I nakon vijek i po biblioteka podstanar

Iako jedna od najstarijih kulturnih institucija grada, i nakon vijek i po svoga trajanja, budvanska biblioteka je i dan danas podstanar, a prostorije u Akademiji znanja ne ispunjavaju zakonom propisane za bibliotečku djelatnost. To je rečeno preksinoć na svečanosti povodom obilježavanja jubileja 155 godina trajanja Narodne biblioteke Budve.

Uvjereni su da će 160 godina proslaviti u novom multifiunkcionalnom kulturnom centru „Zaklada Toma i Stane Luketić“, čiji gradnju obećava nova gradska uprava na mjestu nekadašnje kuće, nadomak Stzaroga grada ovog najvećeg budvanskog dobrotvora.

Predsjednik Opštine Budva Marko Carević je otvarajući svečanost istakao da je nemoguće zamisliti istoriju grada a ne uzeti u obzir mjesto koje u toj istoriji zauzima budvanska Biblioteka, da je na području naše opštine nastao prvi srpski bukvar Inoka Save, štampan u Veneciji krajem 16. vijeka, te da je Budva dala velika književna imena kao što su Krsto Ivanović, Zanovići, Antun Kojović, Stefan M. Ljubiša čija djela čuva zavičajna zbirka Biblioteke. Govoreći o sadašnjem trenutku, Carević je istakao da Narodna biblioteka Budve ima bogat književni fond čime se svrstava među najbogatije biblioteke u Crnoj Gori i šire, a takođe je kao značajne segmente rada istakao digitalizaciju građe i izdavačku djelatnost.

„Ovo je institucija od nemjerljivog značaja za naš grad i zaslužuje da u njemu ima svoj dom. Tomo i Stana Luketić, veliki budvanski dobrotvori, ostavili su zemljište u centru grada za izgradnju biblioteke i školovanje budvanske i paštrovske omladine i istrajaćemo na tome da se njihova želja ostvari. Projekat multifunkcionalne zgrade biblioteke i kulturnog centra već je urađen, a nadamo se da ćemo brzo vratiti dom Biblioteci u samom srcu grada. Opština Budva, kao osnivač JU Narodna biblioteka Budve, nastaviće da pomaže i na druge načine rad Biblioteke“, zaključio je Carević.

Direktorica Biblioteke Mila Baljević istakla je da Biblioteka, o kojoj prvi pisani trag postoji od 1864. godine, na skroman način obilježava jublej „kako priliči jednom podstanaru“.

„Naša Biblioteka je kroz svoje dugo trajanje rasla sa svojim gradom i njenim građanima, osluškujući njihove kulturne potrebe. Osluškivanje tih potreba i njihova realizacija je primarni zadatak Narodne biblioteke Budve, čija je svrha njegovanje kulturnog duha i očuvanje civlizacijskih temelja. U skladu sa tim, ostvarili smo blisku saradnju sa kulturnim institucijama, sa prosvjetnim ustanovama, NVO udruženjima, i pojedincima što je poboljšalo rad naše Ustanove. U ovoj godini smo organizovali preko 100 kulturnih programa koje je posjetilo oko 8.000 građana. Biblioteka je organizator 4 festivala: Festival pisaca ‘So i more’ u saradnji sa pojedincima, Festival ‘Ćirilicom’ organizujemo u saradnji sa Udruženjem izdavača i knjižara Crne Gore, Festival za djecu ‘Male morske pjesme i priče’ u suorganizaciji sa NVO Dramskim studiom iz Budve i Festival ‘Stripovanje’ u saradnji sa NVO Linija. Pokrenuli smo tokom ljeta manifestaciju ‘Književna komuna’ u Biblioteci Stefan Mitrov Ljubiša u Petrovcu i na taj način Petrovčanima omogućili da prisustvuju brojnim književnim večerima mladih afirmisanih autora iz Crne Gore i regiona. U paštrovskoj biblioteci su se tokom ove godine odvijale 4 radionice, koje je pohađalo 90 učenika od I-IX razreda“, kazala je ona.

