili Poslovnik dok je opozicija bojkotovala parlament. Time je, smatra ona, prekinuta dobra praksa da se Poslovnik mijenja konsenzusom. “Ali sadašnja većina je ukinula tu praksu i sve izmjene koje donose su pokušaj disciplinovanja opozicionih poslanika, gušenje slobodne riječi i sterilizacija parlamentarne polemike. U tom bahatom naumu donijeli su izmjene koje se direktno kose sa Ustavom Crne Gore. Jasnih kriterijuma za kažnjavanje nema, niti ima tzv. liste zabranjenih riječi, već smo prepušteni predsjedavajućem da po sopstvenom doživljaju procjenjuje kad treba da izriče opomene”, kazala je Bošnjak “Vijestima”.

Ona je upozorila da se, nakon izricanja opomena, pritisak na poslanike nastavlja u Administrativnom odboru “gdje počinje reketiranje na platu”.

“Pa se u decembru sjete da kažnjavaju za nešto što se dešavalo na sjednici u junu, jer zaboga može im biti iako je to protivno njihovim odredbama. Zato bivaju nagrađeni varijabilama za predan rad u pokušaju ućutkivanja kolega”, kazala je ona.

( Samir Kajošević )