“Plovidbama” iz budžeta 3,8 miliona eura
Za julsku ratu kredita Crnogorska i Barska plovidba sakupile svega pola miliona svog novca, ostalo dala Vlada
Iz državnog budžeta za julske rate kredita za Crnogorsku i Barsku plovidbu plaćeno je 3,8 miliona eura, dok su preostalih oko pola miliona eura obezbijedile ove kompanije, saopšteno je “Vijestima” iz Ministarstva saobraćaja.
Nezavisni revizori za ove dvije državne kompanije su u izvještajima na poslovanje u 2018. saopštili da kompanije nemaju izvjesnost nastavka redovnog poslovanja jer su im gubici veći od kapitala, zbog čega bi preostali iznos kredita za koje je Vlada garantovala, oko 60 miliona glavnice, mogli pasti na teret države.
“Rata za Crnogorsku plovidbu iznosila je 2.798.733,80 dolara, od čega je iz budžeta obezbijeđeno 2,3 miliona eura, dok je preostali iznos obezbijedilo Društvo iz sopstvenih sredstava. Rata za Barsku plovidbu iznosila je 1.982.139,26 dolara, od čega je iz budžeta obezbijeđeno 1,5 miliona eura, a preostali iznos obezbijedila je Barska plovidba iz sopstvenih akumuliranih sredstava. Na ovaj način, stvorene su pretpostavke da državna garancija ne bude aktivirana, a da brodarska društva nastave sa obavljanjem djelatnosti”, navedeno je iz Ministarstva saobraćaja.
Slični iznosi iz budžeta isplaćenu su i za ratu u januarau. Vlada već treću godinu vraća rate za Crnogorsku plovidbu, a godinu pomaže i Barsku plovidbu. Kreditu su uzeti od Eksim banke za kupovinu četiri broda, dva za Crnogorsku 2009. godine i dva za Barsku plovidbu 2012. godine.
Iz Ministarstva navode da je cilj projekta bio obnova brodarstva i upošljavanje pomoraca.
“Međutim, tržište brodskog prostora za brodove za rasute terete je, posmatrano globalno, već dugi niz godina u recesiji, s tim da je tokom 2016. i 2017. godine dostiglo svoj istorijski minimum, te se isto značajno odrazilo na iznos prihoda i crnogorskih brodarskih društava. Usljed navedenih okolnosti, Crnogorska i Barska plovidba su od početka eksploatacije novoizgrađenih brodova, poslovali u otežanim uslovima ekonomskih kretanja na međunarodnom brodarskom tržištu, odnosno u uslovima stalnog pada vozarina. Iako u složenim uslovima poslovanja na pomorskom tržištu, brodarska društva su u toku grejs perioda, kada se plaćala samo kamata i ‘commitment fee’, uspijevala da servisiraju sve obaveze i ostvarivali višak poslovnih prihoda nad poslovnim rashodima”, naveli su iz Ministarstva.
Zarade brodova proteklih godina, iako su, kako kažu u Ministarstvu, bile na nivou ili iznad nivoa prosječnih zarada ove vrste i veličine brodova, nijesu bile dovoljne za plaćanje rata Eksim banci uz dodatni problem rasta kursa dolara.
Iz Ministarstva kažu da bi u slučaju da ne plate prispjele rate za kredit to “u ovom momentu značilo povlačenje cca 80 miliona eura preostalog kreditnog duga iz budžeta države”.
“Imajući u vidu značaj koji ova brodarska društva imaju za crnogorsku pomorsku privredu, a da je država većinski vlasnik oba privredna društva, evidentno je da i u tom smislu postoji dodatna odgovornost u svojstvu akcionara da se stara o pravovremenom izvršavanju preuzetih obaveza Društva i omogući stabilno poslovanje.
( Marija Mirjačić, Goran Kapor )