Divljenje državi, narodu i kralju Nikoli

Povodom obilježavanja 60 godina postojanja Arhivskog odsjeka Nikšić u foajeu Nikšićkog pozorišta otvorena je izložba dokumenata “Izrazi divljenja kroz pisma i čestitke kralju Nikoli 1910. godine“, Violete Krivokapić, načelnice nikšićkog Arhivskog odsjeka. Posjetioci su imali priliku da na 18 panoa vide 36 čestitki i preko 100 dokumenata koje su tehnički pripremili Vukota Vukotić i Jelena Nikolić, dok je za stručnu i naučnu obradu bio zadužen Srđan Pejović.

“Cilj ovakvih tematskih izložbi je popularisanje crnogorske arhivske djelatnosti i podizanje svijesti o potrebi cjelovite zaštite arhivalija, kao opšteg dobra od istorijskog, kulturnog, dokumentarnog a nerijetko i kulturnog dobra. Ovakav vid prezentacije je prilika upoznavanja sa specifičnim stručnim poslovima koje obavljaju arhivisti kako bi se obezbijedila i sačuvala arhivska grada budućim generacijama i bila dostupna za korišćenje”, kazala je Mirjana Kapisoda, pomoćnica direktora Državnog arhiva Crne Gore, otvarajući izložbu.

Kako je istakla, Violeta Krivokapić i saradnici su, “zahvaljujući svojstvenim arhivističkim senzibilitetom” izvršili odabir dokumenata iz arhivskih fondova Uprave dvora i Ministarstva inostranih djela, i poput “nekog mozaika virtuelno dočarali pravi arhipelag pojedinačnih i kolektivnih dešavanja, zbivanja i manifestacija”.

„Dok je većina balkanskih država tražila po Evropi vladarsku dinastiju iz neke od kuća plemenitog, slavnog i starog porijekla, svoju vladarsku porodicu Crna Gora uzdigla je iz redova vlastitog stanovništva. Značaj crnogorske dinastije Petrović- Njegoš rastao je uporedo sa širenjem i jačanjem cmogorske države. Dvovjekovna tradicija i vodeća uloga u crnogorskom društvu, nesporno ogromne istorijske zasluge i niz velikih ličnosti koje je ova kuća dala Crnoj Gori, osigurali su joj ugled i popularost izvan granica zemlje”, kazala je Kapisoda i dodala da je popularnost kralja Nikole ”posebno porasla krajem 19. vijeka, kada su uspostavljene srodničke veze sa najstarijim lozama Evrope - Romanovima i Savojama.

Potpredsjednica Opštine, Sonja Nikčević, podsjetila je da je Arhivski odsjek osnovan 1. septembra 1959. godine i da je za šest decenija ispunio ulogu “čuvara baštine”.

“60 godina Arhivskog Odsjeka je jubilej koji obavezuje sve, a prvenstveno arhiviste od kojih savremeno društvo očekuje sve više. Za šest decenija postojanja i djelovanja u Nikšiću, Arhiv je polako ulazio u procese tranzicije i modernizacije te se dostojno izborio za mjesto, status i tretman u našem gradu i državi, ali i u okruženju, te se nadamo da će i u budućnosti biti tako i da će dostojno kroz kulturu sjećanja čuvati crnogorsku baštinu”, kazala je Nikčević.

Autorka izložbe kazala je da ona i njene kolege kroz dokumenta traže tragove prošlosti, a da značajno mjesto u toj prošlosti predstavlja i proglašenje kralja Nikole 1910. za suverena Crne Gore. To je po mnogima najznačajniji događaj u novijoj istoriji Crne Gore, istakla je ona i dodala da se kroz pisma i čestitke vide simpatije, divljenje i poštovanje prema narodu u Crnoj Gori, a prije svega prema kralju Nikoli.

( Svetlana Mandić )