Mimo će nas čuti na svojoj dalekoj zvijezdi

Ovogodišnje, 33. izdanje Grad teatra svečano će biti otvoreno 4. jula koncertom „Mimo od Budve“, kojim budvanski festival i Big Bend RTS, jedan od najznačajnijih džez orkestara u regionu, priređuju omaž Nikoli Mimu Mitroviću (1941-2010), legendarnom džez umjetniku, koji je dobar dio karijere proveo kao član ovog benda.

Kako u razgovoru za „Vijesti“ ističe Dragoslav Fredi Stanisavljević, prva truba Big Benda i njegov odgovorni urednik posljednjih deset godina, ovaj koncert za sve njih ima duboko emotivno značenje.

“To je posveta ne samo jednom izuzetnom džez muzičaru i kolegi od koga smo učili, s kojim smo imali privilegiju i čast da nastupamo, nego i divnom čovjeku, velikom gospodinu, džentlmenu i prijatelju, kakav je Mimo bio, zbog čega nam i danas nedostaje. Koncertom ‘Mimo od Budve’ predstavićemo istoimeni kompakt disk, koji je realizovan u zajedničkoj saradnji PGP-a RTS, odnosno, Radio Beograda i festivala Grada teatar, kao omaž liku i djelu Mima Mitrovića, koji je prije svega budvanski, crnogorski, ali i naš umjetnik”.

Budvanska publika imaće priliku da premijerno čuje sedam kompozicija, u čijim je izvođenjima Mimo Mitrović učestvovao. Da li je po tome kompakt disk “Mimo od Budve” jedno zaista ekskluzivno izdanje?

Te kompozicije su retrospektiva posljednjih 30 - 40 godina onoga što je Mimo snimao sa našim Big Bendom tadašnjeg Radio Beograda, čiji je član bio u jednom periodu, i to jeste ekskluziva. Mimo je bio i zaposlen u Radio Beogradu, i odatle je kasnije otišao u Švedsku. Sticajem okolnosti, njegova karijera je više bila vezana za Beograd, zato što u tom periodu nije bilo džez scene u Crnoj Gori. Mi ćemo svirati kompozicije od kojih će neke biti premijerno izvedene, koje su snimljene pre nekoliko decenija i posle toga se više nikada nisu izvodile. Na ovom kompakt disku su i dve kompozicije koje smo naknadno snimili, a komponovane su u čast Mima Mitrovića - jedna je „Blues For Mimo“, kompozitor i aranžer je Ivan Ilić, dirigent Big Benda RTS, a druga je “Mimo od Budve, balada koju je napisao Duško Gojković one godine kada smo, nažalost, izgubili Mima Mitrovića, i po kojoj je naslovljen ovaj kompakt disk.

Big Bend je u sklopu svog jubileja, 70 godina postojanja, objavio dva muzička izdanja, “Balkan soul” i CD sa Duškom Gojkovićem “Latin haze”, u znak sjećanja na velikog džez majstora Mima Mitrovića. Da li je na pravi način valorizovan doprinos koji je Mimo dao jugoslovenskoj i ovdašnjoj džez sceni uumjetnosti?

Mimo je svakako jedan od najvećih i najznačajnijih reprezenata džeza u nekadašnjoj Jugoslaviji, svirao je u Marković - Gut sekstetu, to je naš najbolji džez ansambl osamdesetih godina, tako da je u samom vrhu džez umjetnosti po mišljenju nas džez muzičara. Mi smatramo da to danas treba da bude realnost, da to mora da se zna, i da treba da ostane neki trag. Da se možda ustanovi nagrada koja će nositi ime Mima Mitrovića, ili da se neka muzička škola nazove po njemu. Ne smijemo da dozvolimo da ime umjetnika takvog formata ne bude stalno prisutno u ovdašnjoj kulturi, i da ga se sjećamo samo prigodno, povodom nekih datuma iz njegove biografije.

Mimo je i u evropskim krugovima bio prepoznat kao izvrsni multiinstrumentalista i vokalista - svirao je trubu, fligelhornu, flugabon, ventil trombon i flautu, povremeno je i pjevao, a bio je samouk. Koliko je to zaista rijetkost u muzičkom svijetu?

Rijetko je, zaista. Truba i trombon se još i nekako mogu svirati, iz slične su “porodice”, limeni duvački instrumenti. Ali, flauta nije. A Mimo je i flautu sjajno svirao, tako da je zaista bio jedan raritetni multiinstrimentalista, uz to i odličan pjevač, i sjajan umjetnik. Kada se danas sagleda njegova karijera, puno je tu uspjeha i briljantnih podataka. Mimo je bio i član „Trumpets and Rhythm Unit“ Duška Gojkovića, nastupao je sa mnogim velikim imenima svetske džez scene, kao što su Klark Teri, Erni Vilkins, Toni Skot, Keni Dru, Aladar Pege, Alvin Kvin, Sal Nistiko, predstavljao je Jugoslaviju 1983. u internacionalnom orkestru „All Stars Big Band“ Evropske Muzičke Unije (EBU) u Stokholmu… Značajan evropski uspjeh ostvario je kada je otišao u Švedsku, gdje je živio i radio od 1988, nastavljajući svoju veliku karijeru...

