MUP: Nijedan državljanin Crne Gore ne može u posjedu imati dva ista važeća dokumenta

Ministarstvo unutrašnjih poslova reagovalo je na tekst "Isplivali dokazi o tome kako je vlast prevarila opoziciju 2014. godine".

Saopštenje prenosimo integralno:

KAKO SE VODI BIRAČKI SPISAK

Ministarstvo unutrašnjih poslova, kao organ nadležan za vođenje biračkog spiska, vodi birački spisak u skladu izbornim zakonima koji su u saglasnosti sa Ustavom Crne Gore.

Imajući u vidu da se birački spisak formira na osnovu podataka iz registra prebivališta, registra crnogorskih državljana, i matičnih registara rođenih i umrlih (takozvani Izvorni registri), za raspisane izbore, odnosno glasanje, isti se ažurira permanentno i u kontinuitetu.

Svaka promjena koja nastane u nekom od ovih registara je proizvod upravnih postupaka koje građani pokrenu na lični zahtjev. Dakle, svaka promjena koja se evidentira u nekom od izvornih registara, automatski se generiše i u biračkom spisku.

Imajući u vidu da se birački spisak vodi kao elektronska zbirka ličnih podataka, primjenom jedinstvenog programskog rješenja, na biračkom spisku, po automatizmu, može se naći samo crnogorski državljanin koji ispunjava uslove iz Ustava i zakona koji regulišu ovu oblast.

KOME SE DOSTAVLJA BIRAČKI SPISAK

U skladu sa Zakonom o biračkom spisku Ministarstvo priprema, štampa i ovjerava izvode iz biračkog spiska razvrstane po jedinicama lokalne samouprave i biračkim mjestima i dostavlja ih Državnoj izbornoj komisiji u roku od 72 časa od dana kada je donijeto rješenje o zaključenju biračkog spiska, kao i elektronski uređaj za identifikaciju birača, u koji je unesena elektronska verzija izvoda iz biračkog spiska za konkretno biračko mjesto i posljednja fotografija svakog birača.

IDENTIFIKACIJA BIRAČA

Prilikom pristupanja na biračko mjesto, biračkom odboru birač predaje ličnu kartu ili pasoš kojima dokazuje svoj identitet. Provlačenjem lične karte ili pasoša kroz elektronski čitač mašinski čitljivog zapisa na uređaju za elektronsku identifikaciju pronalazi se birač u elektronskom biračkom spisku i ukoliko je birač upisan na tom biračkom mjestu na lijevoj strani ekrana će se prikazati fotografija birača, a desno od nje ime i prezime, JMBG i adresa birača.

Istovremeno sa elektronskom identifikacijom, koja ujedno potvrđuje autentičnost priložene lične karte ili pasoša pristupa se i vizuelnoj identifikaciji koja podrazumijeva da se izvrši uvid u ličnu kartu ili pasoš i fotografiju na ekranu uređaja i uporedi sa licem birača koji je pristupio glasanju i, na taj način, potvrdi identitet birača.

CRS-KLJUČ ZA SVE EVIDENCIJE

Zakonom o centralnom registru stanovništva utvrđuje se sadržina centralnog registra stanovništva Crne Gore, razmjena, vođenje, održavanje, čuvanje i korišćenje podataka, određivanje i upotreba lične identifikacione oznake. U smislu ovog zakona lična identifikaciona oznaka je oznaka podataka o licu koja se iskazuje neponovljivim numeričkim izrazom, u vidu jedinstvenog matičnog broja lica i služi za povezivanje podataka u službenim evidencijama.

Matični broj određuje se na elektronski podržan način. Svakom licu određuje se jedan matični broj koji se ne može ponoviti. Ukoliko se poništi matični broj, ne može se desiti da se isti takav dodijeli drugom licu.

Lice sa matičnim brojem u evidencijama može imati važeću, samo posljednju fotografiju i lična dokumenta kojima nije istekao rok važenja. Svaki novi izdati dokument (lična karta i pasoš), po automatizmu poništava prethodno izdati dokument, imajući u vidu da je programsko rješenje tako podešeno i ova opcija ne zavisi od postupanja službenika.

Ukoliko je prethodni dokument oglašen nevažećim Ministarstvo donosi rješenje o oglašavanju dokumenta nevažećim i broj dokumenta objavljuje se u "Službenom listu Crne Gore". Ovakav dokument se nalazi i na Interpolovoj listi nevažećih dokumenata, te se više ne može koristiti u pravnom saobraćaju.

KONTROLA BIRAČKOG SPISKA

Ministarstvo unutrašnjih poslova je dužno da opštinskoj izbornoj komisiji za birački spisak opštine, parlamentarnoj stranci, podnosiocu potvrđene izborne liste, i nevladinoj organizaciji kojoj je od strane nadležnog organa izdato ovlašćenje za praćenje izbora, na njihov zahtjev, u roku od 48 časova od dana prijema zahtjeva, elektronskim putem omogući uvid u birački spisak, kao i u promjene koje su u njemu izvršene. Uvid u promjene podrazumijeva uvid u rješenja na osnovu kojih su nastale promjene u izvornim registrima.

