Kome sad da vjerujemo?

Raduje me da vam se dopao tekst od prošle subote - 5.000 upada nije mala stvar. Hvala vam - hvala i gospodinu Milu Đukanoviću, predsjedniku Crne Gore - majke naše.

Ta činjenica - tih 5.000 - držaće moga najbolje-bi-bilo-da-batališ kolegu na distanci neko vrijeme. Kupio sam, rekao bih, barem tri nedelje, tj. subote mira i spokoja - pa je pravo vrijeme da se pozabavimo ozbiljnim temama - stručnim temama, što bi se reklo - gorkim pilulama koje, znam, nikako nisu po meraku širem čitalačkom auditorijumu - ali im zato sladokusci - oni kojima je održiv i nadasve skladan prostorni razvoj naše države prva briga - jednostavno ne mogu odoljeti.

Dakle, ispod naslova: Nalaz - u dokumentu naslovljenom Izvještaj o reviziji Nacrta Prostorno urbanističkog plana Opštine Kotor (PUPKO) - iza kojega stoji Savjet za reviziju planskih dokumenata - odnosno Svetislav G. Popović, u ulozi predsjednika - te Ministarstvo održivog razvoja i turizma - lijepo piše:

“Proces izrade PUP-a Opštine Kotor koji je opisan u poglavlju 2.1. Konceptualni okvir - predstavljen je na način kao da se radi o Programskom zadatku, a ne o okviru koji je već postavljen u prethodnoj fazi planskog dokumenta (ništa me ne pitajte, molim vas - op.a.) koja je data na uvid javnosti i za koju je pristigao određen broj inicijativa, predloga, sugestija. U dokumentaciji nema stavova Obrađivača o podnesenim primjedbama, sugestijama i predlozima i mogućnosti njihovog prihvatanja”.

Što će reći da smo džabe krečili svi mi - bilo nas je troje, ili četvoro, ako izuzmemo tzv. oficijelnu ekipu - koji smo se 26. februara ove godine (davno li je to bilo...), spremno odazvali pozivu Saveza arhitekata Crne Gore (SACG) da uzmemo učešća u tzv. javnoj diskusiji o Konceptu PUPKO - koja je održana u (preko svake mjere hladnom) Kolektoru, u zoni bivše tvornice TITEX u Podgorici.

Naše inicijative, predlozi, primjedbe, sugestije i ostalo - nisu, nažalost, naišle na odziv kod Obrađivača, odnosno rukovodioca izrade plana, odnosno odgovornog planera - Cav. arch. Mladena Krekića - što me nimalo ne čudi, da budem iskren. Da li da zaključimo da naši pokušaji da inicijativama, predlozima, primjedbama, sugestijama - damo nesebičan podsticaj naporima koje ulažu Obrađivač i njegov tim okupljen oko obrade PUPKO - nisu svaćeni ozbiljno?

Usred (poprilično) žučne diskusije o Konceptu PUPKO - baš o konceptu - o metodološkom pristupu izradi PUPKO, odnosno o modelu - kolega je pitao gospodina Krekića, parafraziraću - Da li vi zastupate sprawl (kao model planiranja prostornog i urbanističkog razvoja starodrevnog Kotora grada)? - na što je Krekić, mrtav hladan, odgovorio - Da! U tom trenutku je smisao utekao iz Kolektora - možda zato što je bilo jezivo hladno - a utekao je, bojim se, i iz Crne Gore - i nije mi preostajalo ništa drugo, kad sam došao kući i dobro naložio furunu, do li da u svom dnevniku konstatujem sljedeće:

Ispostavilo se da sam danas - u Kolektoru - svojim prisustvom uveličao značajan momenat u povijesti prostornog planiranja i urbanizma na ovim našim prostorima - koji nikad ne spoznaše sramotnoga planiranja lance. Prisustvovao sam, naime, podužem, loše režiranom crnohumornom skeču, naslovljenom: Pomen prostoru starodrevnoga Kotora grada...

OK, pojasniću. Sprawl (izgovara se: sprol) - ili (sub)urbani sprawl - po definiciji je nekontrolisano širenje urbanog područja - ili, preciznije - nekontrolisano teritorijalno širenje i urbano rasplinjavanje - ili, još preciznije - nekontrolisano širenje urbane teritorije (urbanog tkiva) na račun netaknutog zemljišta koje okružuje tu teritoriju.

