Žozep Borel: Evropljanin i čovjek jasnih riječi

Žozep Borel je dobra vijest i za Španiju i za Evropu. Taj 72-godišnji Katalonac biće novi visoki predstavnik Evropske unije za spoljnu politiku i bezbjednost.

Ironija je neizbježna: Žosep Borel, čovjek koji treba da predstavlja Evropsku uniju u svijetu kao novi visoki predstavnik za spoljnu politiku, ne može da otputuje u selo u Kataloniji u kojem je rođen. Tamo je prevelika mržnja prema njemu, rekao je prije nekoliko mjeseci za „Zidojče cajtung“. Borel je odlučan zagovornik jedinstva Španije, što ga u očima katalonskih separatista čini izdajnikom. Za njih je već i njegovo prošlogodišnje imenovanje na mjesto ministra spoljnih poslova u vladi Pedra Sančeza bilo uvreda. A sada bi on trebalo da dobije jedan od najboljih poslova u Briselu.

Borel je studirao u Stanfordu i Parizu, a jedno vrijeme živio je u jednom kibucu u Izraelu. Ima više od četiri decenije radnog iskustva u španskoj i politici EU. U Briselu niko ne sumnja u to da je on ima i intelektualno znanje i da posjeduje veštine neophodne za obavljanje funkcije viokog predstavnika EU za spoljnu politiku. Više se smatra da bi prepreka mogle da budu njegove godine – sljedeće godine će napuniti 73. Takođe, diplomatija kao umjetnost brušenih riječi i subliminalnih poruka nije uvijek njegov stil.

Važne osobine u ključnim vremenima

Ipak, da bi se u strateški ključnim vremenima Evropska unija etablirala kao nezavisna sila između SAD i Kine, a uz to još i suprotstavilo Putinu koji neprestano ispituje gde su granice, jasne riječi i samopouzdanje ne mogu da škode. Predsjednica Evropske komisije Ursula fon der Lajen, šefica Evropske centralne banke Kristin Lagard i konačno Žoseph Borel, podržani francuskim predsjednikom Makronom i njemačkom kancelarkom Merkel – tako je formiran jak tim sačinjen od iskusnih ljudi. Međutim, moraće veoma da se prati kako će Borelu poći za rukom da napravi politički balans sa specifičnim interesima istočne i srednje Evrope.

Nada postoji i za ljude koji pate u preostalim diktaturama u Latinskoj Americi, jer bi Borel, kao novi šef evropske diplomatije, mogao da poveća pritisak na te režime. On je recimo u znatnoj mjeri doprinio tome da Španija prizna venecuelanskog opozicionog lidera Guada Guaida kao legitimnog privremenog predsjednika. Španija je oduvijek za Latinsku Ameriku bila najvažniji igrač u Evropi – ono što se dogovori u Madridu, često se potom može naći u rezolucijama Evropskog parlamenta i u politici glavnih gradova Evropske unije.

Osovina Berlin-Pariz-Madrid

Španija sada želi više i s tim ciljem bi Borel mogao da bude pravi čovjek, u pravo vrijeme i na pravom mjestu. Zbog Bregzita i otuđivanja Italije od Brisela, postoji nada da bi osovina Berlin-Pariz mogla da bude upotpunjena Madridom. To bi za Evropu bila pozitivna stvar.

Južnoevropske zemlje-članice EU bi na taj način, uprkos velikim političkim izazovima na unutrapnje planu, konačno dobile solidnog, proevropskog, multilateralno orijentisanog advokata kakvog i zaslužuju. Integracijom u sve to Portugalije, Iberijsko poluostrvo u potpunosti bi postalo treći najjači centar moći u Evropi. Solidna budžetska i finansijska politika, udružena sa liberalnom socijalnom politikom – teško da se može poželjeti više čak i na evropskom sjeveru. Borel će se u Evropi zalagati za Španiju, upravo tako se može razumjeti kandidatura premijera Sančeza.

( Deutsche Welle )