Gdje je mjesto džez kulture i onih vrijednosti koje on predstavlja, u ovo naše doba u kojem gotovo svi segmenti društva tonu u populističke i malograđanske registre?

Džez je bio najpopularniji kada se uz njega zabavljalo i igralo, a danas je džez umjetnost koja već počinje da bude apstraktna, što daje na važnosti. Ali, po mom skromnom mišljenju, džez gubi na nekoj ljepoti. Džez je imao svoj početak, razvoj i kraj, jer se ne razvija, kao što se ni klasična muzika ne razvoija. Klasična muzika je završila svoj razvitak prije sto godina, ovo su danas samo performansi, izvođenja, i neka tumačenja. I džez je krajem sedamdesetih godina prošlog vijeka završio svoj razvoj. Onda su posle toga došle razne fuzuje, i sada je džez umjetnička muzika koja se izučava u školskom sistemu, koja je priznata kao umjetnička muzika koja se izvodi, ali se ništa novo ne dešava. I to je prirodni proces. Šta se novo dešava u slikarstvu, u poeziji, u kinematografiji, ili u gastronomiji? Danas se napreduje u efektima, ali ne u umjetničkom razvoju, i zato je sada tako malo remek djela u svim oblastima umjetnosti i života.

Po čemu ćete vi, džezeri, najviše pamtiti Mima Mitrovića, čovjeka koji je bio poput nežne balade „Nancy (With The Laughing Face)“ Džimija Van Hojzena, koja je zauvijek ostala utisnuta u rilne jednog davnog albuma Seksteta Marković–Gut, i koju je Mimo tako divno svirao?

Posljednji nastupi Mima Mitrovića bili su u Beogradu, oktobra 2009. godine, otvorio je 25. Bgd Jazz Festival sa sekstetom Marković-Gut, koji je specijalno obnovljen za tu priliku kao svojevrsni omaž najboljem jugoslovenskom džez sastavu. Iste godine, 22. decembra, Mimo je ponovo bio sa starim društvom iz Big Benda RTS, kada je kao specijalni gost svirao na Novogodišnjem koncertu. Njegov odlazak, samo mjesec dana kasnije, 25. januara 2010. je, prije svega, ljudska tragedija, koja je posebno pogodila sve nas koji smo s njim radili, koji smo ga poznavali i voljeli. Izgubili smo ne samo muzičara koji je bio vodeći na ovom prostoru, koji je bio važan i u evropskim okvirima, nego i dragog prijatelja i čovjeka koji je u svakome od nas, a govorim prvo za trubačku sekciju, ostavio veliki trag i pečat.

Da li su i zidine budvanskog Starog grada vaša veza sa Mimom od Budve, možete li da pretpostavite šta bi on rekao da može da vas čuje 4. jula?

Mimo je obožavao Budvu, svoj rodni grad, kao što je obožavao i svoj instrument - svuda ga je nosio sa sobom, i uvijek je bio spreman da zajedno zasviramo. Mi smo učili od Mima, najprije kao djeca, pa kao mladići, a onda smo dobili privilegiju i čast da sviramo s njim. I to je ta ljepota džeza - godine nisu važne, bitno je samo da si dobar muzičar, i onda nastupaš sa majstorima raznih generacija. Poznajući Mima, da može da nas čuje 4. jula, mislim da on ništa ne bi rekao. Uzeo bi svoj instrument, bio sa nama na bini i svirao. Vjerujem da će nas na svojoj dalekoj zvijezdi ipak čuti…

Pravo sjećanje

Zanimljivo je da je koncertom Big Benda RTS prošle godine zatvoren Grad teatar. Kako vidite učešće na ovom festivalu?

Big Bend je prošle godine proslavio jubilej, objavili smo i kapitalno izdanje kompakt diska “Akvarel”, sa solistom svjetskog kalibra na trombonu Samjuelom Blazerom, a koncertom u Budvi završili smo i našu sezonu. U razgovoru sa Milenom Lubardom Marojević, direktorkom festivala, a moram da pomenem koliko je svestrana, i koliko ima senzibilitet da prepozna važne stvari, došli smo do ideje za ovaj projekat. To je značilo da odemo u arhivu Radio Beograda, da nađemo snimke Mima Mitrovića, da napravimo jedan njegov opus, i da sve to pokušamo da objedinimo i da realizujemo u jedan kompakt disk, koji će ostati kao pravo sjećanje na Mima Mitrovića.

Džez kao život

Da li je mjesto Mima Mitrovića ostalo upražnjeno?

Ako pričamo o Crnoj Gori, pojavilo se puno mladih, darovitih džez muzičara, koje predvodi sjajan gitarista Šule Jovović, koji je zaista regionalni top muzičar. Danas je džez dostupan svima, jer džez scene postoje u svakoj državi na Balkanu. Naravno, negdje su veće, negdje manje, s obzirom na broj stanovnika, školski sistem. Mi imamo privilegiju da u Srbiji već dvadeset godina postoji srednja muzička škola odsjek džeza, a sedam - osam godina taj odsjek postoji i na univerzitetu, tako da se neki nasljednici Mima Mitrovića javljaju, i to je prirodno. Ali, da li će se pojaviti neko formata njegovog dara i njegove posvećenosti, a za Mima je džez bio isto što i život, tek ćemo vidjeti.

( Vuk Lajović )