Baljević je istakla da biblioteka konstantno radi na obogaćivanju fonda i nabavci aktuelnih naslova za čitaoce, te da je za godinu fond uvećan za 4.300 knjiga koje su stručno obrađene u elektronskom katalogu, a koji je onlajn dostupan građanima na sajtu Biblioteke.

Danas Biblioteka zajedno sa područnim odjeljenjem biblioteke ‘Stefan Mitrov Ljubiša’ u Petrovcu raspolaže fondom koji broji više od 100.000 monografskih publikacija, a od 2017, kada je pokrenuta izdavačka djelatnost, objavljeno je 29 publikacija. „Izdavačka djelatnost Biblioteke zasniva se na zavičajnom principu, što u osnovi znači da prednost imaju autori i njihova djela koji su rodom iz budvanske opštine ili dugi niz godina žive i rade na ovom području, a svojim stvaralaštvom utiču na razvoj i afirmaciju lokalne zajednice, kao i djela koja su tematski vezana za budvanski kraj. U ovoj godini objavljeno je 12 monografskih publikacija. Svjesna svoje uloge u kulturnom životu grada i svojih dužnosti da građane motiviše i uključuje u mrežu kulturnih dešavanja koju stvara, JU Narodna biblioteka Budve, neprestano organizuje čitav niz raznovrsnih radionica koje su za polaznike besplatne. Posjećenost ovih radionica i više je nego izvrsna i to nije samo rezultat saradnje sa školama i vrtićima, koje su već uspostavljene kao standard, već i realnog osluškivanja potreba stanovništva. Tako je u ovoj godini Narodna biblioteka Budve organizovala čak 14 radionica koje je pohađalo preko 400 polaznika na sedmičnom nivou od februara do novembra 2019. godine. Polaznici ovih radionica različitog su uzrasta i interesovanja, od djece predškolskog uzrasta do građana u poznim godinama“, naglasila je Baljević.

Prema njenim riječima Biblioteka je prošle godine izgradila vizuelni identitet i svoj sajt, a ove godine postavljena je i platforma za digitalnu biblioteku, koja broji 533 jedinice sa preko 15.000 digitalnih stranica u raznim formatima.

Za biblioteku i njen uspjeh zaslužni su zaposleni

Na okruglom stolu u povodu jubileja govorili su dr Miroslav Luketić, mr Božena Jelušić i dr Predrag Zenović.

Luketić, istoričar, istoriograf, bibliograf, čestitajući Biblioteci jubilej istakao je da 1972. godine kada je sa Cetinja prešao da radi u Budvu, knjiga u Biblioteci nije bilo mnogo.

„Pošto sam došao iz Centralne biblioteke gdje sam radio više od 12 godina, prvo što sam počeo bilo je da se sredi budvanska biblioteka. Tada se nalazila u zgradi Zeta filma i nabavili smo knjige, preuredili čitaonicu i svečano otvorili Biblioteku. Uz pomoć Opštine napravili smo jednu, za ono vrijeme, dobru biblioteku. Želim da kažem što je važno za sve institucije kulture - važan je čovjek, rukovodilac, koji umije, zna i želi da unaprijedi djelatnost. Za današnju Biblioteku i ovakav uspjeh koji bilježi zaslužni su zaposleni u Biblioteci“, kazaoa je Luketić.

Jelušić je istakla da je Narodna biblioteka Budve uvijek bila reprezentativna institucija kulture, te da su fond knjiga i brigu o njegovom uvećanju i raznolikosti za poštovanje.

„Nadamo se da će u narednom periodu grad smoći snage da se izgradi Biblioteka sa pratećim sadržajima, koji će Budvi vratiti brojne sadržaje koje je imala sedamdesetih i osamdesetih godina“, zaključuje profesorica Božena Jelušić.

Predsjednik Savjeta JU Narodna Biblioteka Budve, dr Predrag Zenović istakao je da je 155 godina ogromno trajanje i kontinuitet jedne institucije koja je institucija pamćenja, a da zapravo pamćenje čovjeka čini čovjekom i daje sliku njegovog trajanja, trajanja grada i vremena, pa Biblioteka u tom smislu ima veliki značaj.

Po završetku okruglog stola, prikazana je radna verzija filma o Biblioteci koji je radila glavna urednica TV Budva Iva Bajković.

( Vuk Lajović )