Ova zdanja mogu da izdrže i najjače zemljotrese

Svjedočili smo o posljedicama koje je zemljotres ostavio u susjednoj Albaniji, što je još jednom otvorilo pitanje gradnje nesavjesne gradnje. Ista situacija je i kod nas, no širom svijeta postoje građevine otporne na zemljotrese.

Taipei 101 (Taipei, Tajvan)

Prva od sedam zgrada dizajniranih da izdrže velike potrese je ponos Tajvana. Sa visinom od 508 metara,Taipei 101 je 2004. bio najviša zgrada na svijetu. Iako više nije rekorder, i dalje čuva neke od najimpresivnijih ikada dizajniranih tehnologija na seizmičke i vremenske otpornosti.

Toranj koristi masivni unutrašnji amortizer za kontrolu njihanja što minimizuje mogućnost strukturalnih oštećenja ili urušavanja, pa je zgrada otporna na zemljotres. Cilj takvog amortizera nije da spriječi ljuljanje, već da ga kontroliše.

Ovaj amortizer teži 728 tona i smješten je između 87. i 92 sprata. Tokom tajfuna 2005. godine,Taipei 101 izdržao je čak i udare vjetra od 230 km na sat.

Šangaj toranj (Šangaj, Kina)

Sa visinom od nepunih 610 metara Šangajska kula je druga najviša zgrada na planeti. Pošto je Šangaj smješten u seizmički aktivnom području, a tlo je sačinjeno prije svega od meke gline, da bi ojačali temelje i zgradu napravili otpornom na zemljotrese, inženjeri su ugradili 980 stubova - neke na skoro 90 metara dubine - osiguranih u 2,15 miliona kubika armiranog betona.

Kao i Taipei 101, Šangajska kula takođe koristi amortizer za masu da kontroliše njihanje tokom zemljotresa ili jakog vjetra. Kada se zgrada ljulja, inercija težine suprotstavlja se potresu.

The Transamerica Pyramid (San Francisko, Kalifornija)

Da izdrži jak potres dizajnirana je i trenutno najviša zgrada u San Francisku Piramida Transamerica. Postavljena je na temeljima napravljenim od betona i čelika dubine 16 metara, koji su projektovani da se pomjeraju zajedno sa zemljom tokom zemljotresa. Spoljašnjost je napravljena od prefabrikovanog kvarcnog agregata, podvezanog ojačavajućim šipkama u četiri tačke na svakom nivou. Tokom 1989. godine, za vrijeme zemljotresa magnitude 6,9 stepeni, zgrada se tresla duže od minuta, a gornji sprat se njihao sa jedne na drugu stranu, no građevina nije pretrpjela strukturna oštećenja.

Mori toranj (Tokio, Japan)

S obzirom na to da se u Japanu svake godine registruje više od 100 hiljada zemljotresa, o gradnji se i te kako vodi računa. Mori toranj, baš kao i Taipei 101, koristi inženjersku tehniku za otpornost na zemljotrese.

Međutim, umjesto da primjenjuje masivni amortizer, toranj koristi 192 amortizera ispunjena gustim uljem, a kada toranj počinje da se njiše - kao rezultat zemljotresa ili jakih vjetrova - ulje se prosipa u suprotnom smjeru da bi se suprotstavilo potresima.

Nju Vilšajr grand (Los Anđeles, Kalifornija)

U Južnoj Kaliforniji prije četiri godine preuredili su više od 15.000 zgrada da bi zadovoljile nove standarde. Tako je i najviša zgrada u Los Anđelesu, kula Nju Vilšajr grand, prošla prilično rigorozno seizmičko modeliranje. Postavljeno je 30 podupirača na tri dijela zgrade, a kako bi ih dodatno ojačali inženjeri su u svaku jedinicu ugradili niz potpornih spojnica. Sama zgrada leži na betonskom temelju od pet metara, a neboder takođe koristi spoj između baze i kule koji može da izdrži do pola metra njihanja.

Sabiha Gökçen Airport (Istanbul, Turska)

Zemljotres jačine 7,4 stepeni po Rihteru usmrtio je 1999. godine 17 hiljada ljudi u Istanbulu. S obzirom na to da se grad nalazi u blizini arapskih, afričkih i evroazijskih tektonskih ploča, predviđa se da će se dogoditi još jedan veliki potres u narednih 30 godina. Imajući to u vidu, inženjeri su projektovali istanbulski aerodrom Sabiha Gokčen kako bi mogao izdržati sljedeći neizbježni seizmički šok. Aerodrom je vlasnik titule najveće svjetske seizmički izolovane zgrade.

Komatsu Seiren (Nomi, Japan)

Međutim, nijesu svi građevinski dizajni otporni na zemljotrese jer koriste najsofisticiranije amortizere ili seizmičke izolatore za zaštitu zgrada tokom velikih seizmičkih promjena.

Japanska tekstilna firma Komatsu Seiren nedavno je koristila traku sa sposobnošću visokog zatezanja, od ugljeničnih vlakana, da bi ojačala svoj pogon u Nomi u Japanu. Arhitekti su pričvrstili više od 1.000 visokozateznih šipki na krov objekta, kao i tri hiljade u unutrašnjosti.

Ovi sistemi zajedno pomažu da se umanji horizontalna sila tokom zemljotresa.

( Vijesti online )