Munjevit uspon i brutalan pad kraljeve ljubavnice
Tajlandski vladar je šokirao odlukom da pratilji oduzme titule nakon samo nekoliko mjeseci. Palata saopštila da je kažnjena zato što je pokušavala da se uzdigne do statusa kraljice
Kada je novokrunisani kralj Tajlanda Maha Vadžiralongkorn jednu od svojih tjelohraniteljki imenovao za pratilju na svoj rođendan u junu, tu titulu niko nije imao skoro vijek, još od dana apsolutne monarhije.
Kasnije je palata objavila seriju fotografija 34-godišnje pratilje Sinenat Vongvadžirapakdi, bivše medicinske sestre, u različitim situacijama - u pilotskoj kabini, u maskirnoj uniformi sa kraljem i sa kraljevskom pudlom.
Rojters navodi da su ovako pohvalne fotografije ranije bile rezervisane za kraljeve bliske rođake i podsjećale su na slike kraljeve supruge Suthide Badžrasudhabimalalakshane u vojnom stilu, na njen rođendan u junu.
Međutim, nakon munjevitog uspona, Sinenat je u ponedjeljak doživjela iznenandni i brutalni pad, objavili su mediji.
Kralj Vadžiralongkorn (67) joj je oduzeo titule i opisao je kao "nelojalnu", "nezahvalnu" i "ambicioznu". Sve njene fotografije su nestale sa internet stranice palate. Nalog na Instagramu sa njenim imenom je izbrisan tokom noći.
Rojters piše da nije baš jasno što je izazvalo otpuštanje Sinenat, za koju se danas ne zna gdje je.
Do objave je došlo nekoliko dana pošto je palata iznenada otkazala za sjutra zakazanu ceremoniju, koja je vrhunac proslava krunisanja kralja Vadžiralongkorna, koji je preuzeo tron nakon očeve smrti 2016.
Iz saopštenja koje je palata objavila daans, može se zaključiti da je pad Sinenat izazavalo rivalstvo sa kraljicom Suthidom (41), koju je kralj oženio 1. maja, nekoliko dana prije nego što je formalno krunisan.
"Kraljevska pratilja je nazahvalna i ponaša se na način koji ne doliči njenoj tituli. Ona takođe nije zadovoljna titulom koja joj je dodijeljena i čini sve da se uzdigne do statusa kraljice,“ navedeno je u saopštenju palate.
Javno sramoćenje kraljevske pratilje je novina na Tajlandu, gdje je uvažavanje monarhije duboko usađeno i strogi zakon zabranjuje bilo kave kritike na račun kraljevske porodice. Za uvrede je zaprijećena kazna do 15 godina zatvora.
Informacije o smijenjenoj pratilji su oskudne, osim biografskih podataka koje je objavio dvor.
"O njenoj prošlosti znamo samo ono što dvor želi da znamo,“ kaže za BBC Pavin Čacavalpongpun, profesor studija jugoistočne Azije na Univerzitetu Kjoto.
Rođena je 1985. na sjeveru Tajlanda i prvobitno je radila kao medicinska sestra. Pošto se povezala sa tada princom prestolonasljednikom Vadžiralongkornom, postala je dio kraljevskog vojnog i bezbjednosnog aparata. Postala je tjelohranitelj, pilot, padobranac i pridružila se kraljevskoj gardi 2015. i dobila čin majora u kraljevskoj vojsci Tajlanda.
Imenovana je za pukovnika i dodijeljeno joj je komandovanje jednim bataljonom 2018. Kasnije je unaprijeđena u general-majora. U jednoj od posljednjih poruka na Instagram nalogu za koji se vjeruje sa je bio njen, hvali se njena lojalnost monarhu.
"Kraljevska pratilja Sinenat je fizički, mentalno, intelektualno i svim svojim sposobnostima posvećena ispunjavanju želja kralja Mahe Vadžiralongkorna da olakša njegove odgovornosti u poboljšanju života ljudi,“ glasi poruka.
Pratilji koja je pala u nemilost za sada su samo oduzete titule i ne zna se šta je još čeka.
Profesor Pavin kaže da ta procedura vjerovatno neće biti transparentna. S obzirom na to da dvor kontroliše informacije o njenoj prošlosti, vjerovatno će bit isti slučaj sa njenom budućnošću.
Tri razvoda
Dok je bio princ prestolonasljednik, Vadžiralongkorn se tri puta razvodio. On je 1996. objavio da se razvodi od druge supruge Sudžarine Vivačaravongse i postavio postere po palati.
Na jednom je objavljeno da je naređeno da bude prognana zbog preljube i prevare. Ona je sa njihova četiri sina pobjegla u Sjedinjene Države. Vadžiralongkorn se odrekao te djece.
Trećoj supruzi Srirasmi Suvade, čije boravište je nepoznato, 2014. godine su oduzete sve titule i zabranjen prilaz dvoru. Nekoliko njenih rođaka je uhapšeno i optuženo da su u cilju sticanja finansijske koristi lagali da su povezani sa monarhijom. Njen stric, roditelji i tri brata su uhapšeni i poslati u zatvor na osnovu zakona koji zabranjuje vrijeđanje kraljevske porodice. On podiže njihovog sina, koji sada ima 14 godina.
Nesmetana zloupotreba ovlašćenja
Otkad je došao na vlast, kralj Vadžiralongkorn direktnije sprovodi ovlašćenja nego njegov otac. Dvije najvažnije vojne jedinice u prijestonici Bangkok su ranije ove godine stavljene pod njegovu direktnu komandu, što je koncentracija vojne moći u kraljevskim rukama bez presedana u modernom Tajlandu, navodi BBC.
Rojters dodaje da je on takođe uveo "ratčasavat", osnovni kodsks ponašanja pripadnika kraljevske službe, koji vuče korijene sa starog apsolutističkog dvora.
"Brutalna i direktna retorika koju dvor koristi da osudi Sinenat je način da kralj legitimizuje kaznu za nju“, objašnjava profesor Pavin.
"Kralj šalje signal da je nedodirljiv i da, kada padnete u njegovu nemilost, nemate kontrolu nad svojom sudbinom“, kaže Tamara Los, profesorica istorije i tajlandskih studija na Univerzitetu Kornel.
"Svaki njegov potez, ekonomski, vojni ili porodični, otkriva njegovu nesmetanu zloupotre ovlašćenja", dodala je.
( Angelina Šofranac )