Gradska kuća - simbol nikšićkog urbanizma
Građevina je izgrađena prije više od 90 godina i u njoj su krov nad glavom pronalazile brojne institucije, a danas je u njoj Narodna biblioteka “Njegoš“ i prva Dječija čitaonica u Crnoj Gori
Gradska kuća u centru nikšićkog parka koja plijeni neobičnim izgledom, prije svega zbog kupole i velikog broja dimnjaka, izgrađena je 1927. na inicijativu tadašnjeg predsjednika Opštine, poznatog privatnika Luke Mijuškovića i uz pomoć dr Andrije Štampara.
U njoj se u početku nalazila Školska poliklinika sa higijenskom službom, javnim kupatilom i stalnom “higijenskom izložbom“, a upravnik je bio dr Stevan Popović. Godinu kasnije, preimenovana je u Dom narodnog zdravlja kojim je rukovodio dr Milan Putić, da bi sredinom pedesetih godina postala Dom pionira sa čuvenom bibliotekom i brojnim sekcijama. Pod krovom Gradske kuće bili su i Dječiji dispanzer, Lovački dom društva “Dr Zoran Kesler”, Dnevni boravak za stare koji je bio prvi vaninstitucionalni oblik zaštite starih lica u Crnoj Gori. Od oktobra ove godine, Gradska kuća je dobila novu namjenu – postala je Dječija biblioteka i čitaonica. “Oblikovanje ovog objekta predstavlja potpunu novinu u gradskoj arhitekturi Nikšića u prvoj polovini 20. vijeka. Radi se o prvom javnom objektu koji ima kupolu. Osnova objekta je pravougaona, a pročelje je ukrašeno masivnim, ali ipak skladnim parom modifikovanih stubova tzv. toskanskog reda. Ulazna fasada djeluje monumentalno, ali i skladno“, objašnjava arhitekta Vladimir Bojković, prvi Nikšićanin koji je doktorirao na temu istorije nikšićkog urbanizma i arhitekture.
I Gradska kuća, izgrađena od ručno obrađenog kamena sa ostroških greda, mjesto je našla u Bojkovićevom doktoratu. “Postament objekta je rađen od kamenih, grubo tesanih kvadara koji se propinju trakasto do polovine ulaza. Krov je četvorovodni i pokriven ćeramidom, dok je ispod vijenca krova objekat bogato dekorisan kamenim kvadratima. Vertikalnost objekta naglašena je velikim brojem skladno oblikovanih dimnjaka i tek vidljivom kupolom sa ulazne strane. Zapadnu fasadu objekta karakteriše centrično postavljen erker postavljen u osnovi na polovini heksagona, dok je tambur kupole olakšan polukružnim otvorima“, ističe Bojković.
Starije generacije Nikšićana smatraju da je najznačajniji segment postojanja Gradske kuće bio sredinom pedesetih godina kada je funkcionisala kao Dom pionira i imala biblioteku koje se mnogi rado sjećaju. Na dobrom je putu da tu „slavu“ povrati i danas. Tokom ljeta je rekonstruisana, novac su obezbijedili Elektroprivreda i Opština, a ona ponovo otvorila vrata za najmlađe Nikšićane, i to 16.oktobra, na dan kada je prije četiri godine Narodna biblioteka “Njegoš“ dobila samostalnost, a istog dana prošle godine otvorena je prva Dječija čitaonica u Crnoj Gori koja egzistira u okviru biblioteke.
“Nastaniti se u ovaj jedinstveni arhitektonski i umjetnički primjerak stvaralaštva jednog vremena ima posebnu vrijednost, ali je i od velikog značaja za istorijski i kulturni razvoj Nikšića. Dobili smo ustanovu u ustanovi namijenjenu najmlađima korisnicima, sa fondom od oko 15.000 bibliotečkih jedinica“, kazala je direktorica Biblioteke “Njegoš“ Renata Bulajić.
Prema njenim riječima, osnovnu djelatnost Biblioteka ostvaruje i kroz rad čitaonice za djecu, kutka koji je smješten u ovalnoj sali i opremljen po najsavremenijim standardima, sa radnim stolovima i računarima.
U programu rada Dječje biblioteke, kazala je Bulajić, je mnoštvo sadržaja, počevši od radionica kreativnog pisanja, različitih prezentacija, edukativnih igara, aktivnosti za razvijanje čitalačke motivacije, dramskih formi, a sve “sa ciljem promocije kulture čitanja, njegovanja kulta knjige i podizanje nivoa informacijske pismenosti”.
U Gradskoj kući se nalazi i pres-sala sa 80 mjesta koja je otvorena za sve programe iz domena kulture i umjetnosti, seminare, radionice, treninge, izložbe.
( Svetlana Mandić )