Incident na dalekom sjeveru: Testirana raketa kojom se Putin hvalio?

Glavni ruski nuklearni zvaničnik je juče obećao da će uspjeti u razvoju novog oružja, odavajući počast petorici naučnika koji su stradali u, kako se sumnja, neuspjelom pokušaju testiranja nove rakete kojom se hvalio predsjednik Vladimir Putin.

Naučnici su juče sahranjeni u zatvorenom gradu Sarov. Oni su poginuli u četvrtak u onome što je državna nuklearna agencija “Rosatom” opisala kao incident tokom testiranja rakete na mornaričkom poligonu na sjeveru zemlje.

Ministarstvo odbrane je prvobitno saopštilo da nije bilo zračenja, ali je povećanje nivoa radijacije u obližnjem gradu navelo američke nuklearne eksperte da posumnjaju da je testirana krstareća raketa na nuklearni pogon.

Eksperti sumnjaju da je oslobađanje radijacije nastalo kao rezultat nesrećnog slučaja tokom testiranja rakete „9M730 burevestnik“, nazvanoj po morskoj ptici burnici. Ona je dio novog stateškog naoružanja kojim se Putin pohvalio prošle godine. NATO ju je označio kao „SSC-X-9 Skyfall“.

Na memorijanoj službi u Sarovu, šef “Rosatoma” Aleksej Lihačev je pohvalio stradale nuklearne naučnike kao „ponos zemlje“ i „ponos atomskog sektora“, prenio je Rojters.

„Najbolje ćemo im odati počast tako što ćemo nastaviti rad na novim modelima oružja, što će definitivno biti obavljeno do kraja“, rekao je Lihačev, kako je prenijela agencija RIA.

U intervjuu koji je objavljen kasno u nedjelju, zvaničnik istraživačkog instituta u Sarovu Vjačeslav Solovljev nije rekao šta su tačno naučnici radili, samo je pomenuo mali nuklearni reaktor.

Solovljev je izjavio da institut radi na „izvorima termalne ili električne energije koristeći radioaktivne materijale, uključujući fisione i radioizotpne materijale“. Dodao je da se „to radi u mnogim zemljama. Amerikanci su prošle godine, takođe, testirali mali reaktor... Naš centar takođe radi u tom pravcu“.

Lokalna uprava u Sarovu, koji je udaljen oko 400 km od Moskve, objavila je dvodnevnu žalost, saopštivši da su eksperti stradali „obavljajući zadatak od nacionalnog značaja“, objavila je RIA.

Valentin Kostjukov, šef nuklearnog centra, koji je dio “Rosatoma”, rekao je da je testiranju prethodila godina pažljivog rada i da državna komisija istražuje šta je pošlo naopako. Rosatom je u subotu saopštio da je raketna proba obavljena na jednoj platformi i da se nakon testiranja zapalilo gorivo, što je izazvalo detonaciju.

Iako je ministarstvo odbrane prvobitno saopštilo da nije primijećena nikakva promjena u nivou radijacije nakon eksplozije u četvrtak, lokalni zvaničnici u obližnjem gradu Severodvinsk su saopštili da je radijacija nakratko porasla. Zabrinuti lokalni žitelji su napravili zalihe joda, koji se koristi za smanjenje posljedica izlaganja radijaciji.

Ne zna se hoće li „oružje osvete“ ugledati svjetlo dana

Analitičar Mark Galeoti sa londonskog Kraljevskog instituta ujedinjenih službi kaže da „postoji puno sumnji u vezi sa tim hoće li ‘burevestnik’ ikad ugledati svjetlo dana“. On podsjeća da je i druga napredna ruska raketa „bulava“ godinama bezuspješno testirana. Rakete „cirkon“ i „posjedon“ su napredniji projekti i već postoji prototip podvodnog drona „posejdon“, navodi BBC.

Međutim, „posejdon“, kao i „burevestnik“, predstavljaju „apokaliptično“ oružje, kaže Galeoti - praktično je samo za totalni nuklearni rat.

List ruske vlade „Rosijskaja gazeta“ je prošlog mjeseca opisao „burevestnik“ kao „oružje osvete“. Tako su nacisti zvali svoje “V-rakete”, ispaljene na Veliku Britaniju u Drugom svjetskom ratu.

( Angelina Šofranac )