Ako bacite pogled sa Vrmca na starodrevni grad Kotor - na potez, recimo, od Benova do Ljute, pogotovo na potez istočno od magistrale - biće vam jasno, otprilike, što je sprawl.

Htjeli mi to priznati sebi ili ne - sprawl jeste rezultat urbanog razvoja - ili pak “urbanog razvoja” - ne samo Kotora grada, nego i svih ostalih urbanih zona u Crnoj Gori u proteklih... koliko godina?... ili pak desetljeća? I kada gospodin Krekić na pitanje - Sprawl? - odgovori rezolutnim - Da! - ne treba se zgražavati. Sprawl jeste naša sudbina - sudbina od koje, bojim se, nećemo uteći u dogledno vrijeme. Kako bilo, u pomenutom Izvještaju o reviziji Nacrta PUPKO - imamo i tzv. Zaključak:

“Savjet za reviziju Nacrta Prostorno urbanističkog plana Opštine Kotor, predlaže Ministarstvu održivog razvoja i turizma da se Nacrt plana uputi u dalju proceduru (bez obzira na 21 stranu najnevjerovatnijih primjedbi koje prethode Zaključku - op.a.), da se u fazi Predloga plana (aha! - op.a.), nakon sprovedene Javne rasprave na Nacrt plana i izrade Izvještaja sa javne rasprave, izvrše korekcije planskog dokumenta u skladu sa preporukama i stavovima iz ovog Izvještaja.”

Izgleda da je tzv. Savjet vrlo sklon da progleda tzv. Obrađivaču kroz prste po pitanju upotpunjavanja dokumentacije - odnosno po pitanju nedostajućih stavova Obrađivača na pomenuti, “određeni broj inicijativa, predloga, sugestija”, koje su pristigle u prethodnoj fazi izrade planskog dokumenta - kad je PUPKO bio tek slatki mali koncept - sprawl-koncept, pardon.

Ne rekoh vam da je 16. maja (bješe li to u pretprošli četvrtak...), u starodrevnom Kotoru gradu - u sali Kina Boka - upriličena bila tzv. Javna prezentacija Nacrta Prostorno urbanističkog plana Opštine Kotor - u režiji MORiT i Opštine Kotor. Nisam svojim prisustvom uveličao taj događaj, nažalost - ali sam zato listao malo na tu temu - i nađoh (skalaradio.com) da je gospodin Pavle Radulović, ministar održivog razvoja i pripadajućeg mu turizma, u jednom trenutku mrtav hladan konstatovao “da je 5. aprila taj dokument (koji dokument? - Koncept PUPKO, ili pak Nacrt PUPKO? - op.a.) poslat u centralu UNESCO na mišljenje, te da su prilikom izrade nacrta uzete u obzir”, sad se uhvatite čvrsto za stolicu, molim vas, da vam se ne desi, kao meni, da padnete sa stolice, “sve primjedbe date na javnoj raspravi na koncept plana”.

I kome - pitam ja vas - sad da vjerujemo? Savjetu za reviziju planskih dokumenata, odnosno Izvještaju o izvršenoj reviziji Nacrta PUPKO - koji je zaveden u debele knjige 21. marta tekuće godine - odnosno gospodinu Svetislavu G. Popoviću, predsjedniku Savjeta - ili pak gospodinu Pavlu Raduloviću, ministru?

“Na dokument (Nacrt PUPKO - op.a.) su pozitivno mišljenje dala 22 državna organa (‘ajde! - op.a.), a građani (i građanke - op.a.) mogu dostavljati primjedbe”, dodao je Radulović, “koje će se uzeti u razmatranje”.

Vjerovali ili ne, postoji i tzv. Izvještaj o izvršenoj reviziji korigovanog - korigovanog, molim vas! - Nacrta Prostorno urbanističkog plana Opštine Kotor - koji je zaveden u debele knjige 4. aprila tekuće godine...

Ali o tom Izvještaju u narednom broju - ili pak u nekom od narednih brojeva.

( Borislav Vukićević )