Kolašin: Privatizacija pojela privredu

U situaciji kada je u Kolašinu kolektiv sa najviše zaposlenih Opština, a stopa nezaposlenosti daleko iznad državnog prosjeka, teško je povjerovati da je nekada u toj varoši bilo oko 2.000 radnika u privredi.

Najintenzivniji period razvoja grada bio je od sredine 60-ih do početka 90-ih godina prošlog vijeka, a nekoliko uspješnih preduzeća garantovalo je dobar standard Kolašincima. Od svih tih firmi sada su ostale opustošene proizvodne hale, rasprodata imovina, prevareni radnici i gorko sjećanje na, mahom, neuspješne i “sumnjive” privatizacije.

Privredno preduzeće “Veletrgovina” sa više osnovnih organizacija udruženog rada (OOUR) i prometnim trgovinskim jedinicama van granica Crne Gore, sa nekoliko stotina radnika, bilo je nosilac razvoja turizma i ugostiteljstva, poljoprivrede, trgovine na veliko i malo.

U oblasti turizma dokazala se izgradnjom hotela Bjelasica, a doprinijela je unapređenju i valorizaciji poljoprivrednih potencijala.

Transportna djelatnost, tokom 70-ih i 80-ih prošlog vijeka, bila je organizovana u dva OOUR-a, koji su poslovali u okviru ŠIK “Tara” i Radne organizacije (RO) “Veletrgovina”. ŠIK “Tara” imao je 850 zaposlenih radnika, gazdovao je šumama u tarskom šumsko-privrednom području, na području opština Mojkovac i Kolašin, kao i Opasaonice, na podgoričkoj teritoriji.

Još jedno uspješno preduzeće bila je “Impregnacija”, građena od 1958. do 1962. Bila je to fabrika za proizvodnju i hemijsku zaštitu željezničkih pragova, skretničke građe i TT stubova za elektroditribuciju. Bila je jedina fabrika te tehnologije u Crnoj Gori, a peta u bivšoj Jugoslaviji, kapaciteta 12.000 metara kubnih drvnog asortimana, sa 140-160 zaposlenih.

Po kvalitetu proizvoda, dohotku i broju zaposlenih, bila je značajan subjekt kolašinske privrede. Za kvalitete proizvodnog asortimana, atestiranog od Direkcije jugoslovenskih željeznica, dobijala je priznanja, pohvale i plakete. To joj je otvaralo jugoslovensko tržište.

Privrednom razvoju Kolašina, ali i otvaranju novih radnih mjesta, nešto kasnije, doprinijela je izgradnjom Fabrike aluminijsko-čeličnih užadi (FAK). U pogonima te fabrike bilo je više od 200 zaposlenih.

Pogon u Smajlagića polju, koji je poslovao u okviru podgoričkog kombinata “Titeks”, bio je, takođe, značajan privredni subjekt, prije svega jer je zapošljavao nekvalifikovanu žensku radnu snagu. Radnice tog pogona su na kursevima osposobljene za namjensku tekstilnu proizvodnju. To je značajno smanjilo procenat nezaposlenosti u opštini, jer u pogonu bilo oko 300 radnica. “Veletrgovinu”, podijeljenu po OUUR-ima, od kojih je formirano nekoliko preduzeća, “pojele” su neuspješne privatizacije.

Od svih preduzeća nastalih dezintegracijom te firme, sada jedino radi Ski centar, koji je vlasništvo Zorana Ćoća Bećirovića.

Bivši radnici Ski centra „Bjelasica“, koji je privatizovan 1998. godine, više puta su saopštavali kako je tokom procesa privatizacije počinjeno nekoliko krivičnih djela. Nekadašnje rukovodioce tog preduzeća optuživali su za prouzrokovanje lažnog stečaja, zloupotrebu ovlaštenja u privredi, kao i za zloupotrebu procjene i službenog položaja i nesavjestan rad u službi.

“Impregnacije” nema od 2007. godine, kada je privatizovana. Naslijedila je firma “Vektra nord”, u koju je u novembru minule godine uveden stačaj. To je, kažu bivši radnici “Impregnacije”, “ fijasko još jedne rušilačke privatizacije”. Uvođenjem stačaja u “Vektra nord”, u vlasništvu grupe biznismena Dragana Brkovića, sada je 30 Kolašinca dovedeno u nazavidnu situaciju.

Prema obrazloženju Privrednog suda, preduzeće nema imovinu, pa je malo vjerovatno da će radnici uspjeti da dobiju i dio od 36 zarada koliko im je do ljeta 2015. godine dugovao poslodavac.

Bivši radnici “Impregnacije” tvrde da u Privrednom sudu ne postoje dokazi da je Brković ikada uplatio ni eura više od depozita za javno nedmetanje od oko 300.000 eura. Prema kupoprodajnom ugovoru, “Impregnacija” mu je prodata za oko 2,83 miliona eura. U aneksu ugovora između stečajnog dužnika i “Vektre Montenegro” iz avgusta 2008. godine, piše da je kupoprodajna cijena umanjena za 1,07 milona eura, u skladu sa zaključkom Vlade od 28. decembra 2007.

Nezaposleno 833 ljudi, među njima i 100 visokoškolaca

Prema informaciji koju su početkom godine odbornicima dostavili iz kolašinske kancelarije Zavoda za zapošljavanje, 833 ljudi je bez posla. To je za 25 više nego prethodne godine. Od ukupnog broja nezaposlenih, oko 52 odsto su žene. Više od trećine nezaposlenih su nekvalifikovane osobe, ali je na birou rada i skoro 100 visokoškolaca, među kojima i dva magistra. Više od dvije trećine nezaposlenih su mlađi od 50 godina. Broj Kolašinaca, kojima je neophodna jednokratna socijalna pomoć, iz godine u godu raste. Lani je to pravo, preko Centra za socijalni grad, iskoristilo 78 građana. Godinama su prilično visoki iznosi koje lokalna vlast opredjeljuje u tu svrhu. Ove godine Kolašincima će, prema Odluci o budžetu, iz opštinske kase za jednokratne socijalne pomoći biti isplaćeno 14.000 eura.

Galerija

( Dragana Šćepanović )