Vade pijesak iz Zete, pa u rupe trpaju otpad

Osim zabrinjavajuće količine fekalija koje su bez prečišćavanja ispuštaju u Zetu, voda te rijeke zagađena je organskim i neorganskim otpadom iz industrije, poljoprivrede, saobraćaja, a udubljenja u koritu nastala eksploatacijom pijeska i šljunka, koriste se za deponovanje otpadnog materijala.

To piše u Nacrtu Studije zaštite i uspostavljanje zaštićenog prirodnog dobra dolina rijeke Zete.

U tom dokumentu, objavljenom na veb stranici Opštine Danilovgrad, piše i da rijeku ugrožava eksploatacija pijeska i šljunka duž korita Zete.

“Na taj način je stvoren veliki broj rupa, koje se najčešće koriste za lagerovanje smeća i otpada. Eksploatacija kamena u kamenolomu u Spužu direktno je ugrozila autohtone ekosisteme i postojeću floru a mjere rekultivacije nijesu uopšte izvršene već se postojeća udubljenja koriste za deponovanje otpadnog materijala”, piše u Nacrtu.

Istakli su da je voda rijeke pod uticajem brojnih antropogenih faktora i da tome doprinose i organsko i neorgansko zagađenje iz industrije, poljoprivrede, saobraćaja i urbanog područja, neodgovarajuće odlaganja čvrstog i drugih vrsta otpada...

“Većina ovih faktora/procesa je u okviru nadležnosti Opštine Danilovgrad, te je važno kreirati sistem monitoringa i djelovanja koji je koordiniran sa ostalim relevantnim institucijama kako bi se smanjili i ublažili efekti negativnih antropogenih uticaja na području rijeke Zete. Zaštita prirodnih vrijednosti je jedan od najvažnijih uslova za očuvanje područja rijeke Zete na teritoriji opštine Danilovgrad i zato je neophodno uspostaviti sistem kontrole nad svim postojećim i potencijalnim subjektima koji svojim aktivnostima dovode do njegovog zagađenja”. Naglašeno je da je potrebno uspostaviti kontrolu svih privrednih subjekata (stvarnih/potencijalnih zagađivača) na tom području i uspostaviti stalno praćenje njihovog proizvodnog procesa i načina tretiranja otpadnih voda.

“Zetu ne uništavaju samo Danilovgrađani, preduzeća koja posluju na teritoriji te opštine i proizviđači”, kazao je juče “Vijestima” direktor NVO Ekološki pokret “Ozon” Aleksandar Perović.

On je istako da ništa bolja situacija nije ni u Nikšiću, kroz koji rijeka Zeta protiče, i nabrojao neke od najvećih zagađivača:

“Željezara, Mljekara ‘Nika’, naselja, privatne farme.. Pivara, mesara ‘Goranović’ i bolnica Brezovlk imaju postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda, grad ima postrojenje koje je u fazi testiranja, ali ne informišu javnost o rezultatima tj. parametrima na mjestu ispusta u prirodni recipient.”

Perović je istakao da Ozon dobija mnogo pritužbi od mještana Brezovika:

“Koji se žale na bolnicu i neprijatne mirise dovode u kontekst nefunkcionisanja postrojenja koje tretira otpadne vode te ustanove”, kazao je on.

“Vijesti” su juče objavile da se samo iz svinjogojske farme u Spužu, u vodu Zete dnevno izlije 20 kubika tečnog đubriva, odnosno oko 7.300 kubika fekalija godišnje. Osim fekalija iz farme “Niksen Čavor” u Zetu se izlivaju i komunalne otpadne vode, uglavnom opterećene organskim materijalom iz farme kokošaka, mljekare “Lazine”, klanice, gradskih naselja Danilovgrad i Spuž i Zavoda za izvršenje krivičnih sankcija. Zbog neregulisanog prečišćavanja otpada, Zetom plivaju i azot, fosfor, amonijak, metan, pesticidi, herbicidi, biostimulatori, kalcijum-karbonat...

Spuška farma mjesecima otpad ispušta bez dozvole, a pitanje je da li i ostali privredni subjekti to čine na zakonit način.

Perović je istakao da je pitanje dozvoljavanja nesmetanog rada privrednim subjektima koji nemaju potrebne dozvole i ne ispunjavaju zakonski propisane ekološke standarde, prostor za pravosudne i tužilačke organe:

“Da ispitaju i koruptivno- kriminalne aktivnosti, pošto se mogu prepoznati elementi organizovanog ekokriminala.”

Perović je kazao da je Zeta, sa ekosistemskog aspekta, najvažnija rijeka centralnog regiona Crne Gore.

“S obzirom na to da protiče kroz Nikšić, Danilovgrad i Podgoricu, trpi značajna opterećenja od otpadnih gradskih i industrijskih voda, koje se direktno izlivaju u nju. Prosto je nekulturno tražiti u 21. vijeku bilo kakvu argumentaciju za postojeće stanje, jer u ovom momentu civilizacije, pravilno upravljanje otpadnim vodama i rijekama je u istoj ravni sa zaštitom javnog zdravlja i po tome se mjeri i nivo razvijenosti kulture i infrastrukture jednog društva”, rekao je on.

( Jelena Jovanović )