Umjetnička djela građanima ili novom vlasniku?

Inicijativa da vrijedna umjetnička zbirka Instituta “Dr Simo Milošević” kada ta zdravstvena ustanova bude privatizovana, postane vlasništvo Opštine Herceg Novi, ni poslije šest godina nije dovedena do kraja, tako da i dalje postoji realna opasnost da ta ideja propadne.

Odbor direktora Instituta krajem 2013. godine donio je odluku da zajedno sa Opštinom osnuje nevladinu fondaciju „Banja Igalo“ sa ciljem da se sačuva fond umjetnina koji broji oko 800 slika prije svega, ali i drugih djela, procijenjenih na oko 300 hiljada eura. Djela bi ostala izložena u objektima Instituta, sve dok to novi vlasnik želi. U suprotnom, brigu i smještaj umjetnina preuzela bi Opština, odnosno, kako je prvobitno bilo zamišljeno, JU Muzej “Mirko Komnenović” i Galerija “Josip Bepo Benković”.

“Odluka bi stupila na snagu tek promjenom većinskog vlasnika kapitala Instituta Igalo. Do tada, vrijedne umetnine su isključivo vlasništvo Instituta”, kazala je “Vijestima” izvršna direktorica dr Gordana Rajović.

Druge informacije, kao da li su predlog dali Skupština opštine, “Vijesti” nisu mogle dobiti ni od nje, ni od predsjednika odbora direktora Ranka Konjevića i voditelja SPA galerije Instituta Željka Vavića.

I Skupština opštine Herceg Novi je, kao drugi osnivač, trebalo da se izjasni o osnivanju nevladine organizacije “Banja Igalo”, ali to nikada nije urađeno.

“Nikada nismo dobili predlog o osnivanju fondacije “Banja Igalo”, kaže sekretarka za kulturu Ana Zambelić Pištalo i ističe da su spremni da tu, hvale vrijednu inicijativu prihvate.

Jedan od bivših funkcionera lokalne uprave tvrdi da je Opština prije šest godina pripremila sve “papire” za donošenje odluke o osnivanju fondacije, ali da je na tome i ostalo.

”Vjerujem da bi u opštinskoj arhivi o tome morao postojati trag”, kaže sagovornik “Vijesti” koji je insistirao da ostane anoniman.

Plemenita ideja da umjetnička djela čiji su autori najpoznatiji umjetnici, najviše sa prostora bivše Jugoslavije, postane vlasništvo građana Herceg Novog možda se nikada ne realizuje, jer je privatizacija Instituta u toku. Najavljeno je da bi pregovori Vlade i konzorcijuma kojeg čine češka kompanija Philibert.a.s. i kompanija Vile Oliva biznismena Žarka Rakčevića o zaključenju ugovora o prodaji 56,48 odsto akcijskog kapitala Instituta za fizikalnu medicinu, rehabilitaciju i reumatologiju „Dr Simo Milošević“, uskoro trebalo da počnu.

Ukoliko pregovori budu uspješni i dođe do promijene većinskog vlasnika Instituta, treba očekivati da dođe i do promjene u odboru direktora. Novi odbor može poništiti odluku o osnivanju NVO “Banja Igalo”.

“Bila bi to velika šteta za grad”, saglasni su vlasnici nekoliko galerija, umjetnici i građani sa kojima smo o tome razgovarali.

Do sada su, koliko je poznato, sve hotelske kuće u Crnoj Gori kada su privatizovane, novim vlasnicima “predale” i sva umjetnička djela koja su bila u tim objektima. Ostaje neizvjesno da li će tako biti i sa Institutom “Dr Simo Milošević”.

Oko 800 djela procijenjeno je na 300 hiljada eura

U umjetničkoj zbirci Instituta je oko 800 djela koja je nedavno popisala stručna komisija u kojoj su bili istoričari umjetnosti Aleksandar Saša Čilikov, Nataša Đurović i Nenad Šoškić. Sačinjen je katalog koji sadrži fotografiju, ime autora, tehiku rada, dimenzije, mjesto gdje se nalazi i finansijsku procjenu koju je uradila komisija.

U zbirci su djela autora Milana Konjovića, Luke Tomanovića, Jovana Bijelića, Đorđa Bata Pravilovića, Borisa Veriga, Voja Tatara, Luke Berberovića, Naoda Zorića, Anke Burić, Janoša Mesaroša, Milića od Mačve, Ljubomira Popadića, Mihaila Pavlovića, Miša Vemića, Veska Gagovića, Smaila Bostandžića, Gligora Čemerskog, Jure Cekuta, Klavdij Palčića, Marka Musovića, Danice Basta, Ljubomira Popadića, Kemala Ramujkića, Pera Nikčevića i mnogih drugih.

Umjetnički fundus je stvaran od kada je Institut počeo da radi prije 70 godina. Većina djela je poklonjena, neka su i kupovana. Godine 2003. osnovana je galerija SPA Instituta u kojoj je organizovano preko stotinu izložbe i desetak umjetničkih kolonija, a izlagači su na poklon Institutu ostavljali svoja djela.

U okviru proslave jubileja, 70 godina od osnivanja Instituta “Dr Simo Milošević”, nedavno je u Galeriji “Josip Bepo Benković” organizovana izložba - izbor iz umjetničkog fundusa Instituta.

Portret dr Sima Miloševića

Jedan od bivših direktora Instituta dr Branimir Radojičić svojevremeno je otkupio portret dr Sima Miloševića, rad slikara Jovana Bijelića, jer do tada Institut nije imao nijednu sliku humaniste čije ime nosi.

Ulje na platnu plaćeno je tada 600 njemačkih maraka, a danas mu je vrijednost desetak puta veća. Radojičić je Institutu poklonio i skulpturu Miloševića koju je lično dobio na dar od njegove porodice koja je živjela u Kamenarima na hercegnovskoj rivijeri.

( Slavica Kosić )