Pobuna protiv predsjednika: Matematičar podijelio Makronov tabor

Pokušaj Emanuela Makrona da kontroliše skupštinu garada Pariza osujećen je prošle nedjelje nakon što je poslanik vladajuće partije Sedrik Vilani kazao da će izazvati predsjednikovog kandidata u pobunjeničkom potezu veoma sličnom onom koji je Makrona doveo na vlast 2017. godine.

Vilani je ekscentrični matematički genije koji je ušao u politiku 2017. kada je Makronova partija Republika u pokretu (LREM) promijenila parlamentarnu sliku u Francuskoj, i postao je jedan od najpopularnijih Makronovih ljudi, navodi Rojters.

Pola godine uoči opštinskih izbora u martu, njegov potez ugrožava Makronove šanse da osvoji francusku prijestonicu kako bi izgradio lokalnu bazu stranke i ušao u posljednje uporište starog establišmenta kojim su dominirali socijalisti ili konzervativci.

Istraživanja javnog mnjenja pokazuju da Vilani i Benžamen Grivu, bliski Makronov saveznik koji je pomogao da bivši investicioni bankar uđe u Jelisejsku palatu, imaju skoro izjednačene šanse da postanu gradonačelnici Pariza.

„Mnoga kompleksna pitanja moraju biti riješena, a to se može učiniti udruživanjem snaga“, kazao je Vilani pristalicama. „Cijeli život sam rješavao složene probleme prije nego što sam ušao u politiku“, kazao je on, dodajući da bi bio prvi istinski „ekološki gradonačelnik Pariza“. Ankete su pokazale da bi Vilani ili Grivu dobili 25 odsto glasova na izborima u Parizu, ukoliko bi neki od njih dvojice odustao prije izbora i da bi bili ispred Ane Hidalgo, ali da bi ukoliko bi se kandidovali obojica podijelili tih 25 procenata.

U drugom slučaju Hidalgo bi pobijedila na izborima, uprkos tome što je omražena zbog pretrpanih ulica i zagađenog vazduha.

Pobuna sa kojom se sada suočava Makron, kako navodi Rojters, podsjeća na njegov liberalni poduhvat - koji mnogi nazivaju izdajom - protiv socijalističkog prethodnika i bivšeg mentora Fransoa Olanda.

Analitičari tvrde da Makron nije izvukao lekcije iz sopstvenog političkog uspona i da je zatečen podrškom koju ima Vilani, a koji je na skupu u julu okupio 800 ljudi i postao je miljenik Parižana. Visoki zvaničnici LREM-a u početku su odbacivali Vilanijeve političke ambicije i smatrali da su osuđene na propast, piše britanska agencija.

Međutim, Vilanijeva kandidatura sve je više vjerovatna, a partija ne zna kako da se nosi sa tim: da li da čekaju i nadaju se da će mu podrška opasti ili da izbace Vilanija iz stranke i rizikuju jačanje njegove antiestablišment harizme.

„Sedrik je matematičar, ali trebalo još malo da se preračuna. Podjele vode do propasti. Jedinstvo znači pobjedu“, kazao je za Rojters Rišar Ferand, Makronove lojalista i šef donjeg doma parlamenta. Prepoznatljiv po širokim kravatama i broševima u obliku pauka, Vilani je 2010. dobio Fildsovu medalju, koja je matematički ekvivalent Nobelovoj nagradi.

U politici je uspio da osvoji birače.

„Njegova strategija je jednostavna. On želi da ostane dosljedan prvobitnoj Makronovoj naraciji: nekoga bez partijske strukture ko će uzdrmati establišment“, kazao je Fredrik Dabi iz istraživačke agencije Ifop.

Stefani Rozes iz firme „Cap“ za strateški konsalting kazala je da je Makron greškom pretpostavio da će svaki kandidat koji se kandiduje pod njegovom zastavom biti izabran u Parizu. Njegova partija je osvojila trećinu glasova u francuskoj prijestonici na izborima za Evropski parlament u maju mjesecu.

Grivu je razdorna ličnost koja je udaljile mnoge iz sopstvenog tabora kada je za stranačke rivale kazao da su „glupani“, što je bila samo jedna od uvreda koje su procurile u medije.

„Najveći je paradoks što bi izbor Grivua predstavljao okretanje staroj školi. Sedrik Vilani bi u Parizu pokrenuo ono što je dovelo do pobjede Emanuela Makrona u Francuskoj“, kazala je Rozes.

Makron tek treba da prihvati Grivua, a ako to učini sočiće se sa rizikom da kasnije kaska za matematičarem ukoliko Grivu ne bude izabran.

Vilanijevi saradnici su veoma oprezni i njegovu kandidaturu ne predstavljaju kao izazov Makronovom autoritetu. „Sedrik Vilani je kazao Emanuelu Makronu i premijeru Eduardu Filipu da njegova eventualna kandidatura u Parizu neće predstavljati čin prkosa prema njima“, kazao je za Rojters izbor blizak genijalnom matematičaru.

( Nada Bogetić )