Kako to da su Blažo Đukanović i partneri jeftiniji za 43 miliona? (INFOGRAFIKA)
Njemačko-slovenački konzorcijum traži da se provjeri jesu li svi ispunili tehničke uslove propisane tenderskom dokumentacijom zbog razlike u cijeni. Razlika između ponuda je i do 43 miliona
Za desetine miliona eura različite cijene u ponudama koje su za ekološku rekonstrukciju Termoelektrane Pljevlja dostavila dva konzorcijuma i jedna kompanija, otvorile su niz dilema - da li je ovaj julski tender Elektroprivrede (EPCG) valjano pripremljen, da li svi ponuđači ispunjavaju tehničke uslove propisane tenderskom dokumentacijom zbog razlike u cijeni...
Predstavnici njemačko-slovenačkog konzorcijuma “Hamon-Rudis” i kineske grupacije “Shangai Electric”, čije su ponude značajno skuplje od konzorcijuma registrovanog u Kini u kojem su i crnogorske kompanije, već su dostavili prve prigovore. Komisija EPCG, tek, treba da ocijeni ispravnost ponuda i da ih vrednuje.
Iz kabineta ministarke ekonomije Dragice Sekulić “Vijestima” je saopšteno da je EPCG 27. marta 2018. potpisala ugovor sa njemačkom kompanijom “Steag Energy Servicies” za izradu idejnog projekta i elaborata o procjeni uticaja na životnu sredinu projekta ekološke rekonstrukcije TE Pljevlja pa su oni garant kvaliteta tendera.
Ponudu od 54.427.700 eura sa uračunatim PDV-om dao je konzorcijum u kojem su “DEC International”, “Bemax” iz Podgorice, BB “Solar” u suvlasništvu Blaža Đukanovića (sina crnogorskog predsjednika) i firma “Permonte”. Ponudu od 72.539.500 eura sa PDV-om poslao je njemačko-slovenački konzorcijum “Hamon-Rudis”, a treću - najskuplju ponudu, dostavila je kineska grupacija “Shangai Electric” iz Šangaja i ona iznosi 97.922.683 eura.
“Komisija EPCG će nakon razmatranja ponuda detaljnim uvidom utvrditi ispravnost istih i pristupiti ocjeni, pregledu i vrednovanju ponuda”, naveli su iz kabineta ministarke Sekulić u odgovoru na pitanje kako je moguća ovolika razlika u cijenama zainteresovanih ponuđača.
Primjedbe skupljih ponuđača
Predstavnici njemačko-slovenačkog konzorcijuma “Hamon-Rudis” i kineske grupacije “Shangai Electric” dali su nakon otvaranja ponuda u ponedjeljak primjedbe na ponudu konzorcijuma u kojem su “DEC International”, “Bemax”, “BB Solar” i “Permonte”.
Puno ime kineske kompanije “DEC Intenational” koja je nosilac konzorcijuma je “Donfang Electric International Corporation”, čije je sjedište u Čengdu, glavnom gradu provincije Sečuan u Kini.
Predstavnik “Hamon-Rudisa”, prema zapisniku sa otvaranja ponuda, u koji su “Vijesti” imale uvid, zamjerio je što nisu popunjeni podaci o ponuđaču na strani 3, što su za “DEC” dostavljeni porezi na nacionalnom nivou, ne i na lokalnom nivou. Ukazali su i na nedostatak radnih knjižica (stoji da nijesu mogli dobiti potvrde o zaposlenju zbog kratkog vremena). Isti konzorcijum je naveo da je bankarska garancija konzorcijuma koju predvodi “DEC” “neprecizna u dijelu naplate…”. Generalna primjedba je bila da se provjeri jesu li svi dobavljači ispunili tehničke uslove propisane tenderskom dokumentacijom zbog razlike u cijeni.
Predstavnica “Shangai Electric” grupacije Margareta Silva Kovač prigovorila je da “prevodi dokumenata nemaju potrebne pečate, da nisu dostavili dokaz o plaćenim taksama na nacionalnom nivou, te da su prevodi dokumenata konzorcijuma ‘DEC’ kopije, a ne originali”.
Mijović: Neka ponište tender
Bivši član Odbora direktora EPCG i funkcioner pokreta URA Dejan Mijović sumnja da je tender namješten i da ga treba poništiti.
“Jedan prijatelj se upravo našalio: ‘Što zovu ove strance, kad Blažo to može sam’. Dakle, tender bi trebalo poništiti jer su razlike između ponuda ogromne. Kada nisu namješteni, takve razlike se na tenderima ne dešavaju ako tehničke specifikacije vjerodostojno prikazuju potrebne radove i opremu. Ako konkurenti sa visokim cijenama ne fingiraju učešće da bi pomogli projektovanom dobitku, onda je to najvjerovatniji razlog zašto su se u ovom slučaju pojavile takve razlike. Što god da je u pitanju, dobra praksa je da se tender poništi jer očigledno nije dobro pripremljen”, tvrdi Mijović.
