VREMEPLOV U Budvi radnika za tri grada
Napomena: Tekst koji slijedi objavljen je u "Vijestima" 9. novembra 2009. godine
U administracijama svih crnogorskih opština, prema podacima Ministarstva finansija sa početka godine, radi 4.481 radnik, u opštinskim javnim ustanovama 989 a u komunalnim preduzećima još 5.510, odnosno ukupno 10.980 radnika je vezano za opštinske budžete.
Veliki broj zaposlenih predstavlja opterećenje za opštinske budžete, odnosno za privrednike i građane koje lokalnim samoupravama plaćaju razne vrste poreza, prireza, naknada i taksi. U toku pregovora sa Međunarodnim monetarnim fondom Vlada Srbije je uradila predlog zakona o maksimalnom broju službenika prema kojem u lokalnoj administraciji mogu raditi najviše četiri službenika na hiljadu stanovnika. Ako bi se slično pravilo usvojilo u Crnoj Gori u svim opštinama moglo bi da radi 2.480 ili dvije hiljade radnika manje nego sada.
Predstavnici lokalnih vlasti za „Vijesti“ kažu da su svjesni da imaju viškove zaposlenik, te da pripremaju programe za racionalizaciju.
Da višak opterećuje lokalnu kasu najbolje potvrđuje primjer budvanske opštine za čije plate se mjesečno izdvaja 600.000 eura ili sedam miliona eura godišnje. Ta suma je formalno svega pet odsto od ukupnog budžeta koji je optimistički projektovan na 107 miliona eura. Međutim, ostvarenje budžeta je mnogo manje, zaposlenima u opštinskoj administraciji kasni isplata za dvije plate. Paradoksalno je da je budžet za plate budvanskih službenika za milion eura veći od cijelog budžeta Opštine Danilovgrad, koja ima 600 stanovnika više od Budve.
Gradonačelnik Rajko Kuljača potvrdio je za „Vijesti“ da je Opština spremna da smanji broj zaposlenih.
- Otvaranjem novih preduzeća, višak radnika iz opštinske administracije usmjerićemo na ta nova radna mjesta. Za 15 dana završavamo zgradu Univerziteta gdje će biti otvorena nova radna mjesta. Uz to, našim socijalnim programom predviđeno je da svi koji žele da napuste posao mogu dobiti otpremninu - kazao je Kuljača.
Opština Budva, sa 16 hiljada stanovnika, u administraciji ima 346 zaposlenih odnosno 30 više od Bijelog Polja koji, prema zadnjem popisu, ima nešto više od 50 hiljada građana.
U opštini Bijelo Polje, prema podacima koje je saopštio glavni administrator Radovan Obradović, ukupno je zaposleno 317 službenika i namještenika i to 99 sa završenom visokom stručnom spremom - fakultetom, 63 sa višom i 155 sa srednjom.
Obradović je kazao da je prisutan problem viška zaposlenih zbog čega treba uraditi adekvatan progam i tačno utvrdi višak u lokalnoj administracij
Prema njegovim riječima, ovogodišnji budžetom za zarade zaposlenih u opštinskoj administraciji, sa porezima i doprinosima, opredjeljeno je 2,3 miliona.
U Nikšiću lokalna uprava sa javnim preduzećama i ustanovama čiji je osnivač na platnom spisku ima, prema podacima iz Opštine, oko 1.150 radnika, a odbornici će danas razmatrati rebalans godišnjeg budžeta, odnosno, njegovo smanjivanje sa 38 na 28,7 miliona eura.
Glavni administrator Opštine Nikšić Ljubo Radojičić nije htio da komentariše nezavidnu finansijsku situaciju, ali je kazao da je “broj zaposlenih očigledno previsok”.
- Jasno je da postoji veliki višak zaposlenih iako nijesmo radili procjenu. To će, kada dođe na red, biti posao sekretarijata i javnih preduzeća i ustanova u kojima važi posebna sistematizacija radnih mejsta. Ono što je očigledno jeste da budžet uveliko trpi i obavezu redovne isplate zarada za toliki broj radnika - rekao je Radojičić
Gradonačelnik Herceg Novog Dejan Mandić kazao je da „u administraciji nema viška zaposlenih, već samo neadekvatno i nedovoljno stručnih“.
- Naslijedili smo kadrove iz prošlog vremena koji nijesu adekvatno ili dovoljno stručno osposobljeni i koji ne mogu da prate zahtjeve vremena. Ti radnici bi se mogli proglasiti tehnološkim viškom, a nedostaju nam građevinski inžinjeri, arhitekte, stručni pravnici i ekonomisti, informatičari – istakao je Mandić.
On je kazao da su svjesni finansijske situacije u kojoj se našla hercegnovska lokalna uprava i da preduzimaju mjere da riješe takvu situaciju.
- Planiramo da stimulišu sve koji su stekli uslove za penziju, a takvih je desetak, da iskoriste to pravo. Koristeći novu zakonsku mogućnost, radnici za koje nije moguće obezbijediti puni radni angažman moći će da rade samo četiri sata, a oni čiji angažaman nije neophodan moći će da koriste odsustvo sa posla sa nadoknadom od 60 odsto zarade. Na taj način osim manjeg izdvajanja za platu postići će se ušteda za topli obrok i za troškove prevoza. Svi za koje se procjeni da u tom trenutku nijesu neophodni za redovno funkionisanje lokalne uprave, a koji žele, mogu da uzmu neplaćeno odsustvo. Nekoliko je modela koje ćemo koristiti kako bi što bezbolnije smanjili neadekvatnu radnu snagu i pritisak na opštinski budžet – kazao je Mandić.
U lokalnoj upravi u administracija, prema podacima iz Opštine Herceg Novi, zaposleno je 180 radnika, a troškovi bruto zarada zaposlenih u organima lokalne uprave čine oko četvrtine ovogodišnjeg budžeta.
( Arhiva Vijesti )