Pod plaštom privatnosti kriju se zloupotrebe

Isplata jednokratne socijalne pomoći nerijetko je skrivena od očiju javnosti - imena korisnika i dodijeljeni iznosi ostaju tajna, uz obrazloženje nadležnih da se time štiti privatnost najsiromašnijih.

Ta činjenica, ponovljeno je više puta, omogućava i ogroman prostor za manipulaciju lokalnih vlasti. Više primjera tokom minulih godina ukazuje na to da je taj vid pomoći zloupotrebljavan.

Zbog nedostaka podataka i nejasnih kriterijuma, nije poznato ni da li pomoći stiže do onih kojima je najpotrebnija.

Institut jednokratne socijalne pomoći u Crnoj Gori funkcionište kroz sistem centara za socijalni rad i budžete lokalnih uprava.

Uvidom u odluke o budžetima sjevernih opština, zaključuje se da se na iznosima navodno opredijeljenim za jednokratnu socijalu - ne štedi.

U Mojkovcu su ove godine za to opredijelili 20.000, u Breanama 45.000, Rožajam 40.000, u Kolašinu 14.000, na Žabljaku i u Andrijevici po 7.000, a u Petnjici 6.000 eura.

Iznosi za podršku siromašnim sugrađanima su u nekim opštinama drastično ražličiti iz godine u godinu, pa je u Rožajama prošle godine za tu namjenu bilo planirano dvaput više novca nego ove godine, a u Kolašinu dvaput manje.

Prema onome što su “Vijestima“ saopštili u nekoliko lokalnih uprava, opravdanost svakog zahtjeva provjerava se kod Sekretarijata za opštu upravu, nakon čega se rješenjem dodjeljuje jednokratana socijalna pomoć.

Tvrde i da je je procedura jasna i da nema mahinacija.

U nekoliko opština prizanju da na krajnju odluku kome će biti dodijeljena socijalna pomoć imaju predsjednici opština.

Kolašinska opozicija je, u više navrata, oštro kritikovala činjenicu da je vlast, koju u tom gradu predvodi Demokratska partija socijalista (DPS), ove godine opredijelila više za tu vrstu socijalnih davanja. Kritičari kažu da sumnjaju i da će dio takozvanih budžetskih rezervi biti sumnjivo iskorišćen.

Iz odborničkog kluba Socijaldemokratse partije (SDP) navode da su sredstva za tu namjenu u Kolašinu 2012. i 2013. godine, kada je DPS takođe bila na vlasti, iznosila više od 30.000 eura.

Dvije godine kasnije, kada su izgubili vlast, za jednokratne socijalne pomoći opredijeljeno je svega 3.680 eura, pa ponovo višestruko uvećana po povratku DPS-a na vlast.

Istovremeno, podsjećaju iz SDP-a, “ukinuta su sredstva za lap-topove koji su dodjeljivani svim polumaturantima kako bi obezbijedili jednaku dostupnost obrazovanja svoj djeci”. I iz opozicije u još nekoliko opština tvrde da proces dodjele jednokratne socijalne pomoći iz lokalnih budžeta nikada nije bio transparentan.

Opštine su od 26. avgusta do 9. septembra, tokom izborne 2016. godine, na primjer, za jednokratnu socijalnu pomoć isplatile skoro 40.000 eura. To je, kako je tada saopšteno iz Centra za demokratsku tranziciju (CDT), bilo tri puta više u odnosu na prethodni izvještajni period.

Tokom iste godine, kako su objelodanili iz NVO “Institut alternativa”, Opština Nikšić je socijalnu pomoć dodjeljivala za fudbalsko takmičenje, objavljivanje zbirke pjesama, organizovanje diplomske izložbe, usavršavanje u Italiji i renoviranje kancelarija u mjesnim zajednicama.

Prema podacima iste organizacije, slično su postupali i na Cetinju, pa su pod šifrom jednokratne socijalne pomoći davali novac za otvaranje izložbe slika, snimanje spota, stručno usavršavanje i međunarodnu promociju umjetnika...

Država lani isplatila više od pola miliona

Ništa manje nije problematična ni raspodjela jednokrate socijalne pomoći preko centara za socijalni rad. Prema podacima koje je nedavno saoštio MANS, prošle godine jednokratnu socijalnu pomoć koristilo je skoro 7.500 građana, a za tu namjenu iz državnog budžeta izdvojeno je nešto više od pola miliona eura.

Iznosi koje iz tih ustanova isplaćuju čak i u opštinama sa manje od 10.000 stanovnika - nijesu mali. Tako je, na primjer, tokom minule dvije godine, na području kolašinske i mojkovačke opštine Ministarstvo rada i socijalnog staranja, odnosno Centar za socijalni rad, na ime jednokratne pomoći isplatilo blizu 34.000 eura. To pravo je iskoristilo 314 Kolašinaca i Mojkovčana.

( Dragana Šćepanović )