“Vijesti” su direktora Proizvodnje EPCG i v. d. direktora TE Pljevlja Luku Jovanovića pitali zbog čega su ponuđene cijene za ekološku rekonstrukciju TE Pljevlja toliko različite, da li je ovaj tender bio dobro pripremljen i da li su potencijalnim izvođačima radova bile dostupne sve važne informacije.
EPCG: Jednako prema svima
Umjesto Jovanovićevog, stigao je odgovor iz Sektora za korporativne komunikacije EPCG.
„Podsjećamo da je vrijednost projekta bila 45 miliona eura bez uračunatog PDV-a, odnosno 54.450.000 sa PDV-om. Ta vrijednost je i ranije bila objavljivana u javnosti i zasnivala se na rješenju idejnog projekata koji je izradila renomirana njemačka komanija ‘Steag Energy Services GmbH’. Tokom trajanja cjelokupnog tenderskog procesa sve zainteresovane strane imale su mogućnost pojašnjenja i postavljanja pitanja a Komisija za otvaranje i vrednovanje ponuda je, u definisanom roku, odgovorila na ukupno 250 pitanja, a sva ta pitanja i odgovori objavljeni su na Portalu javnih nabavki”, saopšteno je iz EPCG.
Otvoreni postupak za rekonstrukciju TE Pljevlja objavljen je 11. jula 2019. nakon što je Bord EPCG donio Odluku o investiciji. Projekat podrazumijeva izgradnju sistema za odsumporavanje, sistema za denitrifikaciju, unapređenje rada elektrofilterskog postrojenja i izgradnju sistema za tretman otpadnih voda... Značajan je i sa aspekta obezbjeđivanja izvora toplotne energije za toplifikaciju Pljevalja.
Komisija koja ocjenjuje ponude
Komisija Elektroprivrede za otvaranje i vrednovanje ponuda na ovom tenderu formiranja je rješenjem od 3. jula 2019. godine, a njena predsjednica je diplomirana pravnica Marija Đukanović. Među članovima su diplomirani ekonomista Andrija Lazović, elektro inženjer Ljubiša Janković i četiri mašinska inženjera Dragan Babić, Duško Gačević, Vukoman Joksimović i Amer Bambur.
Šta rade ponuđači
“Donfang Electric International Corporation” je jedna od vodećih kineskih državnih kompanija za energetiku i energetske tehnologije. Prema podacima sa sajta te kompanija, njeni pogoni čine jednu trećinu ukupne kineske proizvodnje u termoelektranama, kao 40 odsto proizvodnje u hidroelektranama.
“Kao aktivni svetski energetski izvođač, ‘DEC Ltd’. je uradio više od 100 projekata širom svijeta u oblasti toplotne energije, hidroelektrane, zaštite životne sredine i drugih, a uvršten je u listu najboljih kineskih izvođača radova i ENR Top 225 međunarodnih ugovora”, navedeno je na sajtu ove kompanije. Na ogromnom spisku imena država gdje su radili od 1984. godine su SAD, Kanada, Brazil, Peru, Filipini, Malezija, Indonezija,... ali i Jugoslavija.
Ova kompanija ima i strateški ugovor o saradnji sa ruskom državnom energetskom kompanijom RAO koja je ranije bila zainteresovana za privatizaciju TE Pljevlja.
U konzorcijumu sa ovim kineskim gigantom nalaze se crnogorske firme “Bemax”, koja se većinom bavi izgradnjom puteva i sličnim građevinskim projektima, kao i male “BB Solar” i “Permonte”. Vlasnici “BB Solara” su Blažo Đukanović i Ivan Burzanović, a njihov ukupni promet prošle godine iznosio je 4,8 miliona eura. Bave se električnim instalacijama i većinom posluju sa Vladom i crnogorskim opštinama.
Četvrti član je “Permonte”, firma koja se bavi inženjerskim i tehničkim savjetovanjem, a lani je imala promet od svega 31 hiljadu eura. Njen vlasnik je Branka Vujadinović, a direktor Dejan Jovović.
Njemačko-slovenački konzorcijum “Hamon-Rudis”, vodi njemački “Hamon” koja je jedna od najvećih evropskih kompanije za izgradnju energetskih postrojenja, sa realizacijom od preko šest hiljada projekata širom svijeta. Osnovana je 1906. godine. Rudis je slovenačka kompanija za projektovanje i izradu energetskih postrojenja sa 60 godina iskustva.
Treću ponudu predao je “Shanghai Electric” osnovan čak 1880. godine. Bavi se projektovanjem i proizvodnjom opremu za sve vrste elektrana, kao i njihovom izgradnjom. Ona je treća kompanija po prihodima u kineskoj industriji, sa godišnjim prometom od preko sedam milijardi eura i projektima širom svijeta.
( Goran Kapor, Milorad Milošević )