Ministarstvo je dužno da citiranim subjektima (osim parlamentarnoj stranci, na njen zahtjev, i u vremenu koje nije obuhvaćeno izbornom kampanjom), na njihov zahtjev, omogući pristup biračkom spisku i podacima, putem kompjuterske veze korišćenjem naprednog elektronskog sertifikata za korišćenje programskog rješenja, u vremenu od dana raspisivanja izbora do dana proglašenja konačnih rezultata izbora, što se u praksi dosljedno implemenira.

Državna izborna komisija vrši stalnu kontrolu biračkog spiska i upoređuje ga sa podacima iz relevantnih registara stanovništva, državljanstva, prebivališta, matičnih registra i bazom podataka ličnih karata.

Inspekcijski nadzor nad vođenjem biračkog spiska vrši se kroz redovne i vanredne inspekcijske nadzore, kao i postupanjem po predstavkama učesnika na izborima, ovlašćenih posmatrača izbora i Državne izborne komisije.

Redovni inspekcijski nadzori vrše se po godišnjem programu rada Upravne inspekcije.

Upravni inspektor u vršenju nadzora nad vođenjem biračkog spiska ovlašćen je da pristupanjem Centralnom sistemu izvrši provjeru da li se ažurno izvršavaju sve obaveze vođenja biračkog spiska utvrđene zakonom.

Nadzor nad ažuriranjem biračkog spiska vrši se provjerom svih službenih evidencija, kao i dokaza na osnovu kojih se vrše promjene u biračkom spisku.

Vanredni inspekcijski nadzor obavezan je i vrši se u godini u kojoj se održavaju redovni izbori, odnosno kada se raspišu prijevremeni izbori.

AFIS SISTEM

AFIS sistem je sistem za kontrolu odnosno deduplikaciju otisaka prstiju birača.

Način, odnosno procedura i primjena procedure deduplikacije otisaka prstiju crnogorskih državljana, kontrola primjene procedure deduplikacije otisaka i upoređivanje fotografije otisaka od strane stručnjaka za daktiloskopska ispitivanja, radi međusobne usklađenosti i tačnosti podataka iz biračkog spiska koji imaju biračko pravo, propisani su Uputstvom o načinu deduplikacije otisaka prstiju od strane crnogorskih državljana koji imaju biračko pravo kontrole i upoređivanja fotografije otisaka prstiju od strane stručnjaka za daktiloskopska ispitivanja.

Ovaj sistem može biti aktiviran u bilo kojem trenutku i sistemska provjera traje oko 48 sati.

Ovaj vid kontrole je bio aktivan tokom izbora 2016. i 2018. godine i kao jedan od oblika kontorle biračkog spiska, koji je doprinio da se, iako zanemarljiv broj duplih otisaka koji su nastali tehničkim propustima, otkloni.

Ovaj sistem sada funkcioniše na način da, kod uzimanja otisaka prstiju u Područnoj jedinici ili filijali za građanska stanja i lične isprave, ukoliko postoji potencijalno isti otisak, signalizira službeniku, putem poruke na ekranu, tako da službenik odmah može da otkloni tehničke nedostatke (čistoća stakla za uzimanje otisaka prstiju) i na koji način se sprječava dupliranje otisaka.

ZAKLJUČAK

Iz svega navedenog, a što je propisano zakonskom regulativom koju implementira Ministarstvo unutrašnjih poslova (Zakon o centralnom registru stanovništva, Zakon o ličnoj karti, Zakon o prebivalištu, Zakon o putnim ispravama, Zakon o ličnom imenu, Zakon o matičnim registrima, Zakon o biračkom spisku i drugi), ističemo da nijedan državljanin Crne Gore ne može u posjedu imati dva ista važeća dokumenta (dvije lične karte, dva pasoša), odnosno da lice sa svojim matičnim brojem ima više važećih ličnih karata, osim jedne važeće, niti da više lica mogu imati istu fotografiju, odnosno lica sa istom fotografijom da imaju različite lične podake.

Takođe, ističemo da crnogorski državljanin sa biračkim pravom ne može biti upisan na izvodu iz biračkog spiska na više biračkih mjesta, niti postojeći sistem omogućava da se falsifikovana lična karta sa fotografijom jednog lica, a sa ličnim i drugim podacima drugog birača, unese u elektronsku verziju izvoda iz biračkog spiska na različitim biračkim mjestima, iz razloga što birač može biti upisan u birački spisak samo na jednom biračkom mjestu.

Napominjemo da je bilo evidentno prisustvo akreditovanih posmatrača na svim prethodno održanim izborima u Crnoj Gori, koji su ključni za evaluaciju i izvještavanje o transparentnosti i legitimnosti izbora. U posljednjem izvještaju Misije ODIHR-a, kojima je u fokusu posmatranje izbora, nije bilo primjedbi ni preporuka na sprovođenje izbornog procesa kada su u pitanju aktivnosti iz nadležnosti MUP-a.

( Vijesti online )